W kontekście podanej problematyki warto w pierwszej kolejności przytoczyć regulacje CzystGmU. Na szczególną uwagę zasługują przepisy art. 6n ust. 1 pkt 1 oraz art. 6m ust. 1 i ust. 11. Z treści tych norm wynika, że rada gminy, uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowego obliczenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ułatwienia składania deklaracji, określi, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego wzór deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości, z uwzględnieniem art. 6m ust. 1a i 1b (…..) oraz pouczenie, że deklaracja stanowi podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego; uchwała zawiera także informację o terminach i miejscu składania deklaracji. 

Z  kolejnych przepisów wynika, że deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi są obowiązani złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta: 

1) właściciele nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy; 

2) osoby wymienione w art. 1 pkt 1 lit. b, jeżeli rada gminy podjęła uchwałę, o której mowa w art. 2a ust. 1; 

3) właściciele nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, jeżeli rada gminy podjęła uchwałę, o której mowa w art. 6c ust. 2, a właściciele nieruchomości nie złożyli skutecznego oświadczenia, o którym mowa w art. 6c ust. 3b.  

Pierwszą deklarację o wysokości opłaty składa się w terminie 14 dni odpowiednio od dnia: 

1) zamieszkania pierwszego mieszkańca na danej nieruchomości albo w lokalu w budynku wielolokalowym objętym uchwałą, o której mowa w art. 2a ust. 1, lub wytworzenia na danej nieruchomości lub w danym lokalu odpadów komunalnych; 

2) podjęcia uchwały, o której mowa w art. 2a ust. 1, albo uchwały, o której mowa w art. 6c ust. 2. 

W kontekście poruszonego zagadnienia warto także odnotować najnowsze stanowisko wyrażone w  rozstrzygnięciu nadzorczym Kolegium RIO w Poznaniu z 8.12.2021 r. (28/1719/2021; http://edziennik.poznan.uw.gov.pl). Przedmiotem oceny prawnej była uchwała rady gminy w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli nieruchomości zamieszkałych położonych na terenie gminy.  W obliczu takiego rodzaju deklaracji, organ nadzoru zakwestionował część zapisu wyróżnionego:

„Właściciel nieruchomości jest obowiązany złożyć do Burmistrza Gminy (….)  deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w terminie 14 dni od dnia zamieszkania na danej nieruchomości pierwszego mieszkańca lub powstania na danej nieruchomości odpadów komunalnych”. Dalej organ nadzoru podał, że  w sytuacji, kiedy deklaracja dotyczy nieruchomości zamieszkałych, terminu złożenia deklaracji nie należy wiązać z terminem powstania na danej nieruchomości odpadów komunalnych, a jedynie z terminem zamieszkania na nieruchomości lub w lokalu w budynku wielolokalowym pierwszego mieszkańca.  Finalnie przyjęto, że zawarcie w uchwale wyrażenia w brzmieniu: „lub powstania na danej nieruchomości odpadów komunalnych” narusza ww. art. 6n ust. 1 pkt 1 w związku z art. 6m ust. 1 i ust. 11 CzystGmU w sposób istotny.

Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze jest prawnie uzasadnione. Uchwała w sprawie ustalenia wzoru deklaracji za odpady komunalne dotyczące nieruchomości zamieszkałych powinna być składana w terminach ustawowych, które są związane z faktem zamieszkania, a nie z faktem wytworzenia odpadów.