Nowy rządowy program „Bezpieczna+” jest kontynuacją programu „Bezpieczna i przyjazna szkoła” realizowanego w latach 2014–2016. Nowy program ma kłaść nacisk na kluczowe elementy związane z bezpieczeństwem uczniów – zarówno w szkole jak i poza nią – a także na budowanie pozytywnego klimatu szkoły. Program ma doprowadzić do podniesienia kompetencji związanych z bezpieczeństwem wszystkich grup tworzących środowisko szkolne, a także sprzyjać współpracy z organizacjami pozarządowymi i lokalnym środowiskiem szkoły.

Podstawę do wydania projektowanego rozporządzenia stanowi art. 90u ust. 4 pkt 5 OświatU, zgodnie z którym Rada Ministrów przyjmując rządowy program pomocowy powinna określić w rozporządzeniu:
1) formy i zakres wspierania organów prowadzących w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkołach i placówkach lub podnoszeniu poziomu dyscypliny w szkołach lub placówkach,
2) sposób podziału środków budżetu państwa przyznanych na realizację programu,
3) szczegółowe kryteria i tryb oceny wniosków organów prowadzących o udzielenie wsparcia finansowego oraz zakres informacji, jakie powinien zawierać wniosek organu prowadzącego o udzielenie wsparcia finansowego, uwzględniając w szczególności wymóg skuteczności i efektywności przedsięwzięć podejmowanych w ramach programu.

Zdaniem twórców projektu wsparcie finansowe dla organów prowadzących szkoły na realizację działań ułatwiających współprace z organizacjami społecznymi, o których mowa w art. 56 ust. 1 OświatU, a także zakup wyposażenia niezbędnego do prowadzenia działań mających na celu kształtowanie otwartości i budowanie pozytywnego klimatu szkoły, przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa uczniów tworząc lepsze warunki nauki, wychowania i opieki. Dodatkowym celem programu ma być ułatwienie uczniom szkół położonych na obszarach wiejskich dostępu do edukacji wysokiej jakości

Wsparcie finansowe ma być także przeznaczone na działania związane z tworzeniem, wdrażaniem i efektywnym wykorzystaniem monitoringu w szkołach (wsparcie będzie udzielane w latach 2016–2018). Nowoczesne systemy monitoringu mają przyczynić się do poprawy poziomu bezpieczeństwa uczniów i pracowników szkół.

Ważne
Wsparcie finansowe na działania, których celem jest kształtowanie otwartości i budowanie pozytywnego klimatu szkoły, będzie przysługiwało organom prowadzącym publiczne i niepubliczne szkoły. Wsparcie nie będzie natomiast dostępne dla organów prowadzących przedszkola, szkoły policealne, pomaturalne oraz szkoły dla dorosłych, ponieważ program „Bezpieczna+” ma kłaść nacisk na działania wychowawcze i opiekuńcze ukierunkowane na dzieci i młodzież w wieku szkolnym, ponieważ największy odsetek zachowań niepożądanych wśród uczniów ma miejsce właśnie w tym wieku.

W § 2 i 3 projektu rozporządzenia określony został cel wsparcia finansowego ze środków budżetu państwa udzielanego w ramach programu rządowego organom prowadzącym szkoły, formy wsparcia finansowego oraz organy prowadzące szkoły, które mogą skorzystać z tych form wsparcia. Dla organów prowadzących będących JST, osobami prawnymi innymi niż JST i osobami fizycznymi wsparcie będzie udzielane w formie dotacji celowej. Natomiast organy prowadzące szkoły będące ministrami otrzymają wsparcie w formie dofinansowania. Wsparcie w formie dotacji celowej będzie udzielane pod warunkiem zapewnienia przez organ prowadzący wkładu własnego w wysokości co najmniej 20% kosztów realizacji zadań, a w przypadku zadań inwestycyjnych szkół – co najmniej 50% planowanych wydatków na realizację tych zadań.

Zgodnie z projektowanym § 2 ust. 3 rozporządzenia szkoły, w ramach działań mających na celu kształtowanie otwartości i budowanie pozytywnego klimatu szkoły, będą mogły otrzymać wsparcie w szczególności na przedsięwzięcia:
1) promujące aktywność uczniów, mające na celu zwiększenie otwartości szkoły na współpracę z otoczeniem (kształtowanie w uczniach aktywnej, otwartej, prospołecznej postawy),
2) wychowawcze, w tym rozwijające umiejętności psychospołeczne (komunikacyjne, kształtujące więzi interpersonalne między uczniami),
3) włączające uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych w życie społeczne,
4) umożliwiające nabycie umiejętności pracy z dziećmi i młodzieżą ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi,
5) antydyskryminacyjne,
6) integrujące z lokalnym środowiskiem.
Organ prowadzący będzie mógł otrzymać w odniesieniu do danej szkoły jeden raz wsparcie finansowe na powyższe działania, przy czym w przypadku szkoły posiadającej organizacyjnie podporządkowaną szkołę filialną również jeden raz w odniesieniu do szkoły filialnej.

