Na mocy art. 15r Koronawirus znowelizowana została ZamPublU poprzez wprowadzenie zmian regulujących wpływ okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie umowy zawartej na podstawie zamówienia publicznego. Stosownie do art. 15r ust.1 Koronawirus – na strony umowy w sprawie zamówienia publicznego nałożony został obowiązek, aby niezwłocznie, wzajemnie informowały się o wpływie okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte wykonanie tej umowy, o ile taki wpływ wystąpił lub może wystąpić. Strony umowy potwierdzają ten wpływ dołączając do ww. informacji, oświadczenia lub dokumenty, które mogą dotyczyć w szczególności:

  1. nieobecności pracowników lub osób świadczących pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, które uczestniczą lub mogłyby uczestniczyć w realizacji zamówienia;
  2. decyzji wydanych przez Głównego Inspektora Sanitarnego lub działającego z jego upoważnienia państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, w związku z przeciwdziałaniem COVID-19, nakładających na wykonawcę obowiązek podjęcia określonych czynności zapobiegawczych lub kontrolnych;
  3. poleceń wydanych przez wojewodów lub decyzji wydanych przez Prezesa Rady Ministrów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19, o których mowa w art. 11 ust. 1 i 2 Koronawirus;
  4. wstrzymania dostaw produktów, komponentów produktu lub materiałów, trudności w dostępie do sprzętu lub trudności w realizacji usług transportowych;
  5. okoliczności, o których mowa w pkt 1–4, w zakresie w jakim dotyczą one podwykonawcy lub dalszego pod-wykonawcy.

Strona umowy, na podstawie otrzymanych oświadczeń lub dokumentów, zobligowana jest w terminie 14 dni od dnia ich otrzymania, przekazać drugiej stronie swoje stanowisko, wraz z uzasadnieniem, odnośnie do wpływu okoliczności na należyte wykonanie umowy. Z tym zastrzeżeniem, że jeśli strona umowy otrzymała kolejne oświadczenia lub dokumenty, termin liczony jest od dnia ich otrzymania. Zamawiający, po stwierdzeniu, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19, mogą wpłynąć lub wpływają na należyte wykonanie umowy, może w uzgodnieniu z wykonawcą dokonać zmiany umowy, o której mowa w art. 144 ust. 1 pkt 3 UPrZMP, a w szczególności przez:

1) zmianę terminu wykonania umowy lub jej części, lub czasowe zawieszenie wykonywania umowy lub jej części;

2) zmianę sposobu wykonywania dostaw, usług lub robót usług lub robót budowlanych;

3) zmianę zakresu świadczenia wykonawcy i odpowiadającą jej zmianę wynagrodzenia wykonawcy – o ile wzrost wynagrodzenia spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekroczy 50% wartości pierwotnej umowy.

W przypadku gdy umowa w sprawie zamówienia publicznego zawiera postanowienia korzystniej kształtujące sytuację wykonawcy, niż wynikałoby to z regulacji art. 15r ust. 4 Koronawirus, do zmiany umowy stosuje się te postanowienia, z zastrzeżeniem, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19, nie mogą stanowić samodzielnej podstawy do wykonania umownego prawa odstąpienia od umowy.

W ramach ZmKoronawirus20 uregulowano także kwestię naliczania kar umownych. Zgodnie z art. 15r ust. 6 Koronawirus – jeżeli umowa w sprawie zamówienia publicznego zawiera postanowienia dotyczące kar umownych lub odszkodowań z tytułu odpowiedzialności za jej niewykonanie lub nienależyte wykonanie z powodu oznaczonych okoliczności, strona umowy wyrażając stanowisko powinna przedstawić wpływ okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na należyte jej wykonanie oraz wpływ okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19, na zasadność ustalenia i dochodzenia tych kar lub odszkodowań, lub ich wysokość. Po stwierdzeniu, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19, mogą wpłynąć lub wpływają na należyte wykonanie łączącej ich umowy, która jest związana z wykonaniem zamówienia publicznego lub jego części, Wykonawca i podwykonawca, uzgadniają odpowiednią zmianę tej umowy, w szczególności mogą zmienić termin wykonania umowy lub jej części, czasowo zawiesić wykonywanie umowy lub jej części, zmienić sposób wykonywania umowy lub zmienić zakres wzajemnych świadczeń. W przypadku dokonania zmiany umowy, jeżeli zmiana ta obejmuje część zamówienia powierzoną do wykonania podwykonawcy, wykonawca i podwykonawca uzgadniają odpowiednią zmianę łączącej ich umowy, w sposób zapewniający, że warunki wykonania tej umowy przez podwykonawcę nie będą mniej korzystne niż warunki wykonania umowy w sprawie zamówienia publicznego. Powyższe regulacje znajdą także odpowiednie zastosowanie do umowy zawartej między podwykonawcą a dalszym podwykonawcą.

Podstawą do wprowadzania zmian w umowach o realizację zamówienia publicznego jest regulacja wprowadzona przepisem art. 15s Koronawirus, wprowadzająca zmianę w ustawie z 17.12.2004 r. odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1440 ze zm.; dalej jako: DyscypFinPubU), a mianowicie, że nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 i 2 DyscypFinPubU oraz art. 17 ust. 6 DyscypFinPubU: nieustalenie lub niedochodzenie od strony umowy, o której mowa w art. 15r ust. 1 Koronawirus, należności powstałych w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy w sprawie zamówienia publicznego na skutek okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19, o których mowa w art. 15r ust. 1 Koronawirus, jak też zmiana umowy w sprawie zamówienia publicznego zgodnie z art. 15r ust. 4 Koronawirus. Ponadto stosownie do art. 15t KoronawirusU – nie popełnia przestępstwa, o którym mowa w art. 296 § 1–4 KK, kto nie ustala lub nie dochodzi od strony umowy, o której mowa w art. 15r ust. 1 Koronawirus, należności powstałych w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy w sprawie zamówienia publicznego na skutek okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19, o których mowa w art. 15r ust. 1 Koronawirus, lub zmienia umowę w sprawie zamówienia publicznego zgodnie z art. 15r ust. 4 Koronawirus.

Wydaje się, że obecna trudna sytuacja, związana z wystąpieniem COVID-19, wymusza wspólne wypracowanie przez strony umowy zawartej na postawie ZamPublU takich postanowień umowy, które pozwolą na osiągnięcie celu zawartej umowy.