W podanym piśmie poruszono ww. aspekt przedmiotowy przez pryzmat różnych regulacji prawnych, w tym DochSamTerytU, czy KC.
I tak, w DochSamTerytU podano, że darowizna jest jednym z dochodów gminy, co wynika z przepisu art. 4 ust. 1 pkt 5 DochSamTerytU. Z kolei, w KC na uwagę zasługują regulacje prawne art. 888 i n. Z ich treści wynika m.in., że przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Zgodnie zaś z art. 890 KC oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.
W podanym piśmie Regionalna Izba Obrachunkowa szczególną uwagę zwróciła na art. 893 KC. Zgodnie z jego treścią darczyńca może włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem (polecenie).
Na kanwie ww. darowizny z poleceniem warto wspomnieć o wyroku WSA w Bydgoszczy z 10.12.2019 r. (I SA/Bd 615/19), gdzie postanowiono, że: Stosownie do art. 893 KC darczyńca może włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem (polecenie). Polecenie jest zatem nakazem darczyńcy adresowanym do obdarowanego, aby ten podjął oznaczone działanie lub zaniechał oznaczonych czynności, przy czym nałożenie tego nakazu nie jest źródłem wierzytelności o jego wykonanie. Istotne jest również to, aby między darowizną a nałożeniem określonego obowiązku na obdarowanego istniał związek.
Opierając się o przywołaną wyżej argumentację prawną, ww. Izba wskazała, że środki wpłacone na rachunek budżetu gminy tytułem pomocy dla obywateli Ukrainy, stanowią darowiznę na rzecz gminy, która jest jednocześnie źródłem dochodu gminy. Jednocześnie zaakcentowano, że owa darowizna jest obciążona poleceniem, właśnie przekazania środków na rzecz uchodźców. W tym zakresie podano zaś, że: Polecenie to będzie skutkowało wydatkami budżetu, które z kolei muszą służyć realizacji zadań publicznych gminy, co wymagane jest przepisem art. 216 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
Regionalna izba obrachunkowa dodatkowo wskazała, że wydatkowanie środków przez gminę będzie wpisywać się w realizację zadania własnego z zakresu pomocy społecznej, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 6 SamGminU. Natomiast uszczegółowienie tych zadań zostało dookreślone w PomSpołU, która przewiduje wsparcie i świadczenia z pomocy społecznej także dla cudzoziemców, czy uchodźców.
W podsumowaniu ww. stanowiska podano z kolei, że: (…) realizacja polecenia darczyńcy („pomoc dla Ukrainy”), o ile nastąpi zgodnie z przepisami ustawy o pomocy społecznej, będzie mieścić się w katalogu zadań publicznych (własnych) gminy, w konsekwencji zatem gmina będzie uprawniona do przyjęcia darowizny pieniężnej, z jaką darczyńca wiąże wykonanie polecenia i będzie mogła wprowadzić ją do budżetu gminy jako źródło dochodów.
Podsumowując, z powyższego należy wnioskować, że gmina może podejmować kroki celem „zbierania” środków od zainteresowanych wpłatami mieszkańców, czy firm. W konsekwencji środki te powinny zostać wprowadzone do budżetu gminy jako darowizny z tzw. poleceniem.
Źródło: bip.gdansk.rio.gov.pl