Zgodnie z projektowanym § 5 rozporządzenia, z wnioskiem o udzielenie wsparcia finansowego organ prowadzący będzie występował do wojewody w terminie do 15.9.2015 r. (na działania związane z rozwojem monitoringu – do 15 listopada roku poprzedzającego realizację działań, których dotyczy wniosek). Wniosek o udzielenie wsparcie powinien zawierać:
1) liczbę szkół, w odniesieniu do których organ prowadzący występuje z wnioskiem o udzielenie wsparcia finansowego, w tym liczbę szkół położonych na obszarach wiejskich,
2) liczbę uczniów szkół z pkt 1, według stanu na dzień 30 września roku szkolnego poprzedzającego rok składania wniosku, a w przypadku gdy szkoła powstała po tym dniu – według stanu na dzień 1 września w pierwszym roku jej funkcjonowania,
3) liczbę szkół w odniesieniu do których ponownie występuje się z wnioskiem o udzielenie wsparcia finansowego, w tym liczbę szkół położonych na obszarach wiejskich,
4) dane o szkołach, których dotyczy wniosek, obejmujące:
a) ich nazwy i adresy,
b) liczbę uczniów,
c) informację, czy szkoła jest położona na obszarze wiejskim,
d) zwięzły opis i harmonogram planowanych działań, ze wskazaniem liczby uczniów, którzy mogą zostać objęci działaniami,
e) zwięzły opis dotyczący aktualnego stanu wyposażenia szkoły niezbędnego do realizacji działań wskazanych we wniosku,
f) diagnozę potrzeby realizacji planowanych działań,
g) planowane rezultaty działań, wraz ze zwięzłym opisem sposobu ich weryfikacji,
h) zwięzły opis sposobu, w jaki szkoła chce zapewnić trwałość rezultatów planowanych działań,
i) kalkulację kosztów realizacji działań,
j) wnioskowaną kwotę wsparcia finansowego, wraz z informacją, czy w odniesieniu do danej szkoły wniosek jest składany ponownie,
k) informację o deklarowanym wkładzie własnym,
l) w przypadku działań, o których mowa w § 2 ust. 2 pkt 1 projektu – potwierdzenie spełniania warunków, o których mowa w art. 56 ust. 2 i 3 OświatU – z wyjątkiem szkół niepublicznych oraz szkół publicznych prowadzonych przez organy, o których mowa w § 3 ut. 1 pkt 2 i 3 projektu rozporządzenia,
m) w przypadku działań, o których mowa w § 2 ust. 2 pkt 2 projektu – potwierdzenia uzyskania zgody rady pedagogicznej i rady rodziców.

Wnioski będą oceniane w terminie do 22.9.2015 r. (w przypadku wniosków dotyczących rozwoju monitoringu szkolnego – w terminie 14 dni od dnia upływu terminu wskazanego w § 4 ust. 2 pkt 2 projektu) przez zespoły powołane przez wojewodów. W skład zespołu będą wchodzić co najmniej 4 osoby, w tym co najmniej jeden przedstawiciel kuratora oświaty. Zespół będzie dokonywał oceny wniosków o udzielenie wsparcia w oparciu o następujące kryteria (§ 7 projektu):
1) spójność planowanych działań z zakresem działań, na które może być przeznaczone wsparcie,
2) potrzeby szkół w zakresie realizacji zadań, na które może być przeznaczone wsparcie,
3) aktualny stan wyposażenia szkół niezbędnego do realizacji działań planowanych we wniosku,
4) sposób zapewnienia trwałości planowanych działań,
5) planowane rezultaty działań i sposoby ich weryfikacji,
6) działania o charakterze priorytetowym – ogłaszane przez ministra ds. oświaty na podstawie § 2 ust. 7 rozporządzenia,
7) stopień wyrównywania szans edukacyjnych uczniów uczęszczających do szkół położonych na obszarach wiejskich.

Ważne
Ocenie nie będą podlegały wnioski złożone po terminie lub niekompletne. Ocena będzie dokonywana odrębnie w odniesieniu do poszczególnych szkół objętych wnioskiem o udzielenie wsparcia i będzie miała formę punktową. Z przeprowadzonej oceny zespół będzie sporządzał protokół. Decyzję o udzieleniu organom prowadzącym wsparcia będzie podejmował, na podstawie oceny zespołu, wojewoda.

Lista organów prowadzących, które otrzymają wsparcie finansowe, będzie podawana do publicznej wiadomości. Przekazanie organom prowadzącym środków będzie następowało na podstawie umowy zawartej między wojewodą a organem prowadzącym, zgodnie z art. 150 FinansePublU. Środki będą przekazywane w terminie 14 dni od dnia podpisania umowy. Umowa powinna regulować także termin i zasady rozliczania środków otrzymanych z budżetu państwa – na podstawie przedłożonych wojewodzie dowodów poniesienia wydatków. Jednocześnie projekt zakłada, że organ prowadzący powinien w terminie do 15 stycznia roku następującego po roku otrzymania wsparcia finansowego, przedłożyć wojewodzie sprawozdanie zawierające informacje dotyczące realizacji i finansowania działań realizowanych w poprzednim roku.