Wspomniany przepis art. 40 ust. 2 pkt 4 SamGminU był wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć różnych podmiotów, począwszy od organów nadzoru (wojewodów) nad wspomnianymi uchwałami rad gmin, aż po sądy administracyjne. Przykładowo, w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 20.5.2021 r. (III SA/Gl 346/21) m.in. stwierdzono, że: „Użyte w art. 40 ust. 2 pkt 4 SamGminU pojęcie „zasady i tryb korzystania” zawiera w sobie kompetencję organu stanowiącego gminy do formułowania w stosunku do terenów i urządzeń użyteczności publicznej norm i zasad prawidłowego postępowania, ustalania obowiązujących reguł zachowania się, określenia ustalonego porządku zachowania się. Oznacza to w konsekwencji uprawnienie rady gminy do wprowadzenia reguł dotyczących obowiązującego sposobu zachowania się podmiotów, które przebywają na terenach lub w obiektach o jakich mowa w tym przepisie.

W kontekście poruszonego zagadnienia szczególnie warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Zachodniopomorskiego z 25.11.2021 r. (P-1.4131.368.2021.AA), w którym organ nadzoru również weryfikował prawidłowość uchwały w sprawie zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. W przedmiotowym orzeczeniu wojewoda m.in. stwierdził, że: W świetle powyższego, nie sposób uznać za mieszczące się w granicach ustawowego upoważnienia regulowanie kwestii dotyczących ubezpieczenia OC przez organizatora oraz uczestników wydarzenia, tak jak uczyniła to Rada Gminy (…) w treści § 5 badanej uchwały wskazując, że właściciel obiektu może zażądać przedstawienia przez organizatora ubezpieczenia OC od zniszczeń mienia oraz ubezpieczenia uczestników wydarzenia.

Zwrócono ponadto uwagę na inne ważne kwestie:

1) wskazano, że ww. wymóg wykracza poza zakres pojęcia „zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów użyteczności publicznej”, nie odnosi się bowiem do pożądanego sposobu zachowania się na terenie gminnego obiektu;

2) ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej może być dobrowolne bądź obowiązkowe. O tym jednak, jaki ma ono charakter, decydują wyłącznie właściwe przepisy prawa. W szczególności, istotne znaczenie ma art. 15 ust. 2 DziałUbezpReasU, zgodnie z którym umowa ubezpieczenia ma charakter dobrowolny, z zastrzeżeniem przepisów UbezpObowU. Podano również, że prawodawca w ww. unormowaniu wyraźnie statuuje dobrowolność ubezpieczenia, niezależnie od tego, co jest przedmiotem ochrony. Powołana ustawa, jak też żadna inna, nie przewiduje obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej każdej grupy podmiotów. Po trzecie, podkreślono, że nie jest możliwe aby rada gminy w drodze uchwały fakt ten zmodyfikowała, poprzez wprowadzenie możliwości żądania okazania dokumentu poświadczającego jego posiadanie.

Finalnie, z powyższych względów wojewoda stwierdził nieważność ww. zapisu, dotyczącego możliwości żądania przez właściciela obiektu samorządowego od podmiotów korzystających z tych obiektów, ubezpieczenia OC od zniszczeń mienia czy ubezpieczenia uczestników wydarzenia.

Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie może nakładać na potencjalnych korzystających z gminnych obiektów wymogu przedkładanie wspomnianych dokumentów ubezpieczeniowych. Nie mieści się bowiem to w ustawowej kompetencji z art. 40 ust. 2 pkt 4 SamGminU.