W kontekście wskazanej problematyki przytoczyć warto w pierwszej kolejności treść art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a SamGminU, z którego wynika, że do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej; uchwała rady gminy jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu określenia zasad wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy.

Z powyższej regulacji należy wnioskować więc o ogólnej kompetencji rady gminy do podejmowania uchwał w przedmiocie zasad ustanawiania służebności przesyłu na nieruchomościach gminnych. Co jednak istotne, w powyższy zakres upoważnienia dla rady gminy nie wchodzą inne kwestie, w tym dotyczące ponoszenia kosztów ustanowienia oraz terminu płatności wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu. Te kwestie należą do wyłącznych kompetencji organu wykonawczego gminy. 

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w  rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Lubelskiego z 30.11.2021 r. (PN-II.4131.325.2021; https://luwwlublinie.bip.gov.pl/2021). W rozstrzygnięciu tym organ nadzoru podważył zaś m.in. zapis o następującej treści: „Przedsiębiorca przesyłowy ponosi koszty ustanowienia służebności przesyłu w szczególności koszty: sporządzenia operatu szacunkowego określającego wartość wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, umowy, wpisu praw nabytych do księgi wieczystej oraz aktu notarialnego” (ust. 3). (…) „Wynagrodzenie jest płatne jednorazowo, przed dniem zawarcia aktu notarialnego” (ust. 4)”.

W motywach rozstrzygnięcia zwrócono uwagę na kilka aspektów prawnych:

1)  przypomniano, że ww. uprawnienia rady gminy mają charakter wyjątku od zasady wynikającej z art. 30 ust. 2 pkt 3 SamGminU, który stanowi, że gospodarowanie mieniem gminy należy do zadań wójta;

2) podano, że analogiczne regulacje zawiera art. 11 ust. 1 GospNierU, w myśl którego z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów tej ustawy oraz odrębnych ustaw, organami reprezentującymi jednostki  samorządu terytorialnego w sprawach gospodarowania nieruchomościami są ich organy wykonawcze

3) stosownie do treści art. 25 ust. 1 GospNierU, gminnym  zasobem nieruchomości gospodaruje wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Zaakcentowano, że  powyższe oznacza, że bieżące gospodarowanie nieruchomościami gminnymi, a więc podejmowanie czynności prawnych i faktycznych dotyczących nieruchomości stanowiących własność gminy, należy do wójta. Finalnie stwierdzono, że zapisy uchwały dotyczące kosztów obciążających przedsiębiorcę przesyłowego oraz sposobu dokonywania płatności wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności należą do postanowień, których nie można kwalifikować jako podstawowych reguł postępowania w zakresie ustalenia zasad obciążania nieruchomości służebnościami. Zatem kwestie te nie mogą być regulowane w drodze uchwały, lecz powinny być konkretyzowane w umowie w sprawie obciążenia nieruchomości.

Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie może w uchwale w sprawie zasad obciążania nieruchomości służebnością przesyłu, regulować kwestii, które pozostają w gestii wójta gminy.