Przepis art. 9 ust. 1b OchrLokU wskazuje, że podwyższanie czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, z wyjątkiem opłat niezależnych od właściciela, nie może być dokonywane częściej niż co 6 miesięcy. Termin ten biegnie od dnia, w którym podwyżka zaczęła obowiązywać. Rada gminy nie może zmieniać tego terminu.
Tekst właściwy:
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, rada gminy uchwala:
1) wieloletnie programy gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy;
2) zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, w tym zasady i kryteria wynajmowania lokali, których najem jest związany ze stosunkiem pracy, jeżeli w mieszkaniowym zasobie gminy wydzielono lokale przeznaczone na ten cel.
Wspomniany – wieloletni program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy powinien być opracowany na co najmniej pięć kolejnych lat i obejmować w szczególności:
1) prognozę dotyczącą wielkości oraz stanu technicznego zasobu mieszkaniowego gminy w poszczególnych latach;
2) analizę potrzeb oraz plan remontów i modernizacji wynikający ze stanu technicznego budynków i lokali, z podziałem na kolejne lata;
3) planowaną sprzedaż lokali w kolejnych latach;
4) zasady polityki czynszowej oraz warunki obniżania czynszu;
5) sposób i zasady zarządzania lokalami i budynkami wchodzącymi w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz przewidywane zmiany w zakresie zarządzania mieszkaniowym zasobem gminy w kolejnych latach;
6) źródła finansowania gospodarki mieszkaniowej w kolejnych latach;
7) wysokość kosztów w kolejnych latach, z podziałem na koszty bieżącej eksploatacji, koszty remontów oraz koszty modernizacji lokali i budynków wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, koszty zarządu nieruchomościami wspólnymi, których gmina jest jednym ze współwłaścicieli, a także koszty inwestycyjne;
8) opis innych działań mających na celu poprawę wykorzystania i racjonalizację gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy, a w szczególności:
a) niezbędny zakres zamian lokali związanych z remontami budynków i lokali,
b) planowaną sprzedaż lokali.
Co istotne, wskazany wieloletni program nie może jednak zawierać zapisów modyfikujących wskazane wyżej kwestie określone w art. 9 ust. 1b ustawy a dotyczące częstotliwości podwyższania czynszu i opłat za używanie lokalu. Tego rodzaju zapisy zostały zakwestionowane w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Zachodniopomorskiego z 12.7.2021 r. (P-1.4131.240.2021.K; źródło: https://www.szczecin.uw.gov.pl.) .
Tamże rada gminy postanowiła, że wysokość czynszu i ww. opłat za lokale wchodzące do skład mieszkaniowego zasobu gminy ustali wójt – nie częściej niż raz w roku. Organ nadzoru wskazał, że: Z powyższego przepisu ustawy wynika, że właściciel może dokonywać podwyżek czynszu nie częściej niż co 6 miesięcy, nie zaś „nie częściej, niż raz w roku”, do czego dopuszcza przewidziane przez Radę Gminy (….) uregulowanie. Tym samym Rada dokonała nieuprawnionej modyfikacji regulacji ustawowej. Finalnie organ nadzoru dokonał stwierdzenia nieważności zapisu w zakresie wskazującym na możliwość podwyższania ww. czynszów i opłat – nie częściej niż raz w roku.
Wskazane rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest jak najbardziej uzasadnione. Skoro bowiem przepis powszechnie obowiązującego prawa przewiduje odgórnie określoną częstotliwość podwyższania ww. obciążeń – umożliwiając to nie częściej niż co 6 miesięcy, to rada gminy nie ma podstaw prawnych, aby pozbawić tego uprawnienia wójta gminy. W tym zakresie nadrzędną moc mają bowiem regulacje prawne ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, a nie modyfikacje organu stanowiącego gminy, czyli rady gminy.