1. Omówienie przepisów

W Dz.U. z 2016 r. pod poz. 753 opublikowano ustawę z 13.5.2016 r. o zmianie ustawy o Karcie Polaka oraz niektórych innych ustaw. Wynika z niej m.in., że starosta może przyznać świadczenie pieniężne cudzoziemcowi, który posiada ważną Kartę Polaka i zamierza osiedlić się na terytorium RP na stałe. Osoba ta składając wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt stały, może też wnioskować o przyznanie takiego świadczenia. Wniosek o przyznanie świadczenia pieniężnego składa się do starosty właściwego ze względu na miejsce pobytu w RP.

Starosta przyznaje wspomniane świadczenie w drodze decyzji i wypłaca w okresach miesięcznych. Zadanie starosty w tym zakresie jest zadaniem zleconym z zakresu administracji rządowej. Natomiast organem wyższego stopnia w sprawach tego świadczenia jest wojewoda. Starosta składa do wojewody wniosek o udzielenie dotacji na wypłatę świadczeń pieniężnych, a także ma obowiązek przekazywać ministrowi spraw wewnętrznych informacje o poziomie wykorzystania dotacji na wypłatę świadczeń.

2. Komentarz

Omawiane świadczenie starosta może przyznać osobie posiadającej ważną Kartę Polaka. Według znowelizowanego art. 12 ustawy z 7.9.2007 r. o Karcie Polaka (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1187 ze zm.), przyznanie Karty Polaka i przedłużenie jej ważności następuje w drodze decyzji, na pisemny wniosek zainteresowanego lub jego przedstawiciela ustawowego. Organem właściwym w tej sprawie jest, co do zasady, konsul właściwy ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy. Czynności wykonywane w związku ze złożeniem przez wnioskodawcę wniosku o przyznanie Karty Polaka lub przedłużenie jej ważności oraz wydaniem decyzji w tych sprawach są wolne od wszelkich opłat, w tym opłat konsularnych. Przy czym, Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, wyznaczyć wojewodę jako organ właściwy w omawianym zakresie.

Świadczenie pieniężne, które otrzymają uprawnione osoby, będzie dla wielu z nich dużym ułatwieniem w okresie osiedlania się w Polsce. Według nowych przepisów, świadczenie to jest przeznaczone na częściowe pokrycie kosztów zagospodarowania i bieżącego utrzymania w RP. Świadczenie będzie przyznawane na okres 9 miesięcy, a jego wysokość ustalono w kwocie stanowiącej:

1) w okresie pierwszych 3 miesięcy – równowartość 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w roku złożenia wniosku – na wnioskodawcę i jego małżonka oraz równowartość 50% tej kwoty na każde małoletnie dziecko pozostające pod władzą rodzicielską wnioskodawcy lub jego małżonka (w 2016 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 1850 zł, w związku z czym kwoty te wynoszą odpowiednio: 925 zł i 462,50 zł);

2) w okresie od 4. do 9. miesiąca – odpowiednio 60% obu wymienionych wyżej kwot (czyli w 2016 r.: 555 zł oraz 277,50 zł).

Co istotne, przy ustalaniu wysokości tego świadczenia uwzględnia się wyłącznie członków rodziny wnioskodawcy, którzy przebywają razem z nim na terenie RP.

Może się zdarzyć, że wnioskujący o przyznanie świadczenia lub członek jego rodziny zmienimiejsce pobytu na inne znajdujące się na terytorium RP. Wówczas właściwy do wypłaty świadczenia pieniężnego pozostaje starosta, który przyznał wnioskodawcy prawo do tego świadczenia. Ponadto, w przypadku:

1) wydania decyzji o odmowie udzielenia zezwolenia na pobyt stały – z mocy prawa następuje zawieszenie wypłaty świadczenia pieniężnego,

2) gdy decyzja o odmowie udzielenia zezwolenia na pobyt stały stanie się ostateczna – z mocy prawa następuje utrata świadczenia pieniężnego.

Wzór formularza wniosku o przyznanie świadczenia pieniężnego oraz sposób przyznawania tej pomocy określi, w drodze rozporządzenia, minister spraw wewnętrznych.