Jak podano w § 1, uchwała wprowadza wytyczne i wyjaśnienia w sprawie referendów lokalnych dotyczących odwołania organów jednostek samorządu terytorialnego. Uchwała w istocie rzeczy nawiązuje wielokrotnie do regulacji prawnych ReferLokU.
Warto przypomnieć, jak wynika z art. 2 ReferLokU, że mieszkańcy jednostki samorządu terytorialnego w drodze referendum wyrażają swoją wolę:
1) w sprawie odwołania organu stanowiącego tej jednostki;
2) co do sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej tej wspólnoty, mieszczącej się w zakresie zadań i kompetencji organów danej jednostki;
3) w innych istotnych sprawach, dotyczących społecznych, gospodarczych lub kulturowych więzi łączących tę wspólnotę.
Ponadto, przedmiotem referendum gminnego może być również:
1) odwołanie wójta (burmistrza, prezydenta miasta);
2) samoopodatkowanie się mieszkańców na cele publiczne mieszczące się w zakresie zadań i kompetencji organów gminy.
Z kolei, z punktu widzenia budżetu danej jednostki samorządu terytorialnego istotny jest art. 40 ReferLokU dotyczący aspektu finansowego referendum, gdzie postanowiono, że:
1. Koszty referendum pokrywa się z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, której dotyczy referendum. Nie dotyczy to czynności wykonywanych przez komisarza wyborczego.
2. W przypadku referendum wojewódzkiego lub referendum powiatowego środki na podstawie kalkulacji kosztów referendum ponoszonych przez właściwe jednostki samorządu terytorialnego przekazywane są z budżetu, o którym mowa w ust. 1, nie później niż na 20 dni przed dniem referendum.
3. Ostateczne rozliczenie i przekazanie środków między jednostkami samorządu terytorialnego na pokrycie kosztów przeprowadzenia referendum, o których mowa w ust. 2, winno być zakończone najpóźniej w ciągu miesiąca od dnia przeprowadzenia referendum.
4. Wydatki komisarza wyborczego związane z organizacją i przeprowadzeniem referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego przed upływem kadencji pokrywane są z budżetu państwa, z części dotyczącej Krajowego Biura Wyborczego.
Wspomniana uchwała precyzuje zaś różne kwestie właśnie związane m.in. z aspektem finansowym dotyczącym referendum, w kontekście wydatków jednostek samorządu terytorialnego.
Na szczególną zaś uwagę zasługuje pkt 53 załącznika do ww. uchwały (który nawiązując do ww. art. 40 ReferLokU), gdzie m.in. postanowiono, że:
Zgodnie z art. 40 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy koszty referendum pokrywa się z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, której dotyczy referendum. Art. 40 ust. 1 zdanie drugie i ust. 4 ustawy określają wyjątki od tej zasady dla kosztów czynności komisarza wyborczego (wydatki na ten cel pokrywane są z budżetu państwa, z części dotyczącej Krajowego Biura Wyborczego).
Dalej zaś stwierdzono, że:
Podstawowe koszty referendum, w tym koszty obsługi administracyjnej komisji terytorialnych i obwodowych, zapewnienia tym komisjom techniczno-materialnych warunków pracy, koszty związane ze stosowaniem techniki elektronicznej przez obwodowe komisje do spraw referendum i terytorialną komisję do spraw referendum oraz diet przysługujących członkom komisji, pokrywane są z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, której dotyczy referendum.
Wskazane zapisy załącznika do uchwały PKW precyzują więc specyfikę kosztów referendum, a ponoszonych z budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Regulacje te należy więc ocenić pozytywnie, szczególnie z perspektywy samorządów i legalności wydatkowania środków budżetowych.