Warto zadać sobie pytanie, czym jest strategia ESG. Jest to sposób na realizację celów organizacji, który wyznacza kierunki rozwoju firmy oraz określa priorytety i procesy w 3 obszarach zrównoważonego rozwoju. Pozwala również sprawniej i szybciej przygotować raport ESG.
Zagadnienia wstępne
Strategia powinna określać cele obszaru zrównoważonego rozwoju, a także wskazywać sposoby ich osiągnięcia. Warto zadbać o to, aby strategia ESG nie była oderwana od strategii firmy, leczy była z nią zintegrowana. Ponadto cele ESG powinny wspierać osiąganie pozostałych celów organizacji.
Przed przystąpieniem do tworzenia strategii ESG warto przygotować odpowiedzi na kilka pytań pomocniczych:
1. W jakim punkcie rozwoju znajduje się organizacja?
Warto przeprowadzić analizę stanu obecnego, aby wiedzieć, jakimi zasobami dysponuje organizacja, a których nie posiada, ewentualnie jakich zasobów potrzebuje.
2. Co organizacja chce osiągnąć?
Jest to właściwy moment na postawienie celów do osiągnięcia. Dobrym pomysłem będzie przyjrzenie się działaniom podmiotów konkurencyjnych, zapoznanie się z najnowszymi trendami rynkowymi, regulacjami prawnymi, rozwojem technologii.
3. W jaki sposób organizacja chce osiągnąć swoje cele?
W tym punkcie trzeba określić działania, które należy podjąć, aby osiągnąć wyznaczone cele. Niezbędne jest także ustalenie, w jaki sposób organizacja zamierza osiągnąć cele przy wykorzystaniu posiadanych zasobów.
Kto bierze udział w budowaniu strategii ESG
W budowaniu strategii kluczową rolę odgrywa zarząd firmy, jako organ, który najlepiej zna bieżącą sytuację firmy, a także jej cele i potrzeby. Bardzo ważną rolę w tym procesie odgrywają – w zależności od struktury przedsiębiorstwa – menedżerowie i kierownicy poszczególnych pionów.
Wreszcie, w opracowanie strategii mogą być włączeni również szeregowi pracownicy, którzy np. mają bezpośredni kontakt z klientami organizacji bądź są w stanie nawiązać współpracę z dostawcami realizującymi cele zrównoważonego rozwoju. Często jednak konieczne mogą się okazać konsultacje z zewnętrznymi ekspertami lub pozyskanie wsparcia specjalistów danej dziedziny, np. odnośnie ograniczania emisji.
Etapy tworzenia strategii ESG
Proces konstruowania strategii ESG w organizacji najlepiej podzielić na kilka kroków.
I. Krok: Zdefiniowanie, czym dla organizacji jest ESG
W tym kroku firma powinna skoncentrować się na tym, co jest dla niej istotne. Powinna określić, w których obszarach wywiera największy wpływ na otoczenie, interesariuszy itp. – pozytywny lub negatywny.
II. Krok: Analiza i wybór kluczowych obszarów
W tym kroku organizacja powinna zapoznać się z wymaganiami wynikającymi z regulacji dyrektywy CSRD, a także wskazać – zdefiniowane w pierwszym kroku – te obszary działalności, które wiążą się z ryzykiem negatywnego wpływu na ludzi, środowisko i wartość oraz wizerunek organizacji.
Warto również przeprowadzić mapowanie interesariuszy. Mapa interesariuszy jest wizualną prezentacją osób i organizacji, na które raport ma wpływ, oraz ich wzajemnych relacji. Mapy pomagają zrozumieć potrzeby każdego z interesariuszy, a także wyjść im naprzeciw. Więcej na temat mapowania interesariuszy pisaliśmy w artykule „Mapowanie interesariuszy w procesie przygotowania raportu zrównoważonego rozwoju”. Niezbędna jest również komunikacja z wybranymi grupami interesariuszy w celu określenia szczególnie istotnych wskaźników dla każdej grupy.
III. Krok: Mierzenie stanu obecnego
W jaki sposób zmierzyć stan obecny? Najlepiej wyrazić go liczbami. Bardzo dużo danych, które są potrzebne do zmierzenia stanu obecnego organizacji jest dostępna w przedsiębiorstwie. Chodzi tu o dane takie jak:
- zużycie energii elektrycznej w firmie,
- zużycie paliwa przez samochody firmowe.
Natomiast, jeżeli dokładne zmierzenie stanu obecnego nie jest możliwe (dzieje się tak najczęściej w odniesieniu do obszaru „S – social”), wówczas można:
- określić stan opisowo,
- zmierzyć konkretny proces.
IV. Krok: Wyznaczenie celów na bazie wybranych obszarów
W tym etapie bardzo ważne jest określenie ram czasowych strategii. Zazwyczaj strategie ustala się na okresy 3−5 lat. Jednak w przypadku strategii ESG taki horyzont czasowy może być niewystarczający, gdyż część działań będzie mieć mierzalne skutki w odległej przyszłości. Przykładowo, zmniejszenie emisji CO2 może wymagać procesu zaplanowanego na więcej niż 3 lata. Podobnie zmiana kultury organizacyjnej przedsiębiorstwa, bądź zmiana odbioru wizerunku firmy wymagać będzie dłuższego okresu realizacji. Dlatego w przypadku strategii ESG lepiej nakreślić ramy czasowe dłuższe niż dla zwykłej strategii – nawet na ok. 5−10 lat.
V. Krok: Opracowanie sposobów osiągania celów
Każdy cel określony w strategii powinien być tak zaprojektowany, aby było możliwe podzielenie go na cząstkowe działania lub projekty, które mają prowadzić do realizacji celu głównego. Warto cele cząstkowe rozpisać tak, aby w każdej chwili było możliwe określenie, czy konkretny cel cząstkowy został zrealizowany lub kiedy zostanie zrealizowany.
To przedsiębiorstwo ustala, ile będzie celów cząstkowych. Istotne jest to, żeby były konkretne, a termin ich realizacji bliski w czasie – aby rzeczywiście pomogły zrealizować główne cele strategii ESG.
VI. Krok: Realizacja strategii
Strategię nie wystarczy opracować. Należy ją także zrealizować, aby przyniosła realne i wymierne korzyści. W tym celu należy regularnie monitorować rezultaty poszczególnych etapów oraz skutki realizacji celów cząstkowych. Dobrą praktyką będzie każdorazowe sporządzanie raportów (podsumowań), które następnie będą bazą dla raportu niefinansowego. Warto także co pewien czas dokonywać przeglądu strategii i w razie potrzeby ją modyfikować.
Opracowanie strategii ESG jest korzystne dla każdej organizacji, która chce się rozwijać w zrównoważony sposób i przygotować raport spełniający zarówno wymogi prawne, jak też oczekiwania interesariuszy. Zarówno instytucje finansujące, kontrahenci, jak i klienci coraz częściej zwracają uwagę, jaki jest wpływ danej firmy na środowisko i społeczeństwo, nie tylko koncentrują się na wynikach finansowych. Strategia ESG może zatem być ważnym składnikiem nowoczesnego podejścia do prowadzenia działalności gospodarczej.
