W Dz.U. z 2020 r. pod poz. 1709 została opublikowana ustawa z 17.9.2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich, wydanych z naruszeniem prawa, ustawy o komercjalizacji i niektórych uprawnieniach pracowników oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami, która aktualnie oczekuje na wejście w życie, co nastąpi 20.10.2020 r.

W zakresie zmiany przepisów o gospodarce nieruchomościami nowelizacja przewiduje zaostrzenie zasad zwrotów nieruchomości objętych przepisami dekretu z 26.10.1945 o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy (Dz.U. Nr 50, poz. 279 ze zm.; dalej: WłUżGruntWawaD). Podstawą do odmowy zwrotu takiej nieruchomości ma być:

  • przeznaczenie lub wykorzystywanie na cele określone publiczne;
  • sprzedaż lub oddanie w użytkowanie wieczyste na rzecz osób trzecich;
  • zabudowa przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego dokonaną po dniu wejścia w życie WłUżGruntWawaD, której wartość przenosi znacznie wartość zajętego na ten cel gruntu;
  • odbudowę lub remont, dokonany ze środków publicznych, budynków, zniszczonych w latach 1939–1945 więcej niż w 50%;
  • brak możliwości dokonania zgodnego z prawem i ładem przestrzennym podziału nieruchomości, której części dotyczy roszczenie, zajmowanie lokalu przez lokatora;
  • przeznaczenie nieruchomości na cele nauki, oświaty i kultury;
  • położenie gruntu w ramach publicznego kompleksu wypoczynkowego lub rekreacyjnego lub terenów zieleni;
  • ustanowienie lub przeniesienie na rzecz osób trzecich praw rzeczowych na gruncie, budynku lub ich części albo oddanie nieruchomości lub jej części do odpłatnego korzystania, w szczególności na podstawie umowy najmu lokalu mieszkalnego – bez względu na czas trwania stosunku cywilnoprawnego z osobą trzecią;
  • przeszkody powodujące, iż ustanowienie użytkowania wieczystego oraz własności budynku lub innego urządzenia powodowałyby sprzeczność z przeznaczeniem społeczno-gospodarczym tych praw;
  • niemożność pogodzenia z prawidłowym ukształtowaniem stosunków sąsiedzkich;
  • przeznaczenie lub wykorzystanie nieruchomości na cele użyteczności publicznej.

Ponadto nowelizacja ma zapobiegać reprezentowaniu przez kuratorów spadku w stosunku do osób, gdzie zachodzi prawdopodobieństwo, że nie żyją. Ma temu przeciwdziałać dodany przepis w brzmieniu: wnioskodawca oraz jego ewentualni następcy prawni nie mogą być reprezentowani przez kuratora spadku lub kuratora dla osoby nieznanej z miejsca pobytu