• Ze środków Funduszu finansowane będą zadania rządowe i resortowe. 
  • Źródłami przychodu Funduszu będą danina solidarnościowa i obowiązkowe składki na Fundusz. 
  • Dysponentem Funduszu będzie minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego. 

Ustawa z 23.11.2018 r. o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 2192, dalej jako: SFWONU) jest elementem działań strategicznych rządu podejmowanych w celu przygotowania i wprowadzenia rozwiązań prawno-organizacyjnych i finansowych wspierających politykę przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych. Z funduszu finansowane będą zdania określane w programach Rady Ministrów lub ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego (obecnie jest to Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej).

Omawiana ustawa nowelizuje przepisy następujących aktów prawnych: ustawy z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1314 ze zm., dalej jako: EgzAdmU), ustawę z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm., dalej jako: PDOFizU), ustawę z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1036 ze zm., dalej jako: PDOPrU), ustawę z 27.8.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 511 ze zm., dalej jako: RehZawU), ustawę z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j.: Dz.U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm., dalej jako: SysUbSpołU), ustawę z 10.9.1999 r. Kodeks Karny Skarbowy (t.jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1958 dalej jako: KKS), ustawę z 12.3.2018 r. o pomocy społecznej (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1508 ze zm., dalej jako: PomSpołU), ustawę z 20.4.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1265 ze zm., dalej jako: PromZatrU), ustawę z 27.8.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1510 ze zm., dalej jako: ŚOZŚrPubU), oraz ustawę z 17.12.2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1458 ze zm., dalej jako: DyscypFinPubU).

Fundusz 

Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych (dalej również jako: SFWON lub Fundusz) jest państwowym funduszem celowym. Jest odrębny od pozostałych funduszy celowych i realizuje zadania wymienione w ustawie. Nowa ustawa wykorzystuje definicję osoby niepełnosprawnej skonstruowaną na gruncie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, zatem osobą niepełnosprawną jest osoba, której niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów albo niepełnosprawności, wydanych przed ukończeniem 16 roku życia ( art. 1 RehZawU).

Finansowanie i zadania Funduszu 

Katalog przychodów funduszu został określony w art. 3 SFWONU. Najważniejszymi przychodami Funduszu będą składka na Fundusz stanowiąca 0,15% podstawy wymiaru składki na Fundusz Pracy oraz danina solidarnościowa (uregulowana w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych). Przychody SFWON oraz procedura ich poboru zostały uregulowane w art. 3–5 SFWONU.

Ze środków Funduszu finansowane będą: realizacja programów rządowych i resortowych (obejmujących również realizację zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego w zakresie wsparcia osób niepełnosprawnych), zadania związane z promowaniem i wspieraniem systemu wsparcia osób niepełnosprawnych oraz zadania z zakresu innowacyjnych rozwiązań wspierających osoby niepełnosprawne (art. 6 SFWONU). Realizacja programów rządowych i resortowych (określonych w art. 7 ust. 1 oraz art. 7 ust. 5 SFWON) będzie następowała w trybie naboru wniosków lub otwartego konkursu ofert. Minister będzie mógł jednak pominąć nabór bądź konkurs i zlecić realizację zadań w określonym zakresie, jeżeli przemawia za tym ważny interes publiczny (art. 11 ust. 2 SFWONU).

Tryb naboru wniosków i zasady rozliczania środków przeznaczonych na realizację zadań zostały szczegółowo uregulowane w art. 12 SFWONU. Przepisy dotyczące ogłaszania konkursu i sposobu zawierania umów w sprawie realizacji zadań publicznych finansowanych ze środków Funduszu zostały uregulowane w art. 13 SFWONU. Pozostałe wydatki pokrywane ze środków Funduszu zostały określone w art. 8 SFWONU.

Minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego 

Minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego jest dysponentem Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Zasady przekazywania środków Funduszu między Ministrem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej a innym właściwym ministrem lub Narodowym Funduszem Zdrowia, który realizuje rządowy program wsparcia osób niepełnosprawnych zostały określone w art. 7 SFWONU. Zaznaczono ponadto, że minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego może dokonywać przesunięć przewidzianych w planie finansowym Funduszu kwot na finansowanie poszczególnych zadań oraz na finansowanie nowych zadań, które nie zostały przewidziane w planie finansowym w przypadku wprowadzenia ich ustawą (art. 9 SFWONU).

Minister będzie ponadto opracowywał na dany rok kalendarzowy roczny plan na rzecz wsparcia osób niepełnosprawnych, który określał będzie rodzaj realizowanych zadań i programów, a także warunki ich realizacji (art. 10 SFWONU). Ponadto minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego, inny właściwy minister lub NFZ będą sprawowali nadzór oraz koordynację w przypadku realizacji zadań w trybie otwartego konkursu ofert lub naboru wniosków (art. 15 ust. 1 SFWONU).

Zmiany w innych aktach prawnych 

Najpoważniejsze zmiany zostaną wprowadzone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dodano w niej rozdział 6a regulujący kwestię daniny solidarnościowej – określono w nim przedmiot, podmiot i wysokość nowego świadczenia (w myśl art. 30h danina solidarnościowa będzie wynosiła 4% podstawy obliczenia tej daniny). Pozostałe zmiany mają charakter w znacznej mierze dostosowawczy.

Ustawa wejdzie w życie 1.1.2019 r.