W Dzienniku Ustaw RP ukazało się w dniu 14.10.2022 r. rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 11.10.2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy (Dz.U. z 2022 r. poz. 2103). Na mocy ww. aktu prawnego w § 2a OrgKształcUkrR dodano zapis ust. 2a o treści:
Uczeń będący obywatelem Ukrainy, o którym mowa w § 1, przystępuje do egzaminu ósmoklasisty z jednego z następujących języków obcych nowożytnych: angielskiego, francuskiego, hiszpańskiego, niemieckiego, rosyjskiego i włoskiego, przy czym nie musi to być język obcy nowożytny, którego uczył się w szkole w ramach obowiązkowych zajęć edukacyjnych.
Celem ww. rozporządzenia jest wprowadzenie rozwiązania umożliwiającego uczniom będącym obywatelami Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po 24.2.2022 r., przystąpienie do egzaminu ósmoklasisty z języka obcego nowożytnego, którym najlepiej władają.
W uzasadnieniu projektu wskazano zaś m.in., że biorąc pod uwagę, że nie wszyscy spośród ww. uczniów mogli kontynuować w Polsce naukę tego języka obcego nowożytnego, którego uczyli się przed wojną w ojczyźnie, zasadne jest umożliwienie im wyboru zdawania na egzaminie ósmoklasisty tego języka obcego nowożytnego, którego uczyli się najdłużej i z którego mają szansę otrzymać najlepszy wynik na egzaminie. Wskazana nowelizacja umożliwia ww. uczniowi przystąpienie w roku szkolnym 2022/2023 do egzaminu ósmoklasisty z języka obcego nowożytnego, wybranego spośród języków: angielski, francuski, hiszpański, niemiecki, rosyjski albo włoski (uczeń będzie wybierał jeden z tych języków), niezależnie od tego, czy uczył się tego języka w szkole w ramach obowiązkowych zajęć edukacyjnych, czy też nie. Oznacza to, że w przypadku ww. uczniów nie będzie musiał być spełniony warunek – dotyczący tego, że musi to być język obcy nowożytny, którego uczył się w szkole w Polsce w ramach obowiązkowych zajęć edukacyjnych.
Wejście w życie ww. rozporządzenia w terminie niezapewniającym 14-dniowego vacatio legis było podyktowane koniecznością pilnego uregulowania kwestii związanych z organizowaniem w roku szkolnym 2022/2023 egzaminu ósmoklasisty z języka obcego nowożytnego dla uczniów będących obywatelami Ukrainy przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy. Wskazani uczniowie powinni być jak najszybciej poinformowani o możliwości wybrania na egzaminie ósmoklasisty innego niż dotychczas języka obcego nowożytnego, tak aby mieli możliwie jak najwięcej czasu na przygotowanie się do egzaminu z języka obcego nowożytnego, zgodnie z własnymi preferencjami.
Proponowane rozwiązanie dotyczące terminu wejścia w życie projektowanego rozporządzenia z dniem następującym po dniu ogłoszenia jest dopuszczalne z punktu widzenia zasad demokratycznego państwa prawnego i uzasadnione interesem adresatów zawartych w nim norm prawnych.
Podsumowując, nowelizacja rozporządzenia wprowadza korzystne rozwiązania dla uczniów ukraińskich zdających egzamin ósmoklasisty. Wdrożenie tych rozwiązań może wpłynąć na konieczność wyasygnowania przez samorządy gminne dodatkowych środków pieniężnych.