Skutki najnowszych zmian w PIT

Zmiany w PIT od 1.10.2019 r.

Z początkiem października 2019 r. weszły w życie ważne zmiany z zakresu PIT polegające przede wszystkim na:

1) obniżeniu stawki podatkowej PIT z 18% do 17%,

2) ponad dwukrotnym podniesieniu kwoty zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodu,

3) zmienieniu kwoty zmniejszającej podatek.

Niższy PIT

Zredukowanie PIT do 17% dotyczy należności:

1) uzyskiwanych począwszy od 1.10.2019 r. oraz

2) rozliczanych na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej, a więc przede wszystkim dochodów:

a) ze stosunku pracy,

b) z działalności wykonywanej osobiście (umowy o dzieło, umowy zlecenia)

c) z działalności gospodarczej osób fizycznych, w tym w formie spółek osobowych,

d) z emerytury i renty,

e) z praw majątkowych.

Obniżenie PIT o 1 punkt procentowy przewidziano także w przypadku zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów z działalności wykonywanej osobiście wymienionych w art. 13 pkt 2 i 5–9 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.; dalej: PDOFizU) (czyli przychodów np. z umów zlecenia i o dzieło oraz umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze), jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł.

Nowa kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki na podatek

Od początku października 2019 r. przy rozliczaniu należności zatrudnionych osób obowiązuje roczna kwota zmniejszająca podatek w wysokości 525,12 zł. W rezultacie, aktualnie jeśli płatnik dysponuje złożonym przez podatnika oświadczeniem PIT-2, wówczas pomniejsza jego miesięczne zaliczki podatkowe o kwotę 43,76 zł czyli o 1/12 rocznej kwoty zmniejszającej (525,12 zł : 12).

Wyższe KUP

Od 1.10.2019 r. zryczałtowane, miesięczne koszty uzyskania przychodów wynoszą:

1) 250 zł – w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody z tytułu jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej – koszty w takiej kwocie uwzględniamy również przy wyliczaniu podatku od przychodów z działalności wykonywanej osobiście należnych z tytułu:

a) pełnienia obowiązków społecznych lub obywatelskich,

b) powołania do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych,

c) umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze;

2) 300 zł – w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę.

Poniżej rozliczenie podatkowo-składkowe wynagrodzenia w wysokości 2600 zł brutto przy zastosowaniu „parametrów podatkowych” obowiązujących od 1 października 2019 r.:

„Zerowy PIT”

Od 1.8.2019 r. z podstawy opodatkowania wyłączone zostały uzyskiwane przez osoby do ukończenia 26. roku życia przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 PDOFizU, do wysokości nieprzekraczającej:

1) w okresie od sierpnia do grudnia 2019 r. – 35 636,67 zł,

2) od 2020 r. – 85 528 zł (w skali roku).

Preferencja ta zwana jest potocznie „zerowym PIT”.

Przepisy PDOFizU ustanawiające konkretne zwolnienie z opodatkowania nie podlegają wykładni rozszerzającej i należy je interpretować ściśle. W związku z tym podkreślenia wymaga to, iż omawiana ulga:

– dotyczy wyłącznie:

1) przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, za które – w myśl art. 12 ust. 1 PDOFizU – uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: pensję zasadniczą, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, wynagrodzenie za urlop i chorobę, ekwiwalent urlopowy, a także wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych;

2) przychodów z umów zlecenia (z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej) uzyskiwanych jedynie od:

– osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,

– właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością,

– przedsiębiorstwa w spadku (art. 13 pkt 8 PDOFizU);

– w efekcie – nie dotyczy przychodów innych niż te wymienione wyżej, czyli np.:

1) świadczeń z tytułu zasiłku chorobowego, zasiłku macierzyńskiego, zasiłku opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego, wypłacanych przez płatnika na podstawie ustawy z 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 645 ze zm.; dalej: ZasiłkiU) (świadczenia te, zgodnie z treścią art. 20 ust. 2 PDOFizU, stanowią przychody z innych źródeł – także wtedy, gdy są wypłacane przez pracodawcę),

2) przychodów z umów o dzieło, umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich i umów o podobnym charakterze.

