W Dz.U. z 2022 r. pod poz. 1415 opublikowano ustawę z 23.6.2022 r. o zmianie ustawy o dokumentach publicznych.
Zmiany dotyczą ustawy z 22.11.2018 r. o dokumentach publicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1394; dalej: DokumentyPublU), a najistotniejsza z nich polega na uchyleniu pkt 10–14 z art. 5 ust. 2 DokumentyPublU, czyli na wyłączeniu z dokumentów publicznych kategorii pierwszej:
- tytułów wykonawczych wydawanych przez sądy lub referendarzy sądowych;
- odpisów prawomocnych orzeczeń sądów, z których wynika nabycie, istnienie lub wygaśnięcie prawa, albo które odnoszą się do stanu cywilnego;
- odpisów orzeczeń lub zaświadczeń stwierdzających uprawnienie do: reprezentacji danej osoby, dokonania czynności prawnej bądź zarządu określonym majątkiem, wydawane przez sądy;
- odpisy postanowień sądów i referendarzy sądowych w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności tytułom egzekucyjnym innym niż m.in. prawomocne orzeczenia sądowe, gdy ich przedmiotem są tytuły egzekucyjne niepochodzące od sądu;
- wypisy, odpisy i wyciągi dokumentów obejmujących czynności notarialne (takie jak: sporządzanie aktów notarialnych, sporządzanie akty poświadczenia dziedziczenia, podejmowanie czynności dotyczących europejskiego poświadczenia spadkowego oraz spisywanie protokołów), poświadczenia oraz protesty weksli i czeków.
Uzasadniając wyłączenie tych dokumentów z dokumentów publicznych stwierdzono, że pozostawienie ich w rygorze DokumentyPublU skutkowałoby zwielokrotnieniem kosztów ponoszonych przez administrację sądową, oraz stawiałoby przed administracją sądową nowe wyzwania organizacyjne (każdy z sądów musiałby zostać wyposażony w odpowiedni zapas blankietów, na których wskazane dokumenty sądowe mogłyby być wytwarzane, oraz byłby obowiązany wprowadzić mechanizmy ich bezpiecznego przechowywania). Zwiększyłoby to koszty funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, i mogło spowodować opóźnienia w pracy sądów – podczas gdy skutek w postaci zabezpieczenia tych dokumentów przed fałszerstwem może być zapewniony także przy użyciu innych, alternatywnych rozwiązań.
Podsumowując:
- wymienionych wyżej dokumentów nie trzeba już sporządzać na specjalnych blankietach;
- rozwiązanie to odciąży sądy i notariuszy oraz zmniejszy koszty związane ze sporządzaniem tych dokumentów.