Podstawą wymiaru do naliczania odpisu podstawowego na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych jest przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z drugiego półrocza stanowiło kwotę wyższą. Wysokość tego wynagrodzenia ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski” nie później niż do 20 lutego każdego roku (art. 5 ust. 7 ustawy o zfśs). W 2022 r. wynagrodzenie to ustalane jest na podstawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2019 r. (art. 5k ustawy o zfśs), wynosi ono 4434,58 zł (Mon. Pol. z 2020 r. poz. 195).
Odpisy na pracownika zatrudnionego w warunkach zwykłych, w warunkach szczególnych oraz młodocianego mają charakter obligatoryjny. Pracodawca tworzący fundusz socjalny ma obowiązek obliczyć je i przekazać na konto funduszu. Pracodawca może ponadto zdecydować (w formie zapisu w regulaminie), że będzie dodatkowo zwiększał fundusz odpisem na każdego pracownika niepełnosprawnego oraz emeryta i rencistę. Takie zwiększenia odpisu mają charakter fakultatywny, pracodawca nie musi ich naliczać. Wszystkie odpisy (obligatoryjne i fakultatywne) tworzą jeden fundusz.
Prawidłowość kalkulacji odpisu podstawowego i terminowość przekazania go na konto funduszu mogą zostać skontrolowane przez inspektora Państwowej Inspekcji Pracy.
Tabela. Odpisy na pracownika
|
Odpis podstawowy (obowiązkowy) w 2022 r. |
|||
|
Na jednego zatrudnionego |
% podstawy wymiaru |
kwota |
|
|
pracownika |
37,5 |
1662,97 zł |
|
|
pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze – w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych |
50 |
2217,29 zł |
|
|
pracownika |
1. rok nauki |
5 |
221,73 zł |
|
2. rok nauki |
6 |
266,07 zł |
|
|
3. rok nauki |
7 |
310,42 zł |
|
|
Zwiększenie odpisu (nieobowiązkowe) w 2022 r. |
|||
|
w stosunku do pracownika, który posiada orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności |
dodatkowo 6,25 |
dodatkowo 277,16 zł |
|
|
na każdego emeryta i rencistę, nad którym pracodawca sprawuje opiekę |
6,25 |
277,16 zł |
|
Pracodawca, który utworzy żłobek lub klub dziecięcy, ma możliwość zwiększenia odpisu na zfśs o 7,5% na każdego pracownika – w 2022 r. jest to 332,59 zł (art. 5 ust. 5a ustawy o zfśs). Możliwość taka dotyczy pracodawców, którzy łącznie spełniają trzy warunki:
1)utworzyli zakładowy żłobek lub klub dziecięcy;
2)przeznaczyli na żłobek lub klub dziecięcy z odpisu podstawowego kwotę odpowiadającą równowartości 7,5% odpisu na fundusz;
3)przeznaczyli całość zwiększenia funduszu na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego.
Przepisów ustawy o zfśs dot. wysokości odpisu nie stosuje się do:
1)publicznych uczelni wyższych;
2)szkół i placówek objętych systemem oświaty w stosunku do nauczycieli podlegających przepisom Karty Nauczyciela.
