Stanowisko regionalnej izby obrachunkowej zostało wydane w kontekście art. 403 PrOchrŚrod. Z tej regulacji wynikają istotne przepisy. Wśród nich na uwagę zasługuje ust. 5 i 6. Po pierwsze, finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa w ust. 1 i 2, może polegać na udzielaniu dotacji celowej w rozumieniu przepisów FinPubU z budżetu gminy lub budżetu powiatu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji:

1) podmiotów niezaliczonych do sektora finansów publicznych, w szczególności: 

a) osób fizycznych, 

b) wspólnot mieszkaniowych, 

c) osób prawnych, 

d) przedsiębiorców; 

2) jednostek sektora finansów publicznych będących gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi.

Po drugie, zasady udzielania dotacji celowej, o której mowa w ust. 4, obejmujące w szczególności kryteria wyboru inwestycji do finansowania lub dofinansowania oraz tryb postępowania w sprawie udzielania dotacji i sposób jej rozliczania określa odpowiednio rada gminy albo rada powiatu w drodze uchwały.

Z powyższych regulacji można wyprowadzić wniosek, że finansowanie zadań jest możliwe praktycznie dla nieograniczonego kręgu podmiotów, o czym świadczy użycie przez ustawodawcę sformułowania – „ w szczególności”. Zatem, teoretycznie, uprawnionym beneficjentem dotacji mogłaby być spółdzielnia mieszkaniowa, o ile rada gminy w uchwale dotacyjnej objęłaby tego rodzaju podmioty. Z drugiej strony, nie wszystkie zadania nawet tych podmiotów potencjalnie uprawnionych, mogą być finansowane wspomnianymi środkami dotacyjnymi, a tylko te posiadające przymiot zadań – inwestycyjnych. Właśnie ten aspekt był badany w podanym na wstępie stanowisku, a izba przyjęła, że:

Mając powyższe na względzie, spółdzielnie mieszkaniowe nie mieszczą się w tej kategorii. Jednakże w myśl art. 403 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2020 r. poz. 1219 z późn. zm.), mogą one otrzymać dotację celową, ale tylko na dofinansowanie lub finansowanie kosztów inwestycji.

W konsekwencji, regionalna izba obrachunkowa uznała, że wydatki związane z zagospodarowania terenów zielonych, np. koszty nasadzeń drzew, krzewów, ich pielęgnacji, koszty kwiatów itp. – jakkolwiek powiązane w pewnym zakresie z ochroną środowiska, to nie mogą być finansowane wspomnianymi dotacjami.

Założenie powyższe ma potwierdzenie także w innych stanowiskach izb obrachunkowych, gdzie wyraźnie akcentuje się dopuszczalność finansowania tylko zadań inwestycyjnych. Wskazywano na to m.in. w uchwale Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu z 11.2.2021 r. (Nr 15/2021) gdzie podano, że: Pojęcie „kosztów inwestycji” nie zostało wprost zdefiniowane w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, jednak przez dotację inwestycyjną, o której mowa w art. 403 ust. 4 tej ustawy, należy rozumieć wsparcie finansowe, które po stronie beneficjenta otrzymującego dotację w sposób bezpośredni doprowadzi do powstania rzeczy (dobra) stanowiącej środek trwały, bądź doprowadzi do ulepszenia istniejącego środka trwałego — w rozumieniu art. 3 pkt 15, 16 i 17 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Zasady ustalania „kosztów inwestycyjnych” związanych z nabyciem lub wytworzeniem środka trwałego określa art. 28 ust. 8 ustawy o rachunkowości. Z przepisu tego wynika, że jest to ogół kosztów poniesionych przez jednostkę za okres budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia środka trwałego. Przedstawiony sposób ustalania „kosztów inwestycyjnych” obowiązuje zarówno jednostkę samorządu terytorialnego jak i beneficjenta dotacji. 

Podsumowując, wskazane stanowisko regionalnej izby obrachunkowej wydaje się być uzasadnione. Wydatki przeznaczone na wskazane cele, związane z terenami zielonymi spółdzielni mieszkaniowych, trudno uznać za zadania inwestycyjne, a raczej za zadania bieżące. 

Źródło: http://www.katowice.rio.gov.pl