Procedowana aktualnie ustawa z 19.11.2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, oczekuje na rozpoznanie przez Senat. Prawdopodobnie wprowadzi ona, obok przepisów łagodzących rygoryzmy finansowe z art. 242 i art. 243 FinPubU (kontynuacja zmian art. 15zoa i art. 15zob KoronawirusU) także specjalny przepis dotyczący tzw. kwoty długu. Przepis ten jest niemal identyczny z regulacją, która obowiązuje na aktualny jeszcze 2020 r.
Dla przypomnienia, zgodnie z treścią aktualnego art. 15zoc KoronawirusU:
1. Na koniec roku budżetowego 2020 łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego nie może przekroczyć 80% wykonanych dochodów ogółem tej jednostki w tym roku budżetowym.
2. W trakcie roku budżetowego 2020 łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec kwartału nie może przekraczać 80% planowanych w danym roku budżetowym dochodów tej jednostki.
3. Relacje, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą być niezachowane jedynie w przypadku, gdy jednostka samorządu terytorialnego spełnia ograniczenie w zakresie spłaty zobowiązań jednostki samorządu terytorialnego, określone w art. 243 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych bez zastosowania wyłączenia określonego w art. 15zob ust. 1.
Z kolei, zgodnie z art. 80 ww. procedowanej ustawy, postanowiono, że:
Art. 80. 1. Na koniec roku budżetowego 2021 łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego nie może przekroczyć 80% wykonanych dochodów ogółem tej jednostki w tym roku budżetowym.
2. W trakcie roku budżetowego 2021 łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec kwartału nie może przekraczać 80% planowanych w danym roku budżetowym dochodów tej jednostki.
3. Relacje, o których mowa w ust. 1 i 2, mogą być niezachowane jedynie w przypadku, gdy jednostka samorządu terytorialnego spełnia ograniczenie w zakresie spłaty zobowiązań jednostki samorządu terytorialnego, określone w art. 243 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, bez zastosowania wyłączenia określonego w art. 79 ust. 1.
Jak więc wynika z porównania tych regulacji, są one zbliżone zakresowo. W obu przypadkach graniczną kwotą długu jest 80% wykonanych dochodów ogółem. Warto przy tym wspomnieć, że na dług jednostki składają się różnego typu zobowiązania, w tym pożyczki, kredyty, czy wyemitowane papiery wartościowe. W praktyce jednostki samorządu terytorialnego będą mogły zaciągać tego typu zobowiązania w większym zakresie, aniżeli wynika to z uwarunkowań art. 243 FinPubU. Zatem jest to rozwiązanie z pewnością korzystne dla tych jednostek.
Na marginesie warto także wspomnieć, że z mocy art. 230 ust. 4 i 5 FinPubU, stosowne opinie o planowanej kwocie długu wydają regionalne izby obrachunkowe. Dla przypomnienia z ww. regulacji wynika, że regionalna izba obrachunkowa, na podstawie przyjętej przez jednostkę samorządu terytorialnego wieloletniej prognozy finansowej oraz uchwały budżetowej, przedstawia opinię w sprawie prawidłowości planowanej kwoty długu jednostki samorządu terytorialnego, wynikającej z planowanych i zaciągniętych zobowiązań, o której mowa w art. 226 ust. 1 pkt 6 FinPubU. Przepis art. 246 ust. 2 FinPubU stosuje się odpowiednio. W przypadku negatywnej opinii regionalnej izby obrachunkowej w zakresie, o którym mowa w ust. 4, jednostka samorządu terytorialnego dokonuje takich zmian uchwał, aby została zachowana relacja określona w art. 243 FinPubU.
Podsumowując, wskazany akt prawny z dużym prawdopodobieństwem stanowić będzie kontynuację rozwiązań z aktualnego roku budżetowego. Umożliwi to większą elastyczność wydatkową budżetów jednostek samorządu terytorialnego, co pewnością jest oczekiwanym rozwiązaniem legislacyjnym w kontekście kolejnego trudnego roku budżetowego, jakim będzie 2021 r.