Wpływ tzw. tarczy antykryzysowej na postępowania administracyjne

Zawieszenie terminów materialnych

Zgodnie z art. 15zzr ust. 1 KoronawirusU (w brzmieniu wprowadzonym nowelizacją), w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów:

1. od zachowania, których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem,
2. do dokonania przez stronę czynności kształtujących jej prawa i obowiązki,
3. przedawnienia,
4. których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności, a także popadnięcie w opóźnienie,
5. zawitych, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony,
6. do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru, a także terminów na wykonanie przez te podmioty obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju

– nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.

Na wstępie warto odnotować, że:

1. stan zagrożenia epidemicznego obowiązywał od 14 marca 2020 r. (§ 1 ZagrEpidemiiR),
2. stan epidemii obowiązuje od 20 marca 2020 r. (§ 1 StanEpidemiiR).

Z perspektywy obywateli, ustawa ta zawiesza m.in. terminy na wniesienie środków zaskarżenia. Zatem jeżeli obywatel otrzymał decyzje administracyjną przed ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego, np. 10 marca 2020 r., to upłynęły trzy dni, po czym terminy w tych sprawach uległy zawieszeniu na czas trwania zagrożenia epidemicznego lub epidemii. Gdy obywatel otrzymał decyzję w czasie trwania tych zagrożeń (np. 21 marca 2020 r.), to terminy związane z możliwością zaskarżenia tych decyzji do sądu administracyjnego nie zaczęły jeszcze biec.
Wprowadzone przepisy wprowadzają także następujące wyjątki od tej generalnej reguły.

Wyjątek 1 – sprawy pilne

Po pierwsze, zgodnie z art. 15zzr ust. 2 KoronawirusU, wstrzymanie rozpoczęcia i zawieszenie biegu terminów nie dotyczy terminów w rozpoznawanych przez sądy sprawach wskazanych w art. 14a ust. 5, terminów w sprawach wyboru lub powołania organów, których kadencje są określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, terminów wyborów do organów jednostek samorządu terytorialnego oraz terminów w sprawach wniosków i pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego.
Artykuł 14a ust. 5 KoronawirusU określa, jakie sprawy, toczące się przed sądami administracyjnymi, należy uznać jako pilne. Mianowicie, są to sprawy, w przypadku których ustawa określa termin ich rozpatrzenia przez sąd oraz sprawy wniosków o wstrzymanie wykonania aktu lub czynności. Zatem konieczne jest ustalenie, czy obowiązuje przepis prawa nakazujący sądowi administracyjnemu rozpatrzenie sprawy w określonym terminie.

Warto jednak zaznaczyć, że sprawami pilnymi są też sprawy wniosków o wstrzymanie wykonania aktu lub czynności.

Wyjątek 2 – wezwanie przez organ, sąd lub inny podmiot do dokonania czynności

Zawieszenie terminów nie dotyczy także sytuacji, gdy organ lub sąd skorzysta z kompetencji, uregulowanej w art. 15zzr ust. 3 KoronawirusU. Zgodnie z tym przepisem właściwy organ, sąd lub podmiot może wezwać obowiązanego do dokonania czynności wynikających z przepisów prawa, w oznaczonym terminie i w zakresie, w jakim przepis ten zobowiązuje do dokonania czynności, jeżeli niepodjęcie czynności mogłoby spowodować niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt, poważną szkodę dla interesu społecznego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną. W takim przypadku obowiązany powinien wykonać obowiązek w oznaczonym terminie.

Wyjątek 3 – terminy związane z COVID-19

Finalnie, należy pamiętać o art. 15zzt KoronawirusU, który stanowi o tym, że przepisów o wstrzymaniu rozpoczęcia terminów materialnych i procesowych, jak również zawieszenia ich biegu nie stosuje się do terminów związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
Przepis ten nieuchronnie będzie prowadził do wątpliwości interpretacyjnych, z uwagi na brak wyjaśnienia co należy rozumieć przez „terminy związane z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych”.

Skuteczność czynności dokonanych w okresie zagrożenia epidemicznego lub epidemii

Istotne znaczenie ma art. art. 15zzr ust. 5 KoronawirusU, zgodnie z którym czynności dokonane w celu wykonania uprawnienia lub obowiązku w okresie wstrzymania rozpoczęcia albo zawieszenia biegu terminów są skuteczne. Nie trzeba zatem czekać aż do ustania pandemii COVID-19, żeby np. złożyć skargę do sądu na decyzję.

