Jak sama nazwa wskazuje, w założeniu projektodawców ustawa ma zrekompensować gminom utracone dochody z tytułu zmiany opodatkowania podatkiem od nieruchomości – budowli związanych z elektrowniami wiatrowymi.

Nie wchodząc w zawiłą problematykę opodatkowania ww. budowli wspomnieć warto, że omawiany projekt jest pokłosiem pewnych zmian w opodatkowaniu tych obiektów, które zostały uchwalone w na mocy ustawy z 7.6.2018 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 1276) – z mocą wsteczną od 1.1.2018 r. Jak zaś wskazano w uzasadnieniu projektu:

Zmiany te stanowią zintegrowaną konstrukcję legislacyjną, modyfikującą definicje „budowli” i „elektrowni wiatrowej”, a przez to przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Rozwiązanie takie jest korzystne z punktu widzenia podatników (obniża podstawę opodatkowania), ale niekorzystnie wpłynęło na wysokość dochodów gmin, rzutując ‒ w trakcie roku podatkowego, z mocą wsteczną ‒ na sposób wykonywania ich kompetencji i zadań.

Zatem, genezą przedmiotowego projektu było to, że w 2018 r. zmniejszono ‒ z mocą wsteczną ‒ podstawy opodatkowania elektrowni wiatrowych podatkiem od nieruchomości. Choć korzystne dla podmiotów zobowiązanych, to jednak znacząco pogorszyło to sytuację gmin, pozbawiając je części dochodów i powodując konieczność zwrotu nadpłaconego podatku za okres od stycznia do lipca 2018.

Właśnie wskazany projekt ustawy ma „wynagrodzić” gminom te utracone wpływy z podatku od nieruchomości.

Z zapisów zawartych w projekcie m.in. wynika, że gmina nabywa prawo do rekompensaty

dochodów utraconych w 2018 r. w pełnej wysokości. Rekompensatę wypłaca się z budżetu państwa. Natomiast wysokość kwoty rekompensaty ustala się na podstawie wniosku gminy o zwrot dochodów utraconych w 2018 r., którego wzór określa załącznik do ustawy. Z dalszych regulacji projektu wynika, że gmina składa wniosek do ministra właściwego do spraw finansów publicznych, w terminie 2 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy (ustawa wg założeń projektu ma wejść w życie 5.2.2022 r.). Wniosek złożony po tym terminie, pozostawia się bez rozpatrzenia. Minister sprawdza prawidłowość złożonych wniosków pod względem rachunkowym i formalnym w terminie 3 miesięcy od dnia ich złożenia. W przypadku stwierdzenia we wniosku braków lub błędów, minister wzywa gminę do ich usunięcia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Wniosek, którego braków lub błędów gmina nie usunęła w tym terminie, pozostawia się bez rozpatrzenia. Co istotne, minister przekazuje rekompensatę na rachunek budżetu gminy w trzech równych ratach rocznych, płatnych do końca pierwszego kwartału, poczynając od roku następującego po roku złożenia wniosku.

Podsumowując, wskazany projekt może być istotnym wsparciem dla tych gmin, dla których elektrownie wiatrowe były i są nadal źródłem opodatkowania podatkiem od nieruchomości, jakkolwiek sama wypłata rekompensaty jest znacznie odłożona w czasie (perspektywa kilku lat budżetowych). Wydaje się, że ogólne założenia projektu są trafne, bowiem zapewnią wsparcie w trudnych czasach związanych z problemami budżetowymi spowodowanymi przez COVID-19.