Tak uznał WSA w Rzeszowie (wyr. z 29.4.2020 r., II SA/Rz 229/20, Legallis).

Wójt gminy decyzją odmówił przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego uznając, że można ustalić, czy wystąpiła przesłanka określona w art. 17 ust. 1b pkt 1 i 2 ustawy z 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 111 ze zm.).

Zgodnie z art. 138 § 2 ustawy z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 256; dalej: KPA), organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji, gdy decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. Przekazując sprawę, organ ten powinien wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy. Działając na podstawie tego przepisu SKO decyzją uchyliło w całości decyzję wójta i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji. Zdaniem SKO wójt niesłusznie oparł swoją decyzję na podstawie przepisu, który TK uznał za niezgodny z Konstytucją.

W sprzeciwie do WSA, skarżąca wniosła o uchylenie decyzji SKO, jako wydanej z naruszeniem art. 138 § 2 KPA, podnosząc, że poza przytoczeniem rozważań TK organ odwoławczy nie wykazał, aby w tym przypadku zachodziły przesłanki do wydania decyzji o charakterze kasacyjnym.

Jak wynika z art. 64a ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2325 ze zm.; dalej: PostAdmU), stanowi, że od decyzji, o której mowa w art. 138 § 2 KPA, skarga do WSA nie przysługuje, jednakże strona niezadowolona z treści decyzji może wnieść od niej sprzeciw.

Ważne
Kontrola prawidłowości decyzji w ramach rozpoznania sprzeciwu oznacza konieczność dokonania oceny, czy w realiach konkretnej sprawy organ odwoławczy w uzasadniony sposób skorzystał z możliwości wydania decyzji kasacyjnej, czy też bezpodstawnie uchylił się od załatwienia sprawy co do jej istoty.

WSA stwierdził, że w tej sprawie organ odwoławczy nie wskazał jakie konkretnie przesłanki nie zostały ustalone przez organ pierwszej instancji oraz nie mogły zostać ustalone na etapie uzupełniającego postępowania dowodowego prowadzonego na etapie postępowania odwoławczego. Zdaniem sądu akta organu pierwszej instancji zawierają wypełniony wniosek skarżącej, odpisy orzeczeń o znacznym stopniu niepełnosprawności matki i ojca skarżącej, kwestionariusz wywiadu środowiskowego oraz inne dokumenty złożone na okoliczność ustalenia sytuacji materialno-życiowej wnioskodawczyni i jej rodziców. W takiej sytuacji obowiązkiem SKO była ocena materiału dowodowego zgromadzonego w aktach administracyjnych, a po jego ewentualnym uzupełnieniu merytoryczne rozpatrzenie sprawy. Dopiero w sytuacji wykazania, że w sprawie zachodzą okoliczności wskazane w art. 138 § 2 KPA, organ odwoławczy był upoważniony do wydania decyzji kasacyjnej.