Zawieszenie terminów procesowych i sądowych

Zgodnie z art. 15zzs ust. 1 KoronawirusU, w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID bieg terminów procesowych i sądowych w:

1. postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych,
2. postępowaniach egzekucyjnych,
3. postępowaniach karnych,
4. postępowaniach karnych skarbowych,
5. postępowaniach w sprawach o wykroczenia,
6. postępowaniach administracyjnych,
7. postępowaniach i kontrolach prowadzonych na podstawie OrdPU,
8. kontrolach celno-skarbowych,
9. postępowaniach w sprawach, o których mowa w art. 15f ust. 9 GryHazardU,
10. innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw

– nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.

Choć przepis ten wymienia wiele rozmaitych postępowań, to w istocie ma to charakter informacyjny z uwagi na art. 15zzs ust. 1 pkt 10 KoronawirusU. Przepis ten dotyczy „innych postępowań prowadzonych na podstawie ustaw”, co konsumuje z naturalnych względów wszystkie z poprzednich postępowań.
Przepis ten budzi oczywiste wątpliwości konstytucyjne, co do jego zgodności z art. 45 ust. 1 w zw. z art. 233 ust. 1 i 3 Konst. Mianowicie, zgodnie z art. 233 ust. 1 Konstyt, ustawa określająca zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w czasie stanu wojennego i wyjątkowego nie może ograniczać wymienionych w tym przepisie wolności i praw, w tym prawa do sądu, określonego w art. 45.
Z kolei art. 233 ust. 3 Konst wymienia wolności i prawa człowieka i obywatela, które mogą być ograniczone w ustawie dotyczącej stanu klęski żywiołowej. Wskazany przepis konstytucyjny nie wymienia art. 45 Konst.
Wskazane regulacje uzupełnia art. 15zzs ust. 6 KoronawirusU, zgodnie z którym nie przeprowadza się rozpraw ani posiedzeń jawnych, z wyjątkiem rozpraw i posiedzeń jawnych w sprawach określonych w art. 14a ust. 4 i 5.

Wyjątek 1 – sprawy pilne

Podobnie jak przy zawieszeniu terminów prawa materialnego, wstrzymanie rozpoczęcia i zawieszenie terminów procesowych i sądowych, nie dotyczy terminów w rozpoznawanych przez sądy sprawach wskazanych w art. 14a ust. 4 i 5, terminów w sprawach wyboru lub powołania organów, których kadencje są określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, terminów wyborów do organów jednostek samorządu terytorialnego oraz terminów w sprawach wniosków i pytań prawnych do Trybunału Konstytucyjnego.
Zgodnie z art. 15zzs ust. 6 KoronawirusU, w sprawach pilnych nie ma zastosowania przepis, zgodnie z którym nie przeprowadza się rozpraw ani posiedzeń jawnych – w sprawach pilnych przeprowadzanie posiedzeń sądowych nie powinno ulegać zmianom.

Wyjątek 2 – wymienione postępowania

Zgodnie z art. 15zzs ust. 1 KoronawirusU, wstrzymanie i zawieszenie biegu terminów, o których mowa w ust. 1, nie dotyczy kontroli i postępowań wskazanych odpowiednio w dziale V rozdziale 3 oddziale 3 oraz dziale VI rozdziale 2 PZP. Prezes Krajowej Izby Odwoławczej, w porozumieniu z Prezesem Urzędu Zamówień Publicznych, może określić, w drodze zarządzenia szczegółowe warunki organizacji pracy Krajowej Izby Odwoławczej związane z zapewnieniem prawidłowego toku jej urzędowania oraz stosowane środki zapewniające bezpieczeństwo, mając na względzie konieczność podejmowania działań związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.

Wyjątek 3 – żądanie organu, sądu lub innego podmiotu

Artykuł 15zzs ust. 4 KoronawirusU stanowi o tym, że w okresie zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, strona, uczestnik postępowania, kontrolowany i ich kontrahent oraz organ, do którego zwrócono się o zajęcie stanowiska w trybie art. 106 KPA, są obowiązani, na żądanie organu, sądu lub podmiotu, prowadzących odpowiednio postępowanie lub kontrolę, w wyznaczonym przez nich terminie, do dokonania czynności określonej w tym żądaniu, jeżeli:

1. wymaga tego interes publiczny lub ważny interes strony albo kontrolowanego – w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 4 i 7– 9 (chodzi o postępowania karne skarbowe, postępowania i kontrole prowadzone na podstawie OrdPU, kontrole celno-skarbowe oraz postępowania w sprawach, o których mowa w art. 15f ust. 9 GryHazardU),
2. niepodjęcie czynności mogłoby spowodować niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt, poważną szkodę dla interesu społecznego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną – w przypadkach, o których mowa w ust. 1 pkt 1–3, 5, 6 i 10 (chodzi o postępowania sądowe, w tym sądowoadministracyjne, postępowania egzekucyjne, postępowania karne, postępowania w sprawach o wykroczenia, postępowania administracyjne oraz inne postępowania prowadzonych na podstawie ustaw).

