Kierowca przy wykonywaniu transportu towarów niebezpiecznych, powinien posiadać zaświadczenie ADR, które obowiązany jest mieć przy sobie i okazywać na żądanie uprawnionego organu kontroli.

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy z 19.8.2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 154 ze zm.; dalej: TowNiebPrzewU), obowiązki osoby wykonującej czynności związane z drogowym przewozem towarów niebezpiecznych określają przepisy tej ustawy oraz umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzona w Genewie 30.9.1957 r. (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 769; dalej: umowa ADR). Zgodnie z art. 19 ust. 2 TowNiebPrzewU, kierowca pojazdu przewożący towary niebezpieczne jest obowiązany mieć przy sobie i okazywać na żądanie osób uprawnionych do przeprowadzania kontroli wymagane dokumenty.

Do kierowania pojazdem przewożącym towary niebezpieczne w przewozie drogowym, w stosunku do którego ADR wymaga ukończenia przez jego kierowcę kursu ADR, jest uprawniona osoba, która posiada ważne zaświadczenie ADR (art. 20 ust. 1 TowNiebPrzewU).

Zgodnie z podrozdziałem 8.2.1.1 umowy ADR kierowcy powinni posiadać zaświadczenie wydane przez właściwą władzę, stwierdzające, że przeszli kurs szkoleniowy i zdali egzamin w zakresie wymagań, które należy spełniać podczas przewozu towarów niebezpiecznych. Wskazane zaświadczenie, zgodnie z 8.1.2.2. lit. b umowy ADR, w przypadkach, gdy przepisy ADR tego wymagają, powinno znajdować się w jednostce transportowej przewożącej towary niebezpieczne.

Sankcją za dopuszczenie do przewozu towaru niebezpiecznego kierowcy, który nie uzyskał wymaganego zaświadczenia ADR, jest kara administracyjna w wysokości 2.000 zł (l.p. 1.2. załącznika do TowNiebPrzewU). Bowiem w myśl art. 107 ust. 1 TowNiebPrzewU uczestnik przewozu towarów niebezpiecznych, który narusza obowiązki wynikające z ustawy podlega karze pieniężnej od 200 do 10 000 zł., zgodnie z załącznikiem do TowNiebPrzewU. Przepisy TowNiebPrzewU nie określają jakichkolwiek przesłanek wyłączających odpowiedzialność (możliwość odstąpienia od wymierzenia kary) bądź prowadzących do jej ograniczenia; co do zasady nie ma też – m.in. z racji oderwania od winy i wysokości szkody – możliwości miarkowania wysokości kary.