Wniesienie spóźnionego środka zaskarżenia do sądu administracyjnego a art. 112 KPA

Małżonkowie K. zaskarżyli do WSA w Warszawie decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w przedmiocie nałożenia obowiązku doprowadzenia robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem. Zaskarżona decyzja wydana została na podstawie art. 138 § 2 KPA. W związku z tym, że 1.6.2017 r. weszła w życie ustawa z 7.4.2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 935, dalej: ZmKPAU), WSA w Warszawie zakwalifikował pismo procesowe jako sprzeciw i odrzucił go jako wniesiony z uchybieniem terminu.

Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżone postanowienie. Zgodnie z art. 64a ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. jedn.: Dz.U. z 2017 r. poz. 1369 ze zm., dalej jako: PrPSA) od decyzji, o którym mowa w art. 138 § 2 KPA skarga nie przysługuje, jednak strona niezadowolona z treści decyzji może wnieść od niej sprzeciw. Sprzeciw od decyzji wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia skarżącemu decyzji. NSA wskazał, że z akt sprawy wynika, iż w zaskarżonej decyzji organ błędnie pouczył o możliwości wniesienia skargi i 30-dniowym terminie do jej wniesienia. Powyższa okoliczność powinna być wzięta pod uwagę przez sąd I instancji.

Stosownie do treści art. 112 KPA błędne pouczenie w decyzji co do prawa odwołania albo wniesienia powództwa do sądu powszechnego lub skargi do sądu administracyjnego nie może szkodzić stronie, która zastosowała się do tego pouczenia. W doktrynie prezentowany jest pogląd, że konsekwencje obowiązywania art. 112 KPA powinny być takie, że w przypadku wniesienia spóźnionego odwołania, które wpłynęło z zachowaniem terminu błędnie podanego w pouczeniu, organ obowiązany będzie je rozpatrzyć bez potrzeby wnoszenia wniosku o przywrócenie terminu. Zdaniem NSA skutki prawne błędnego pouczenia o środkach zaskarżenia powinny być jednolite zarówno na drodze postępowania administracyjnego, jak i postępowania sądowego. Odmienna wykładnia prowadzi do zbędnego formalizmu i przedłużania postępowania, albowiem sąd administracyjny w sytuacji złożenia wniosku o przywrócenie terminu z powodu błędnego pouczenia obowiązany jest przywrócić go stronie. Zauważyć należy, że wprawdzie w art. 112 KPA ustawodawca nie wskazał sprzeciwu, jednak zgodnie art. 64b § 1 PrPSA do sprzeciwu od decyzji stosuje się odpowiednio przepisy o skardze.