Nowa ulga inwestycyjna dotyczy tylko przedsiębiorców (występuje podział na mikroprzedsiębiorców, małych i średnich oraz pozostałych), a zatem będzie ona rozliczana dla źródła przychodu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.; dalej: PDOFizU) (pozarolnicza działalność gospodarcza).

Przedsiębiorca w ramach prowadzonej ewidencji (podatkowa księga przychodów i rozchodów lub pełna rachunkowość) będzie musiał wyodrębnić pozycję: „koszty działalności badawczo-rozwojowej” (art. 24a ust. 1b PDOFizU).

Koszty kwalifikowane

W art. 26e PDOFizU wskazano jaki typ kosztów (wydatków) będzie możliwy do odliczenia od podstawy opodatkowania. Pojawia się w tym miejscu pojęcie tzw. kosztów kwalifikowanych, którymi są:

a) należności z tytułów, o których mowa w art. 12 ust. 1, oraz składki z tytułu tychże należności określone w ustawie z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w części finansowej przez płatnika składek, jeżeli te należności i składki dotyczą pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej (są to inaczej mówiąc np. przychody ze stosunku pracy);

b) nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową;

c) ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycie wyników badań naukowych, świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową w rozumieniu ustawy z 30.4.2010 r. o zasadach finansowania nauki na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej;

d) odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli to korzystanie nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 25 ust. 1 i 4.

Przykład

Firma produkująca lekarstwa i suplementy diety utworzyła nowy dział badawczy celem przeprowadzenia badań, których efektem ma być powstanie nowych leków. Firma nie jest potentatem na rynku, stąd będzie musiała korzystać ze wsparcia zewnętrznego.

W tym celu zatrudniła 10 pracowników naukowych w ramach umów o pracę (wydatki na ich wynagrodzenia będą kosztami kwalifikowanymi) oraz 5 pracowników posiadających stopnie naukowe w dziedzinie farmacji, którzy przygotują wycinkowe opracowania naukowe (także będą to koszty kwalifikowane). Ponadto firma dla przygotowania głównej formuły zleci wydziałowi farmacji uczelni medycznej przeprowadzenie wstępnych testów toksyczności leków (wydział farmacji stanowi w nomenklaturze Ministerstwa Nauki I Szkolnictwa Wyższego państwową jednostkę naukową). Ponadto zgodnie z ust. 3 art. 26e firma zaliczy odpisy amortyzacyjne od środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, które będą wykorzystywana w działalności badawczej. Trzeba zwrócić uwagę, że co do zasady zaliczeniu do KUP będą podlegać odpisy od urządzeń badawczych oraz np. oprogramowanie komputerów (nie jest możliwe uwzględnienie odpisów np. z tytułu amortyzacji budynków, w których mieści się laboratorium).

Przykład
Firma X produkująca suplementy diety zleca innej firmie przygotowanie receptury herbatek odchudzających za kwotę 200 000 zł brutto. Do celów przewozu suszu owoców zakupiła także dwa samochody dostawcze o wartości netto każdy 100 000 zł. W sytuacji, w której firma (zleceniobiorca) nie spełni warunków ustawy z 30.4.2005 r. o zasadach finansowania nauki, nie będzie możliwe potraktowanie kosztu poniesionego przez firmę X jako kosztu kwalifikowanego. Odpisy amortyzacyjne natomiast od aut dostawczych będą mogły stanowić koszt kwalifikowany (inna byłaby sytuacja, gdy były to samochody osobowe – wyłączenie zgodnie z ust. 3 art. 26e PDOFizU.

Ważne

Ważne są także dla przedsiębiorców zapisy ust. 5 i 6 art. 26e PDOFizU, gdzie wskazuje się, iż prawo do odliczenia wydatków na działalność badawczo rozwojową nie przysługują, gdy:

a) podatnik prowadzi działalność w specjalnej strefie ekonomicznej lub też

b) otrzymał w jakiejkolwiek formie zwrot ponoszonych wydatków (np. dotacje z UE lub bezpośrednio z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju lub Narodowego Centrum Nauki).

Odliczenia od podstawy opodatkowania dokonuje się w zeznaniu podatkowym (PIT-36 lub PIT-36L) za rok podatkowy, w którym podatnik poniósł koszty kwalifikowane.

W przypadku, gdy podatnik poniósł stratę podatkową lub kwota podstawy opodatkowania jest niższa od kwoty przysługujących mu rocznie odliczeń, może on w kolejnych trzech latach podatkowych dokonać tychże odliczeń.

Nie cała jednak kwota kosztów uznanych za kwalifikowane może być odliczona w danym roku lub trzech kolejnych od podstawy opodatkowania. Zasady są następujące:

Typ kosztu kwalifikowanego

Wysokość odliczenia

Koszty z ust. 2 pkt 1 (wynagrodzenia z pochodnymi dla pracowników zatrudnionych w ramach umowy o pracę)

30%

Koszty z ust. 2 pkt 2-4 (materiały, wyniki badań naukowych, korzystanie z cudzej aparatury badawczej, wartość odpisów amortyzacyjnych):

– dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców,

– pozostali podatnicy.

20%

10%

Zdefiniowanie, do której grupy przedsiębiorców należy podatnik (wedle kryterium wielkości) odbywa się na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

(RA)