Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku podkreślił, iż jest możliwe, wbrew żądaniu pracownika, zasądzenie odszkodowania w miejsce dochodzonego przywrócenia do pracy, zwłaszcza mając na względzie społeczno-gospodarcze przeznaczenie prawa i zasady współżycia społecznego. Ochrona związkowa nie może być nieusprawiedliwionym społecznie i gospodarczo przywilejem, a w konsekwencji nie może mieć charakteru bezwzględnego. Roszczenie o przywrócenie do pracy chronionego w sposób szczególny pracownika nie może być uwzględniane automatycznie, bez uprzedniego zbadania konkretnego przypadku, w tym w szczególności przyczyny zwolnienia. W rozpoznawanej sprawie taką przyczyną była rzeczywista likwidacja stanowiska pracy. Co więcej, z okoliczności sprawy wynikało, że decyzja o wstąpieniu do związku zawodowego została podjęta przez pracownika dopiero w chwili „zagrożenia” i miała na celu wyłącznie zapewnienie trwałości zatrudnienia. W takich okolicznościach sprawy SN uznał, że przyznanie odszkodowania w miejsce dochodzonego przywrócenia do pracy było uzasadnione i sprawiedliwe oraz znajdowało podstawę prawną w art. 8 KP w zw. z art. 4771 KPC.

Komentowany wyrok porusza bardzo ważną dla pracodawców kwestię postępowania z pracownikami objętymi szczególną ochroną, w sytuacji gdy kontynuowanie zatrudnienia jest niemożliwe z przyczyn rzeczywistych.

Sąd Najwyższy już wielokrotnie podkreślał w swoich orzeczeniach, że celem ochrony związkowej jest zagwarantowanie działaczowi związkowemu niezależności w wypełnianiu swojej funkcji. Działalność związkowa nie może być bowiem pretekstem do nieuzasadnionego uprzywilejowania pracownika, zwłaszcza w zakresie trwałości stosunku pracy. Z tego względu gdy korzystanie z ochrony związkowej jest sprzeczne ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa, ochrona ta może zostać „przełamana”.

Za nadużycie prawa można zwłaszcza uznać objęcie pracownika ochroną związkową, po podjęciu przez pracodawcę działań zmierzających do jego zwolnienia z uzasadnionych przyczyn, wówczas gdy z okoliczności faktycznych danej sprawy wynika, iż nastąpiło to wyłącznie w celu uzyskania ochrony przed rozwiązaniem umowy o pracę. Co istotne, powołanie się na nadużycie prawa może nastąpić nie tyko w sytuacjach, w których pracownik dopuścił się ciężkich naruszeń obowiązków pracowniczych uzasadniających rozwiązanie dyscyplinarne, ale również w przypadku zaistnienia przyczyn uzasadniających rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem.

Warto również pamiętać, iż organy związkowe, podejmując decyzję w przedmiocie wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z chronionym działaczem związkowym, powinny wziąć pod uwagę wszelkie okoliczności konkretnego przypadku. Jeżeli zarząd zakładowej organizacji związkowej nadużyje swoich uprawnień i weźmie w obronę działacza związkowego, który na ochronę ze względu na okoliczności danego przypadku nie zasługuje, może to również stanowić podstawę odmowy uwzględnienia roszczenia o przywrócenie do pracy z racji nadużycia prawa do ochrony związkowej lub sprzeczności żądania przywrócenia do pracy ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa podmiotowego bądź zasadami współżycia społecznego (por. wyrok SN z 14.5.2014 r., II PK 202/13).