Główne założenia nowej regulacji :

1) przywrócenie i zapewnienie efektywnego prowadzenia polityki przestrzennej oraz wzmocnienie partycypacji społecznej w tworzeniu polityk przestrzennych na wszystkich poziomach planowania,

2) poprawa przewidywalności i usprawnienie procesu inwestycyjno-budowlanego,

3) efektywne lokalizowanie i realizacja inwestycji publicznych.

Nowe instytucje i rozwiązania prawne

W projekcie zaproponowano wprowadzenie nowych instytucji i rozwiązań. Poniższa tabela wskazuje rozwiązania, na które warto zwrócić szczególną uwagę.

Tabela. Nowe instytucje i rozwiązania prawne wynikające z projektu Kodeksu urbanistyczno-budowlanego (opracowanie własne).

NOWA INSTYTUCJA/NOWA REGULACJA PRAWNA

CHARAKTERYSTYKA

Obowiązek programowania rozwoju przez gminy

Program rozwoju będzie zawierał m.in. oznaczenie obszaru zurbanizowanego oraz limit obszarów nowej urbanizacji

Utworzenie rejestru urbanistyczno-budowlanego

Uproszczenie procesu przygotowania wniosku o wszczęcie postępowania przez zniesienie obowiązku przedkładania przez wnioskodawcę wypisów i wyrysów z dokumentów planistycznych

Wprowadzenie podziału obszaru gminy w studium na trzy obszary

Obszar zurbanizowany (wskazany na podstawie programu rozwoju przestrzennego), obszar nowej urbanizacji (tworzenie nowych terenów inwestycyjnych przez gminy), na których będzie możliwa realizacja zabudowy mieszkaniowej, usługowej i produkcyjnej, oraz pozostałych obszarów (z ograniczoną możliwością zabudowy)

Rozszerzenie katalogu obszarów, na których lokalizacja inwestycji może nastąpić wyłącznie na podstawie planu miejscowego

Katalog ten będzie obejmował m.in.: obszary wymagające dostosowania struktury gruntowej, obszary koncentracji funkcji nierolniczych w gminach wiejskich i na obszarach wiejskich gmin miejsko-wiejskich, obszary udokumentowanych złóż strategicznych, obszary szczególnego zagrożenia powodzią położone na obszarach urbanizacji

Uchwalanie dla całej gminy obligatoryjnych miejscowych przepisów urbanistycznych dotyczących małych obiektów

W szczególności dotyczyć będzie to reklam, ogrodzeń, obiektów małej architektury oraz wymóg zgodności aktów planowania i zgód inwestycyjnych z miejscowych przepisów urbanistycznych

Wzmocnienie partycypacji społecznej

Zwiększenie zakresu konsultacji społecznych oraz zakresu uczestników konsultacji na etapie sporządzania projektu aktu planowania, w szczególności w przypadku sporządzania planu „na wniosek inwestora”

Uproszczenie trybu lokalizacji inwestycji

Wprowadzenie regulacji umożliwiających uproszczony tryb lokalizacji inwestycji w zakresie społecznego budownictwa czynszowego

Wyłączenie radnego z głosowania w procedurze uchwalania aktu planowania przestrzennego

Wymóg ten ma zapewnić ochronę przed nieobiektywnym stanowiskiem członka rady gminy w sytuacji, gdy jest osobiście zainteresowany w określonym rozstrzygnięciem planistycznym

Rozróżnienie elementów projektu budowlanego

Wyraźne rozróżnienie elementów projektu budowlanego, które będą podlegały weryfikacji przez organ administracji publicznej od elementów, za których prawidłowe sporządzenie odpowiadać będą wyłącznie projektanci

Przepisy przejściowe

Projekt nie określa dokładnej daty wejścia w życie nowego kodeksu. Ze względu na kompleksowy charakter regulacji koniecznym jest wprowadzenie także ustawy – Przepisy wprowadzające Kodeks urbanistyczno-budowlany. Ustawa ta ma zawierać przepisy uchylające:

1) ustawę z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2016 r. poz. 778 ze zm.),

2) ustawę z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2016 r. poz. 290 ze zm.),

3) ustawę z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r. poz. 1774 ze zm.) – uchylenie częściowe, z wyłączaniem zagadnień dotyczących podziałów, scaleń i podziałów, wywłaszczeń oraz opłat adiacenckich.

Na chwilę obecną nie jest znany projekt ustawy – Przepisy wprowadzające Kodeks urbanistyczno – budowlany.