Zwolnienie z PIT tylko do dnia 26 urodzin

W uzasadnieniu do ustawy z 4.7.2019 r. wprowadzającej „zerowy PIT” wskazano wyraźnie, że w kontekście nowej ulgi:

1) istotny jest wiek podatnika na moment uzyskania przychodu, a nie wiek na moment zawarcia umowy, czy wykonywania pracy;

2) wiek ustalany powinien być z uwzględnieniem pełnej daty urodzenia, a nie wyłącznie miesiąca lub roku urodzenia.

Warto w tym miejscu zwrócić dodatkowo uwagę na wyjaśnienia resortu finansów, z których wynika, że „zerowym PIT” objęte są przychody, które podatnik otrzymał do dnia 26 urodzin (włącznie), niezależnie od tego za jaki okres przysługuje dana należność. Potwierdza to:

1) odpowiedź Ministerstwa Finansów z 17.9.2019 r. na interpelację poselską nr 33414 w sprawie stosowania zwolnienia z opodatkowania przychodów osiągniętych przez podatnika do ukończenia 26. roku życia – stwierdzono w niej, że dla zastosowania nowego zwolnienia decydujące jest to, czy przychody podatnik otrzymał po 31.7.2019 r. (tj. po dniu wejścia w życie ustawy) oraz czy na moment ich otrzymania podatnik nie ukończył 26. roku życia oraz nie został przekroczony limit zwolnienia. W konsekwencji, jeżeli podatnik kończy 26 lat np. w dniu 20 września br., to przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy oraz umów zlecenia zawartych z firmą, które otrzyma (od dnia 1 sierpnia) do dnia urodzin (włącznie) są objęte zwolnieniem od podatku w tej części, w której mieszczą się w limicie zwolnienia określonego za 2019 r. (limitu zwolnienia nie przelicza się na dni);

2) interpretacja Dyrektora KIS z 25.9.2019 r., 0112-KDIL3-1.4011.202.2019.2.GM), w której czytamy: „Literalne brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 148 PDOFizU wskazuje, że wolne od opodatkowania (po spełnieniu pozostałych warunków), są przychody otrzymane przez podatnika do ukończenia 26. roku życia. Stąd zatem, jeżeli podatnik kończy 26 rok życia w trakcie miesiąca, zwolnieniu z opodatkowania na mocy ww. przepisu podlegać będą przychody wypłacone do tego dnia, zaś przychody otrzymane po tym dniu podlegać będą opodatkowaniu”.

Co ciekawe, część ekspertów kierując się brzmieniem art. 112 ustawy z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145 ze zm.) uważa, że „zerowym PIT” objęte są wypłaty dokonane najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień 26. urodzin, gdyż zgodnie z przytoczonym przepisem, przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa z początkiem ostatniego dnia, a więc termin ukończenia określonej liczby lat upływa więc z początkiem dnia, który jest wyznaczony datą urodzin osoby fizycznej.

Rozliczenie październikowej listy płac w opisanym przypadku powinno wyglądać jak niżej:

Wpływ zmian w PIT na dokonywanie potrąceń

Zmiany oddziaływające na wysokość pobieranego od przychodów zatrudnianych osób podatku, wpływa na kwoty potrąceń dokonywanych z wynagrodzenia. Dzieje się tak, albowiem:

1) finalną wysokość potrąceń w przypadku pracowników i zleceniobiorców kalkuluje się – na mocy art. 87 § 1 ustawy z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1040 ze zm.; dalej: KP), – od kwot netto, co oznacza siłą rzeczy konieczność uwzględniania przy ich wyliczaniu m.in. zaliczek na podatek. W związku z tym, przy stosowaniu od 1.8.2019 r. „zerowego PIT” i od 1.10.2019 r. zmienionych „parametrów podatkowych”, potrącenia są obliczane od wyższej kwoty netto (wyższej bo pomniejszonej o niższy lub zerowy podatek),

2) w myśl art. 87¹ KP, kwotę wolną od potrąceń ustala się na bazie minimalnego wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikom, po odliczeniu składek ZUS, zaliczki na podatek oraz wpłat dokonywanych do PPK – w konsekwencji kwoty wolne od potrąceń po zmianach w PIT są wyznaczane z uwzględnieniem niższego lub zerowego podatku.

Poniżej wyliczenie obowiązujących od 1 października do 31 grudnia 2019 r. kwot wolnych od potrąceń dla pracowników pełnoetatowych, niebędących uczestnikami PPK, przy zastosowaniu podatku w wysokości 17%: