Z regulacji zawartych w tym przepisie wynika m.in., że w wypadkach przewidzianych ustawą oraz w innych sprawach ważnych dla gminy mogą być przeprowadzane na jej terytorium konsultacje z mieszkańcami gminy. Szczególną formą konsultacji społecznych jest budżet obywatelski. W ramach budżetu obywatelskiego mieszkańcy w bezpośrednim głosowaniu decydują corocznie o części wydatków budżetu gminy. Zadania wybrane w ramach budżetu obywatelskiego zostają uwzględnione w uchwale budżetowej gminy. Rada gminy w toku prac nad projektem uchwały budżetowej nie może usuwać lub zmieniać w stopniu istotnym zadań wybranych w ramach budżetu obywatelskiego. W gminach będących miastami na prawach powiatu utworzenie budżetu obywatelskiego jest obowiązkowe, z tym że wysokość budżetu obywatelskiego wynosi co najmniej 0,5% wydatków gminy zawartych w ostatnim przedłożonym sprawozdaniu z wykonania budżetu.

Z punktu widzenia podanego zapytania kluczowe znaczenie ma jednak ust. 6 ww. art. 5a SamGminU. Z jego dotychczasowej treści wynika, że:

Środki wydatkowane w ramach budżetu obywatelskiego mogą być dzielone na pule obejmujące całość gminy i jej części w postaci jednostek pomocniczych lub grup jednostek pomocniczych.

Z kolei, zgodnie z zapisami ww. projektu przepis ten ma zyskać brzmienie:

Środki wydatkowane w ramach budżetu obywatelskiego mogą być dzielone na pule obejmujące całość gminy i jej części. 

Ta z pozoru niewielka zmiana legislacyjna, w praktyce może odegrać bardzo istotne znaczenie w dystrybucji funduszu sołeckiego. Zwracają na ten fakt autorzy ww. projektu. W jego uzasadnieniu stwierdzono m.in., że dotychczasowa treść art. 5a ust. 6 SamGminU nie służy społeczeństwu i ogranicza rady gmin. Jak podano, pomimo, że w wielu gminach istnieją historycznie lub terytorialnie ukształtowane wsie, dzielnice, sołectwa, czy inne obszary, z którymi utożsamiają się mieszkańcy, to najczęściej nie są one jednostkami pomocniczymi odzwierciedlonymi w statucie. W tej sytuacji rady wielu gmin nie mogą dokonywać podziału środków przeznaczonych na budżet obywatelski pomiędzy poszczególne rejony (części) gminy. Aktualny przepis nie stwarza dużych utrudnień jedynie w sytuacji, gdy cała gmina jest podzielona na jednostki pomocnicze. W dalszej części uzasadnienia dodatkowo podano, że istotą proponowanej zmiany jest skreślenie w art. 5a ust. 6 SamGminU wyrazów: „w postaci jednostek pomocniczych lub grup jednostek pomocniczych”. W ten sposób projektowana ustawa umożliwi radom gminy dokonanie podziału środków budżetu obywatelskiego w sposób znacznie bardziej elastyczny, dostosowany do uwarunkowań w konkretnej gminie. Pozwoli to także na większe zaangażowanie mieszkańców w procedurę wyboru finansowanych projektów niż w sytuacji, gdy budżet obywatelski nie jest dzielony na poszczególne części gminy – jest bowiem oczywiste, że mieszkańcy znacznie bardziej interesują się projektami w sytuacji gdy wiedzą, że dokonują wyboru pomiędzy tymi, które mają być realizowane w ich najbliższym sąsiedztwie.

Podsumowując, wskazać należy, że przedmiotowy projekt wydaje się być rozwiązaniem korzystnym z perspektywy dystrybucji środków w ramach budżetu obywatelskiego. Wprowadzenie zmiany w projektowanym kształcie z pewnością uelastyczni przydział środków, co będzie zarówno w interesie samych gmin, jak i ich mieszkańców. 

Źródło: https://www.sejm.gov.pl