W żądaniu, o którym stanowi art. 15zzs ust. 4 KoronawirusU, organ, sąd lub podmiot, prowadzące odpowiednio postępowanie lub kontrolę, wskazują przyczyny wystąpienia z żądaniem.

Brak spełnienia przesłanek z art. 15zzs ust. 4 KoronawirusU może być badane w przypadku niewykonania terminów sądowych i procesowych. Wówczas pojawi się możliwość oceny – w roku instancyjnej kontroli decyzji lub w postępowaniu sądowoadministracyjnym – zasadności zastosowania przez organ omawianego wyjątku.

Nie ma przeszkód, aby strona, zainteresowana rozstrzygnięcie sprawy (np. „zwykłej” sprawy administracyjnej) zwróciła się do organu o skorzystanie z art. 15zzs ust. 4 KoronawirusU, argumentując to potrzebą zapobieżenia niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt, czy też niepowetowanej szkody materialnej. Organ prowadzący postępowanie gdy zgodzi się z potrzebą zapobieżenia tym wartościom, może zobowiązać inne strony postępowania do dokonania czynności pomimo „ogólnego” zawieszenia terminów.

Wyjątek 4 – terminy związane z COVID-19

Finalnie, należy pamiętać o art. 15zzt KoronawirusU, który stanowi o tym, że przepisów o wstrzymaniu rozpoczęcia terminów materialnych i procesowych, jak również zawieszenia ich biegu nie stosuje się do terminów związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

Jak już wskazano wcześniej, przepis ten nieuchronnie będzie prowadził do wątpliwości interpretacyjnych, z uwagi na brak wyjaśnienia co należy rozumieć przez „terminy związane z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych”.

Skuteczność czynności dokonanych w okresie zagrożenia epidemicznego lub epidemii

Niezwykle ważne znaczenie ma art. 15zzs ust. 7 KoronawirusU, zgodnie z którym czynności sądowe i procesowe dokonane w okresie zagrożenia epidemicznego i stanie epidemii, są skuteczne. Potwierdza to brak zakazu załatwiania spraw urzędowych i sądowych. Jeżeli zatem organ, sąd czy inny podmiot prowadzący postepowanie ma możliwość prowadzenia spraw, powinien to czynić.
Ponadto, jeżeli stronie zależy na tym, że załatwiona została sprawa niekorzystająca z przywileju „pilności”, może się o to zwrócić do podmiotu prowadzącego postępowanie. Podmiot ten nie ma obowiązku dokonania tych czynności (z uwagi na „ogólne” zawieszenie), jednakże jeżeli jest to możliwe, to powinien to uczynić. Dla strony może to być wyłącznie korzystne, gdyż z chwilą otrzymania rozstrzygnięcia czy innego wezwania, nie rozpoczną biegu terminu procesowe. Oczywiście, strona będzie mogła dokonać czynności, która – stosownie do wspomnianego art. 15zzs ust. 7 KoronawirusU – będzie skuteczna. Prowadzenie – w miarę możliwości – postepowań, pozwoli na uniknięcie natłoku spraw z chwilą zakończenia w Polsce stanu epidemii.

Wstrzymanie rozpoczęcia i zawieszenia terminów w sprawach załatwianych milcząco

Zgodnie z art. 15 zzs ust. 8 KoronawirusU, bieg terminu:

1. na milczące załatwienie sprawy,
2. w innej sprawie, w której brak wyrażenia przez organ sprzeciwu, wydania decyzji, postanowienia albo innego rozstrzygnięcia uprawnia stronę lub uczestnika postępowania do podjęcia działania, dokonania czynności albo wpływa na zakres praw i obowiązków strony lub uczestnika postępowania,
3. na wyrażenie przez organ stanowiska albo wydanie interpretacji indywidualnej, z wyjątkiem interpretacji indywidualnej, o której mowa w Ordynacji podatkowej,

– nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na okres, o którym mowa w ust. 1.

