Obecnie obowiązujący przepis art. 176 Kodeksu pracy przewiduje zakaz zatrudniania kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. W artykule tym Rada Ministrów została upoważniona również do określenia, w drodze rozporządzenia, wykazu takich prac.

Do wskazanych wyżej przepisów zastrzeżenia zgłosiła Komisja Europejska, uznając je za niezgodne z postanowieniami Dyrektywy 2002/73/WE zmieniającej dyrektywę Rady 76/207/EWG w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy.

Z aktualnego brzmienia art. 176 KP wynika, że odnosi się on do wszystkich kobiet, a nie tylko do kobiet w ciąży i karmiących piersią, co zdaniem Komisji stanowi przeszkodę w zapewnieniu równouprawnienia płci, szczególnie w zakresie dostępu do zatrudnienia.

Proponowane zmiany

Rządowy projekt nowelizacji Kodeksu pracy zakłada zmianę art. 176 KP i wyraźne objęcie tym przepisem kobiet w ciąży i karmiących piersią. Dotyczy to również zawartego w tym artykule upoważnienia do wydania rozporządzenia określającego wykaz prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia, przy których nie wolno zatrudniać kobiet.

Projekt przewiduje, że wszystkie kobiety nie będą mogły wykonywać prac związanych z nadmiernym wysiłkiem fizycznym (w tym przy ręcznym transporcie ciężarów) mogących stwarzać zagrożenia dla zdrowia, a kobiety w ciąży i kobiety karmiące dziecko piersią nie będą mogły wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących mieć niekorzystny wpływ na przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią.

Będzie również zmiana w zakresie upoważnienia dla Rady Ministrów do określenia, w drodze rozporządzenia, wykazu obejmującego:

  • prace związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym ręcznym transportem ciężarów, mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia kobiet,
  • prace mogące mieć niekorzystny wpływ na przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią ze względu na sposób i warunki wykonywania tych prac, z uwzględnieniem rodzajów czynników środowiska pracy i poziomu ich występowania.

Przy określaniu wykazu rząd będzie musiał wykorzystywać wiedzę na temat wpływu warunków wykonywania pracy i czynników środowiska pracy na zdrowie kobiet, przebieg ciąży i karmienie dziecka piersią.

Zmiany w zakresie badań lekarskich pracowników

Projekt zakłada także zmiany w przepisach dotyczących badań lekarskich pracowników. W myśl proponowanych zmian pracodawca nie będzie mógł dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach opisanych przez pracodawcę w skierowaniu na badanie lekarskie. Wskazane wyżej orzeczenie lekarskie będzie mogło zawierać ograniczenia do wykonywania określonych czynności lub prac wynikające ze stanu zdrowia pracownika. Ograniczenia takie mogą być konieczne w związku ze stanem zdrowia pracownika i mogą dotyczyć np. dopuszczenia do wykonywania określonej pracy w mniejszym wymiarze czasu pracy, czy też kreślenia obniżonej masy przedmiotów, które może przenosić pracownik.

Projekt przewiduje także dostosowanie zawartego w art. 229 § 8 KP upoważnienia dla ministra zdrowia do określenia w porozumieniu z ministrem pracy i polityki społecznej w drodze rozporządzenia m.in. trybu i zakresu badań lekarskich do wymogów zawartych w konstytucji. W obecnym przepisie brakuje wymaganych wytycznych dotyczących treści, jakie powinno posiadać rozporządzenie.

Projekt poszerza upoważnienie z art. 229 § 8 KP o obowiązek określenia:

  • przypadków, w których okresowe badania lekarskie mogą być przeprowadzone poza terminami wynikającymi z częstotliwości tych badań,
  • wzorów dokumentów stosowanych w związku z realizacją profilaktycznej opieki zdrowotnej,
  • wzoru pieczęci lekarza przeprowadzającego badania lekarskie oraz wzoru rejestru wydanych orzeczeń lekarskich,
  • trybu odwoływania się od orzeczeń lekarskich.

Omawiana nowelizacja ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Projekt trafi teraz na posiedzenie rządu, a następnie do prac w Sejmie.

Źródło: rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy – www.rcl.gov.pl