Książka dotyczy szerokiego zakresu  tematycznego związanego z regulacjami prawnymi określającymi sfery działania wójtów, burmistrzów i prezydentów.

Obejmuje interpretacje przepisów proceduralnych w administracji określających m.in.: sposób postępowania organu wydającego decyzje administracyjne w indywidualnych sprawach, kontrolę pracy i zakres odpowiedzialności wójtów i burmistrzów.

Vademecum to pozycja przeznaczona dla osób pełniących funkcje organów wykonawczych w gminach. Stanowi obszerne źródło wiedzy, wzbogacone komentarzami teoretyków i praktyków.

Fragment tekstu z poradnika:

 

Rozdział III. Status prawny burmistrza

1. Wprowadzenie

Wójt, burmistrz, prezydent miasta jako monokratyczny organ wykonawczy gminy występuje od kadencji organów gminy wybranych w 2002 r. W tym właśnie roku burmistrz, po raz pierwszy od reaktywowania samorządu terytorialnego w 1990 r., wybrany został w wyborach bezpośrednich. Nastąpiło to wskutek wejścia w życie ustawy o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta. Wcześniej organem wykonawczym gminy był wybierany przez radę gminy (a więc w drodze wyborów pośrednich) zarząd gminy, w skład którego wchodził wójt, burmistrz, prezydent miasta jako jego przewodniczący. Aktualnie prawa i obowiązki burmistrza w zakresie jego pozycji w gminie w odniesieniu do aspektów ustrojowych oraz organizacyjno-prawnych (te właśnie aspekty są przedmiotem niniejszego rozdziału) uregulowane zostały przez ustawodawcę głównie przepisami SamGminU oraz KodeksWyb.

Krótkiego komentarza wymaga również wskazanie, w jakich gminach organem wykonawczym jest wójt, w jakich burmistrz, a w jakich prezydent miasta. I tak, co do zasady wójt jest organem wykonawczym gminy wiejskiej oraz miejsko-wiejskiej, w której siedziba władz znajduje się poza granicami miasta położonego na terytorium tej gminy. Burmistrz jest organem wykonawczym gminy miejskiej, a więc gminy, w której siedziba władz znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy (art. 26 ust. 3 SamGminU), natomiast w miastach powyżej 100 000 mieszkańców organem wykonawczym jest prezydent miasta. Dotyczy to również miast, w których do dnia wejścia w życie SamGminU prezydent miasta był organem wykonawczo-zarządzającym (art. 26 ust. 4 SamGminU).

2. Wybór burmistrza – tryb wyboru

W odniesieniu do problematyki wyboru burmistrza wyjść należy od przepisów Konstytucji RP, które regulują pewne kwestie w tym zakresie. O ile w stosunku do organów stanowiących każdej jednostki samorządu terytorialnego ustrojodawca w przepisie art. 169 ust. 2 Konstytucji RP ustanowił, że są one powszechne, równe, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym, to w odniesieniu do organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego w ust. 3 tego przepisu określono, że zasady i tryb wyborów oraz odwoływania organów wykonawczych tych jednostek określa ustawa. Tym samym to do samodzielnej decyzji ustawodawcy należy określenie sposobu wyłaniania organów wykonawczych w gminach, powiatach i województwach. Obecnie burmistrza wybierają mieszkańcy w wyborach bezpośrednich.

Kadencja burmistrza rozpoczyna się w dniu rozpoczęcia kadencji rady gminy lub – jak stanowi również w tym zakresie przepis art. 26 ust. 2 SamGminU – w dniu wyboru go przez radę gminy i upływa z dniem upływu kadencji rady gminy. Ustawodawca postanowił zatem, aby – w zdecydowanej większości przypadków (z wyłączeniem sytuacji wyboru burmistrza przez radę, o czym szerzej w dalszej części niniejszego rozdziału) – kadencja burmistrza biegła równolegle do kadencji rady gminy. W ww. przepisie ustawodawca zdecydował, że burmistrzem nie może być osoba, która nie jest obywatelem polskim (dla porównania – radnym może być osoba będąca obywatelem polskim lub obywatelem Unii Europejskiej niebędącym obywatelem polskim.

Zobacz także:

Więcej o obowiązkach wójta, burmistrza i prezydenta znajdziesz w module Ustrój i organizacja >>