Generalnie z punktu widzenia organów i sądu – terminy procesowe mają charakter instrukcyjny, co oznacza, że ich przekroczenie nie prowadziłoby do konsekwencji materialnoprawnych. Inaczej sytuacja wygląda w sprawach, które mogą być rozstrzygane milcząco, czyli w sprawach, w których organ ma określony termin na zajęcie stanowiska przeciwnego do wniosku, a w razie upływu terminu – sprawa jest kończona milcząco. Dotyczy to m.in. postępowań budowlanych oraz postępowań w przedmiocie wydania przez organ podatkowy interpretacji.
Tzw. tarcza antykryzysowa ma w tej mierzej rozwiązać problemy organów, które – gdyby nie wprowadzono tego przepisu – musiałyby wszelkie zasoby przesunąć na prowadzenie spraw, które mogą być zakończone milcząco.

Wyjątek – wydanie przez organ decyzji

Warto wskazać na treść art. 15zzs ust. 9 ustawy o koronawirusie, zgodnie z którym w okresie wstrzymania rozpoczęcia i zawieszenia biegu terminów organ lub podmiot może z urzędu wydać odpowiednio decyzję w całości uwzględniającą żądanie strony lub uczestnika postępowania, zaświadczenie o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu, wyrazić stanowisko albo wydać interpretację indywidualną.
Przepis ten stwarza możliwość dla strony, aby jej sytuacja prawna została ustalona wcześniej niż po upływie zawieszonych terminów.

Wyłączenie możliwości stwierdzenia bezczynności, przewlekłości lub naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki

Zgodnie z art. 15zzs ust. 10 KoronawirusU, w okresie zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii:

1. przepisów o bezczynności organów oraz o obowiązku organu i podmiotu, prowadzących odpowiednio postępowanie lub kontrolę, do powiadamiania strony lub uczestnika postępowania o niezałatwieniu sprawy w terminie nie stosuje się;
2. organom lub podmiotom prowadzącym odpowiednio postępowanie lub kontrolę nie wymierza się kar, grzywien ani nie zasądza się od nich sum pieniężnych na rzecz skarżących za niewydanie rozstrzygnięć w terminach określonych przepisami prawa.

Kolejne przepisy stanowią o tym, że zaprzestanie czynności przez sąd, organ lub podmiot, prowadzące odpowiednio postępowanie lub kontrolę nie może być podstawą wywodzenia środków prawnych dotyczących bezczynności, przewlekłości lub naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki (art. 15 zzs ust. 11 KoronawirusU).
Konkludując, przepisy te, z jednej strony, wyłączają konieczność informowania stron o niezałatwianie spraw w terminie, co stanowić ma ułatwienie w funkcjonowaniu urzędów w czasie zagrożenia epidemicznego i epidemii. Z drugiej strony, tzw. tarcza antykryzysowa wyłącza, w sposób generalny, możliwość zaskarżania organów i sądów z powodu bezczynności, przewlekłego prowadzenia postępowania czy też naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Przesłanką jest „zaprzestanie czynności” przez sąd, organ lub podmiot, prowadzące odpowiednio postępowanie lub kontrolę. Brzmienie tego przepisu sugeruje, że nie chodzi o całkowite zaprzestanie działalności przez organ (co może być związane z rozwijającą się pandemią), ale niewykonanie określonej, konkretnej czynności.
Wątpliwości budzi celowość wprowadzenia tego przepisu w kontekście postępowań administracyjnych. Zgodnie z art. 35 § 5 KPA, do kodeksowych terminów załatwienia spraw nie wlicza się m.in. okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo przyczyn niezależnych od organu. Bez wątpienia za takie opóźnienie można uznać niemożność pandemię oraz związaną z tym m.in. nieobecność pracowników – czy to z powodu konieczności odbycia kwarantanny, czy też np. koniecznością opieki na dzieckiem poniżej 8 roku życia.

Wpływ tzw. tarczy antykryzysowej na postępowanie o udostępnienie informacji publicznej

