Wydanie zaświadczenia o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego a niezgodność danych

Przepisy PrzekszUżytkWieczU zobowiązują właściwe organy do wydania zaświadczenia o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Ustawodawca wskazał, jakie grunty podlegają przekształceniu i w jakim trybie następuje potwierdzenie faktu przekształcenia, które nastąpiło z mocy prawa z dniem 1.1.2019 r.. Ustawodawca wprawdzie wskazał, jak należy rozumieć pojęcie gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe (art. 1 ust. 2), ale jednocześnie nie odniósł się do zagadnienia, jak organy mają postępować przy ocenie, czy grunt spełnia ustawowe przesłanki.

W tym zakresie wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdański w wyroku z 5.1.2021 r., II SA/Gd 525/20. Zgodnie z tym wyrokiem problematyka zaświadczeń została uregulowana w Dziale VII ustawy z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 256 ze zm.; dalej: KPA). Zaświadczenie jest czynnością materialno-techniczną polegającą na urzędowym potwierdzeniu obiektywnie istniejącego stanu rzeczy, dotyczącego faktów lub prawa. Jest ono przy tym przejawem wiedzy, a nie woli organu administracji publicznej, dokonywanym ‒ w myśl art. 218 § 1 KPA ‒ na podstawie posiadanych rejestrów i ewidencji, bądź innych danych znajdujących się w posiadaniu organu. Zakres postępowania wyjaśniającego, prowadzonego przed wydaniem zaświadczenia, jest ograniczony do analizy posiadanej dokumentacji oraz danych zgromadzonych w wyżej wskazanych zasobach i oceny możliwości ich przeniesienia do treści zaświadczenia. Natomiast samą wartość zaświadczenia należy oceniać w kategoriach wyrażania prawdy obiektywnej, co do faktów lub prawa, co oznacza, że można zanegować jego wartość, wykazując, że potwierdza ono stan niezgodny z rzeczywistym stanem rzeczy. Zaświadczenie wydawane w trybie KPA nie jest indywidualnym aktem administracyjnym, lecz potwierdza jedynie określony stan faktyczny, bądź stan prawny, o ile wynika on z posiadanych przez organ rejestrów, ewidencji, bądź innych danych znajdujących się w jego posiadaniu. Z uwagi na ograniczony charakter omawianego postępowania nie wymaga ono prowadzenia postępowania dowodowego w pełnym zakresie, czy rozstrzygnięć spornych kwestii, tak jak to czyni organ w postępowaniu jurysdykcyjnym. Nie jest, zatem dopuszczalne dokonywanie w tym trybie jakichkolwiek ustaleń faktycznych i ocen prawnych niewynikających z prowadzonej przez organ ewidencji, rejestrów, bądź innych danych znajdujących się w jego posiadaniu.

Natomiast dopuszczalność przeprowadzenia przez organ postępowania wyjaśniającego, o którym mowa w art. 218 § 2 KPA, tylko w koniecznym zakresie oznacza, że może ono odnosić się do zbadania okoliczności wynikających z posiadanych przez organ ewidencji, rejestrów i innych danych, czy dane te odnoszą się do osoby wnioskodawcy, faktów, stanu prawnego, którego poświadczenia domaga się wnioskodawca. Niezależnie od ogólnych, uregulowanych w KPA, zasad dotyczących wydawania zaświadczeń, w każdej sprawie należy również uwzględnić stosowne przepisy materialno-prawne, z których wynika obowiązek potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego w formie zaświadczenia. To z właściwych przepisów materialno-prawnych wynikać będzie, jaka okoliczność ma być stwierdzona w formie zaświadczenia.

Dla możliwości wydania zaświadczenia o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności rozstrzygająca jest okoliczność, czy dana nieruchomość jest zabudowania na cele mieszkaniowe. Aby ustalić znaczenie pojęć zawartych w art. 1 ust. 2 PrzekszUżytkWieczU, należy więc sięgnąć do przepisów ustaw odrębnych. Punktem wyjścia do ustalenia, czy dana nieruchomość jest zabudowana budynkami mieszkalnymi, powinny być zapisy zawarte w ewidencji gruntów i budynków. Jeżeli zatem nawet inne okoliczności wskazują na niezgodność stanu faktycznego ze stanem ujawnionym w ewidencji, rozstrzygające znaczenia mają zapisy ewidencyjne.