Z punktu widzenia poruszonej problematyki kluczowe znaczenie odgrywają stosowne regulacje prawne zawarte w art. 35 GospNierU. 

I tak, w pierwszej kolejności warto wspomnieć o ust. 1, z którego wynika, że właściwy organ sporządza i podaje do publicznej wiadomości wykaz nieruchomości przeznaczonych do zbycia lub oddania w użytkowanie, najem, dzierżawę lub użyczenie. Wykaz ten wywiesza się na okres 21 dni w siedzibie właściwego urzędu, a także zamieszcza się na stronach internetowych właściwego urzędu. Co ciekawe, opisany obowiązek nie dotyczy jednak wszystkich transakcji dotyczących nieruchomości samorządowych. Jak bowiem podano w ust. 1b, obowiązek, o którym mowa w ust. 1 i 1a, nie dotyczy oddania nieruchomości w najem, dzierżawę lub użyczenie na czas oznaczony do 3 miesięcy. Wykaz sporządza się i podaje do publicznej wiadomości, jeżeli po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 miesięcy strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość.

Warto także wspomnieć o ust. 2, z którego wynika, że w wykazie, o którym mowa w ust. 1 i 1a, określa się odpowiednio: 

  1) oznaczenie nieruchomości według księgi wieczystej oraz katastru nieruchomości; 

  2) powierzchnię nieruchomości; 

  3)  opis nieruchomości; 

  4)  przeznaczenie nieruchomości i sposób jej zagospodarowania;  

  5) termin zagospodarowania nieruchomości; 

  6)  cenę nieruchomości; 

  7) wysokość stawek procentowych opłat z tytułu użytkowania wieczystego; 

  8) wysokość opłat z tytułu użytkowania, najmu lub dzierżawy; 

  9)  terminy wnoszenia opłat; 

  10)  zasady aktualizacji opłat; 

  11) informacje o przeznaczeniu do zbycia lub oddania w użytkowanie, najem, dzierżawę lub użyczenie; 

  12) termin do złożenia wniosku przez osoby, którym przysługuje pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości na podstawie art. 34 ust. 1 pkt 1 i pkt 2.

Na kanwie ww. regulacji prawnych zastrzeżenia wobec praktyki stosowanej przez gminę  wniosła RIO we Wrocławiu w wystąpieniu pokontrolnym z 16.9.2021 r. (WK.WR.40.33.2021.223). W analizie materiału kontroli RIO ustaliła, że wykazy nieruchomości przeznaczonych do zbycia były wywieszane na tablicy ogłoszeń w urzędzie gminy, jednak na stronie internetowej urzędu poprzestano na podaniu informacji o wywieszeniu wykazów nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży lub dzierżawy – zamiast ujmować na wspomnianej stronie internetowej  pełne wykazy. W ocenie organu kontroli, takie postępowanie gminy było niezgodne z ww. art. 35 ust. 1 GospNierU.

Podsumowując, wykazane przez RIO nieprawidłowości związane z obrotem nieruchomościami samorządowymi naruszają nie tylko formalne wymogi wynikające z ww. przepisu, ale nadto wypaczają zasadę jawności działania organów administracji publicznej. Z tych względów wskazane naruszenia są uzasadnione. Natomiast w zaleceniach RIO nakazała: 

Przestrzeganie przepisów GospNierU oraz PrzetargR, w szczególności w zakresie:
a) podawania do publicznej wiadomości wykazów nieruchomości przeznaczonych do zbycia zarówno poprzez wywieszenie na tablicy ogłoszeń jak i na stronie internetowej  Urzędu Gminy (…..)  stosownie do art. 35 ust. 1 ustawy.