Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody podlaskiego z 7.6.2014 r. (sygn. NK-II.4131.84. 2014.AK, opubl. Dz.Urz. Województwa Podlaskiego z 2013 r. poz. 1822); dalej: rozstrzygniecie nadzorcze, było wynikiem działania rady gminy Giby, która uchwaliła statut gminnego ośrodka pomocy społecznej (GOPS). Artykuł 40 ust. 2 ustawy z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.); dalej: PomSpołU, przyznaje organom gminy prawo regulowania wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych. W uchwale rady gminy Giby zapisano, że nadzór nad wykonywaniem zadań zleconych gminie (realizowanych przez ośrodek pomocy społecznej) sprawuje wojewoda podlaski.

Takie ograniczenie uprawnień wojewody jest jednak, sprzeczne z prawem. Zgodnie z art. 22 ust. 8 ustawy z 12.3.2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 182 ze zm.): „nadzór nad realizacją zadań samorządu gminnego, powiatowego i województwa, w tym nad jakością działalności jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz nad jakością usług, dla których minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określił standardy, a także nad zgodnością zatrudnienia pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej z wymaganymi kwalifikacjami”.

Według rozstrzygnięcia nadzorczego nie jest zatem, możliwe zawężenie (i to decyzją rady gminy) zakresu nadzoru wojewody w jakimkolwiek zakresie. Oprócz, bowiem zadań zleconych, wykonywanych przez gminę (art. 18 PomSpołU), samorząd gminny realizuje także zadania własne (art. 17 PomSpołU). Jeżeli tymi zadaniami zajmuje się ośrodek pomocy społecznej, nadzór nad wykonywaniem tych zadań, należy do wojewody. Ustawa o pomocy społecznej w art. 126 doprecyzowuje uprawnienia kontrolne wojewody – jednak nie co do ich zakresu, ale narzędzi, którymi wojewoda może się posługiwać.
Wojewoda ma m.in. prawo do:
1) żądania informacji, dokumentów i danych, niezbędnych do sprawowania nadzoru i kontroli;
2) swobodnego wstępu w ciągu doby do obiektów i pomieszczeń jednostki kontrolowanej;
3) przeprowadzania oględzin obiektów, składników majątku kontrolowanej jednostki oraz przebiegu określonych czynności objętych obowiązującym standardem;
4) żądania od pracowników kontrolowanej jednostki udzielenia informacji w formie ustnej i pisemnej w zakresie przeprowadzanej kontroli;
5) wzywania i przesłuchiwania świadków;
6) zwrócenia się o wydanie opinii biegłych i specjalistów z zakresu pomocy społecznej.

Błąd w uchwale rady gminy Giby nie był jedynym. Wcześniej bardzo podobną uchwałę podjęła rada gminy Krasnopol i wojewoda podlaski rozstrzygnął tak samo (sygn. akt: NK-II.4131. 103.2013.AK).
Być może problem z określeniem tego, co rada gminy może określić, a co wykracza poza jej kompetencje, wynika z nieprawidłowej interpretacji art. 110 ust. 2 (mowa jest tam o wskazaniach wojewody w zakresie zadań zleconych) i 3 (ustalenia wójta w zakresie zadań własnych) PomSpołU, w oderwaniu od art. 22 ust. 8 PomSpołU (rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody dolnośląskiego z 12.5.2010 r.; sygn. NK.II.BSZ2.0911-10/10).