Ze sprawozdania wynika, że nadal dominuje, a zarazem utrzymuje się na porównywalnym do 2018 r. poziomie udzielanie zamówień w trybie przetargu nieograniczonego (w 2019 r. – 88,97%, a w 2018 r. – 88%). Natomiast zamówienia o wartości równej lub większej od progów unijnych, w trybie przetargu nieograniczonego, stanowiły 90,94% zamówień.

Nieznacznemu wydłużeniu uległ w 2019 r. przeciętny czas trwania postępowania o wartości zamówienia mniejszej od progów unijnych, który wyniósł 41 dni (w 2018 r. – 40 dni). W postępowaniach tych średnia liczba ofert składanych podczas jednego postępowania wyniosła 2,42 (w 2018 r. – 2,19). Aż w 85,38% udzielonych zamówień o wartościach mniejszej od progów unijnych zamawiający dokonywali wyboru oferty najtańszej spośród wszystkich złożonych ofert. W przypadku postępowań o wartościach powyżej progów unijnych, wszczynanych publikacją ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, w 2019 r. kryterium ceny jako jedyne zastosowano w 28% zamówień (w 2018 r. – 25%; w 2017 r. – 22%; w 2016 r. – 14%). W 2019 r. roboty budowlane stanowiły 36% (w 2018 r. – 46%), dostawy 31% (w 2018 r. – 30%), a usługi – 33% (w 2018 r. – 24%) wartości udzielonych zamówień.

Stosowanie instrumentów prośrodowiskowych

Warto wskazać na dane dotyczące skali wykorzystywania przez zamawiających instrumentów prośrodowiskowych, przewidziane przez przepisy ZamPublU. W 2019 r. w największej liczbie przypadków stosowane były przez polskich zamawiających w zamówieniach na usługi. W zamówieniach tego rodzaju najczęściej stanowiono środowiskowe wymagania związane z realizacją zamówienia (art. 29 ust. 4 ZamPublU) oraz określano inne środowiskowe kryteria oceny ofert, w tym odwołanie do efektywności energetycznej przedmiotu zamówienia (art. 91 ust. 2 ZamPublU). W przypadku zamówień na dostawy, w największej liczbie przypadków zastosowano te same rozwiązania prawne, co w przypadku usług. Do najczęściej stosowanych instrumentów prośrodowiskowych w zamówieniach na roboty budowlane również należały środowiskowe wymagania związane z realizacją zamówienia (art. 29 ust. 4 ZamPublU). Wzrosła liczba zamówień, w których zawarto odwołanie do systemów i środków zarządzania środowiskowego, jak i zamówień z zastosowanym w kryteriach oceny ofert oznakowaniem ekologicznym. Niezmiennie, natomiast najrzadziej stosowanym aspektem środowiskowym pozostaje niestety kryterium kosztu, które pozwala na wykorzystanie rachunku kosztów cyklu życia.

Wyniki kontroli Prezesa UZP

Ważnym elementem sprawozdania są informacje odnoszące się do kontroli przeprowadzonych przez Prezesa UZP. W 67 kontrolach uprzednich obligatoryjnych stwierdzono naruszenia niemające wpływu na wynik postępowania (zob. ich przykłady w poniższej tabeli 1).

Tabela 1. Przykłady naruszeń stwierdzonych przez Prezesa UZP w kontroli nie mające wpływu na wynik postępowania

Naruszenia nie mające wpływu na wynik postępowania

Naruszony przepis ZamPublU

Na czym polegało naruszenie ?

art. 25a ust. 3 pkt 1 w zw. z art. 24 ust. 5 pkt 3

żądanie złożenia wstępnego oświadczenia w formie JEDZ dotyczącego innych podmiotów w zakresie szerszym niż dotyczący wykonawcy

art. 26 ust. 1

wezwanie wykonawcy, którego oferta została najwyżej oceniona, do złożenia w terminie krótszym niż 10 dni aktualnych na dzień złożenia oświadczeń i dokumentów potwierdzających okoliczności, o których mowa w art. 25 ust. 1 ZamPublU

art. 26 ust. 3

wezwanie wykonawcy do uzupełnienia dokumentów, które nie były dokumentami niezbędnymi do przeprowadzenia postępowania

art. 26 ust. 3

zaniechanie wezwania wykonawcy do uzupełnienia zobowiązań podmiotów trzecich do oddania do jego dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby realizacji zamówienia

art. 26 ust. 3a

zaniechanie wezwania wykonawcy do uzupełnienia pełnomocnictw udzielonych wykonawcy do składania w postępowaniu formularzy JEDZ dotyczących podmiotów trzecich

art. 42 ust. 1

udostępnienie SIWZ na stronie internetowej wcześniej niż publikacja ogłoszenia o zamówieniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej

art. 45 ust. 4

określenie kwoty wadium w wysokości większej niż 3% wartości zamówienia

art. 46 ust. 1

niezwrócenie niezwłocznie wadium po wyborze oferty najkorzystniejszej

Ponadto w 16 kontrolach stwierdzono naruszenia mające wpływ na wynik postępowania i wydano w nich zalecenia pokontrolne. Zalecenia dotyczyły konieczności unieważnienia postępowania z uwagi na niemożność walidacji czynności dokonanych przez zamawiającego w danym postępowaniu lub zalecenia usunięcia nieprawidłowości w przypadku gdy dokonanie dodatkowych czynności było niezbędne do zawarcia ważnej umowy w sprawie zamówienia publicznego. Do naruszeń tych przykładowo można zaliczyć wymienione w poniższej tabeli 2.

Tabela 2. Przykłady naruszeń stwierdzonych przez Prezesa UZP w kontroli mające wpływ na wynik postępowania

Naruszenia mające wpływ na wynik postępowania

Naruszony przepis ZamPublU

Na czym polegało naruszenie ?

art. 24 ust. 1 pkt 12

dokonanie wyboru jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy podlegającego wykluczeniu z udziału w postępowaniu

art. 26 ust. 3

dwukrotne wezwanie w trybie art. 26 ust. 3 ZamPublU wykonawcy do uzupełnienia dokumentów podmiotowych w zakresie informacji z KRK dla podmiotu trzeciego

art. 26 ust. 3

zaniechanie wezwania wykonawcy do uzupełnienia dokumentów potwierdzających brak podstaw do wykluczenia

art. 26 ust. 3

zaniechanie wezwania wykonawcy do uzupełnienia dokumentów o brakujące zobowiązanie podmiotu trzeciego

art. 89 ust. 1 pkt 2

zaniechanie odrzucenia oferty wykonawców i poprawienie w ofercie omyłek polegających na niezgodności oferty z SIWZ, powodujących istotne zmiany w treści oferty