Przyjęcie z opóźnieniem wojewódzkich planów gospodarki odpadami i planów inwestycyjnych nie będzie skutkowało odcięciem samorządów od funduszy europejskich na gospodarkę odpadami.

1. Przyjęcie wojewódzkich planów gospodarki odpadami (dalej: WPGO) i planów inwestycyjnych

Przyjęcie WPGO i planów inwestycyjnych miało nastąpić do 31.12.2016 r. Jednak już jesienią wiadomo było, że tego zadania Polska nie zrealizuje i narazi się Komisji Europejskiej.

Ważne
  • Ciągle jeszcze nie zostały przyjęte WPGO w trzech regionach.
  • Ministerstwo Środowiska uspokaja, że Komisja Europejska nie będzie wyciągać konsekwencji, jeśli przyjmiemy plany do 30.6.2017 r.
  • Przyjęcie WPGO i planów inwestycyjnych to warunek odblokowania ok. 1 mld unijnych euro na inwestycje w gospodarce odpadami.

Obecny stan prac nad WPGO:

– 13 projektów WPGO i planów inwestycyjnych zostało pozytywnie zaopiniowanych i uzgodnionych przez ministra środowiska,

– 3 projekty (dla województw: kujawsko-pomorskiego, łódzkiego i wielkopolskiego) są w trakcie opiniowania i uzgadniania.

2. Czy niedotrzymanie terminów pociągnie za sobą negatywne konsekwencje?

Uwolnienie środków UE na inwestycje w sektorze gospodarki odpadami jest uzależnione od wypełnienia warunków wstępnych (tzw. warunki ex-ante), wśród których podstawowymi są właśnie zaktualizowane WPGO i plany inwestycyjne.

Ministerstwo Ochrony Środowiska przekazało, że Komisja Europejska w kontaktach roboczych poinformowała, że przyjęcie dokumentów niezbędnych dla spełnienia warunkowości po 31.12.2016 r., lecz przed 30.6.2017 r., nie będzie skutkować negatywnymi konsekwencjami dla państw członkowskich.

Nawet jednak w przypadku pozytywnego zakończenia sprawy funduszy unijnych, czasu na ich wykorzystanie nie będzie wiele, dlatego Ministerstwo szuka rozwiązań, które mają nie pozwolić na to, by fundusze nie zostały wykorzystane.

3. Środki z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko

Służby podległe ministrowi środowiska podjęły w ciągu kilku ostatnich lat liczne działania mające na celu usprawnienie i przyspieszenie wykorzystania środków dostępnych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 (dalej: POIiŚ), w tym na przedsięwzięcia dotyczące gospodarki odpadami.

W Ministerstwie Ochrony Środowiska wskazują chociażby na zgodę KE dopuszczającą możliwość zawierania umów o dofinansowanie dla projektów dotyczących Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych przed wypełnieniem warunkowości ex-ante, a następnie zaproponowanie Ministerstwu Rozwoju klauzul warunkowych pozwalających na zawarcie umów dla pozostałych projektów również przed ostatecznym wypełnieniem warunkowości ex-ante .

Na razie jednak zawartych umów jest niewiele, bo w ramach POIiŚ tylko trzy, na kwotę ok. 20 mln zł.

4. Nabory wniosków

Ministerstwo informuję, że w zależności od dostępności alokacji, rozważane są również kolejne konkursowe nabory wniosków . Przypomina jednak, że założenia inwestycyjne wnioskodawców i harmonogramy realizacji projektów są kwestią niezależną od instytucji systemu wdrażania środków europejskich i są uwarunkowane wymogami prawa budowlanego, ocen oddziaływania na środowisko czy zamówień publicznych.

Ważne
Resort zwraca uwagę, że znaczna odpowiedzialność spoczywa na samorządach. Działania podejmowane przez Ministerstwo Środowiska na rzecz przyspieszenia wdrażania projektów w sektorze środowiska, w tym dotyczące inwestycji w gospodarce odpadami, są tylko jednym z aspektów mających wpływ na obserwowany poziom wykorzystania środków UE. Jednocześnie, za wykorzystanie środków z UE odpowiedzialne są poszczególne Instytucje zarządzające, których funkcję pełnią właściwe władze na poziomie samorządu wojewódzkiego.