W przypadku, gdyby nie przyjęto art. 15 zzs ust. 11 KoronawirusU, to trudności sprawiłaby procedura udostępniania informacji publicznej. Odformalizowane, szczątkowe regulacje tej ustawy nie zawierają tak elastycznych terminów, jakie przewidują wskazane przepisy KPA. Zarazem przepisy KPA stosuje się w procedurze udostępniania informacji publicznej jedynie do decyzji, a termin do jej wydania określają już przepisy art. 13 DostInfPubU. Zgodnie z tym przepisem, informacja publiczna powinna być udostępniona bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku (art. 13 ust. 1 DostInfPubU). Termin ten może być wydłużony maksymalnie do 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku (art. 13 ust. 2 DostInfPubU). Skrócone terminy mają związek z wagą dostępności aktualnej, bieżącej informacji, a zarazem uproszczoną procedurą jej udostępniania. Można spodziewać się, że urzędy korzystać będą z art. 13 ust. 2 DostInfPubU, choćby z powodów braków kadrowych – w tym czasowej nieobecności osób, zajmujących się dostępem do informacji publicznej.
W procedurze udostępniania informacji publicznej przed wniesieniem skargi na bezczynność lub na przewlekłe prowadzenie postępowania nie trzeba złożyć ponaglenia. Wynika to stąd, że w procedurze tej nie stosuje się, co do zasady KPA, z wyłączeniem wspomnianej decyzji. Dlatego też przekroczenie terminów, określonych w art. 13 DostInfPubU, otwiera możliwość skutecznego złożenia skargi na bezczynność, której podstawą jest obiektywne przekroczenie terminów do załatwienia sprawy. Jednakże nawet jeśli sąd stwierdzi bezczynność, to będzie ustalał, czy miała ona miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Organy w czasie epidemii mogłyby wykazać, że bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania były spowodowane pandemią, czyli czynnością niezależną od sposobu kierowania jednostką.
W świetle art. 15 zzs ust. 11 KoronawirusU, brak realizacji wniosków o udostępnienie informacji publicznej nie będzie stanowiło podstawy do wniesienia skargi na bezczynność lub skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania. Budzi to zasadnicze wątpliwości konstytucyjne co do zgodności z art. 233 ust. 1 i 3 Konst. O ile bowiem możliwe byłoby wprowadzenie ograniczeń prawa do informacji publicznej – zagwarantowanego w art. 61 ust. 1 Konst – w odniesieniu do stanu wyjątkowego i wojennego, o tyle prawo to nie może być ograniczane w przypadku stanu klęski żywiołowej. Wprowadzenie KoronawirusU i związanej z nią tzw. tarczy antykryzysowej nie towarzyszyło bowiem wprowadzenia w Polsce stanu nadzwyczajnego, choć de facto mamy do czynienia z tym stanem.
Poza tym, wprowadzona regulacja, wyłączająca w istocie na czas stanu zagrożenia epidemicznego oraz stanu epidemii instrumenty prawne, zapewniające udostępnianie informacji o działalności organów władzy publicznej (które gwarantuje art. 61 ust. 1 Konst, budzi wątpliwości co do zgodności także z art. 61 ust. 1 i 3 w zw. z art. 31 ust. 3 Konst, jako regulacja niespełniająca wymogu konieczności, proporcjonalności, a nadto prowadząca do naruszenia istoty konstytucyjnie chronionego prawa.
Zarazem, zgodnie z art. 21 pkt 2 DostInfPubU, ustawa nakazuje sądowi rozpatrzenie skargi w wyznaczonym terminie, co sprawia, że sprawy dotyczące dostępu do informacji publicznej, rozpatrywane przez sądy administracyjne, jako sprawy pilne w rozumieniu art. 14a ust. 5 KoronawirusU, powinny być przez sąd rozpatrzone, gdyż nie stosuje się do nich zawieszenia terminów sądowych i procesowych.

Podsumowanie

Regulacje, wprowadzone na mocy tzw. tarczy antykryzysowej, mają m.in. na celu zniwelowanie negatywnych konsekwencji pandemii COVID-19 na funkcjonowanie sądów, organów i urzędów, w tym na prowadzone postępowania. Generalnie, wstrzymane zostaje rozpoczęcie biegu terminów materialnych i procesowych, a terminy, które zaczęły biec, ulegają zawieszeniu. Należy jednak sprawdzić, czy określona sprawa nie jest objęta określonymi wyjątkami – jako sprawa pilna. Poza tym, w kompetencji sądów i organów pozostaje prowadzenie spraw, jak dotychczas, w tym również zobowiązywanie stron do podjęcia czynności, gdy jest to uzasadnione szczególnymi, wymienionymi w przepisach okolicznościami.
Należy pamiętać, że zarówno czynności dokonane przez strony (np. odwołania, skargi, inne złożone pisma procesowe), jak i czynności dokonane przez organy, sądy i inne podmioty prowadzące postępowanie, są skuteczne. Dlatego też, o ile jest to możliwe, rekomenduje się prowadzenie postępowań, w tym wydawanie decyzji. Jest to działanie korzystne dla strony – będzie mogła ona zapoznać się z wydanym rozstrzygnięciem oraz rozważyć skierowanie ewentualnego środka odwoławczego, a zarazem nie rozpocznie biegu termin do wniesienia tychże środków (termin zacznie biec po ustaniu stanu epidemii lub zagrożenia epidemicznego).