Skala planowej kontroli wykonywania przez właścicieli nieruchomości obowiązków z zakresu pozbywania się nieczystości ciekłych i odpadów komunalnych

Zgodnie z art. 5 ust. 5a CzystGmU, wójt, burmistrz lub prezydent miasta kontroluje:

1. posiadanie umów, przez właścicieli nieruchomości, którzy pozbywają się z terenu nieruchomości nieczystości ciekłych, oraz właścicieli nieruchomości, którzy nie są obowiązani do ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na rzecz gminy, którzy wykonując obowiązek określony w art. 5 ust. 1 pkt 3b CzystGmU, są obowiązani do udokumentowania w formie umowy korzystania z usług wykonywanych przez: gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych lub osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości ciekłych lub gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, wpisanego do rejestru działalności regulowanej, o którym mowa w art. 9b ust. 2 CzystGmU (art. 5 ust. 1 CzystGmU),
2. zgodność postanowień umów zawartych przez właścicieli nieruchomości którzy nie są obowiązani do ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na rzecz gminy, wykonujących obowiązek określony w art. 5 ust. 1 pkt 3b CzystGmU – z gminną jednostką organizacyjną lub przedsiębiorcą odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, wpisanym do rejestru działalności regulowanej, o którym mowa w art. 9b ust. 2 CzystGmU – z wymaganiami określonymi w regulaminie oraz ze sposobem określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 4a ust. 1 CzystGmU;
3. dowody uiszczania opłat za usługi pozbywania się nieczystości ciekłych oraz odpadów komunalnych lub inny sposób udokumentowania wykonania obowiązków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 3b CzystGmU (pozbywania się zebranych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych oraz nieczystości ciekłych w sposób zgodny z przepisami ustawy i przepisami odrębnymi).

Przepisami ustawy z 7.7.2022 r. o zmianie ustawy – Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1549), która weszła w życie 9.8.2022 r. dodano ust. 5aa do art. 6 CzystGmU, w myśl którego wójt, burmistrz lub prezydent miasta jest obowiązany prowadzić kontrolę, o której mowa w art. 6 ust. 5a CzystGmU, co najmniej raz na 2 lata zgodnie z planem kontroli, określającym co najmniej wykaz podmiotów podlegających kontroli w okresie kontrolowanym. Zgodnie z art. 13 tej ustawy pierwszy 2-letni okres na przeprowadzenie kontroli zgodnie z planem kontroli, o którym mowa w art. 6 ust. 5aa CzystGmU liczy się od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Projektodawca tak uzasadniał w projekcie wprowadzenie przedmiotowej regulacji: „Zakłada się jednoznaczne określenie minimalnej częstotliwości przeprowadzania przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta kontroli na podstawie planu kontroli, co zapewni możliwość weryfikacji realizacji tego obowiązku przez inspekcję ochrony środowiska, a także w przypadku braku realizacji tego obowiązku – możliwość nakładania administracyjnych kar pieniężnych. Należy wskazać, że obecnie występuje obowiązek kontroli, jednak z uwagi na brak przepisów określających ich częstotliwość, utrudniona jest jego weryfikacja. Z uwagi na wprowadzenie sankcji za naruszenie przedmiotowego obowiązku w celu wprowadzenia ułatwień dla organów nadzoru określono częstotliwość realizacji przedmiotowego obowiązku, co pozwoli zweryfikować, czy dane gmina wykonuje ciążące na niej obowiązki. Dodatkowo przewiduje się, że do tej kontroli będą miały zastosowanie odpowiednie przepisy PrOchrŚrod, tak jak ma to miejsce w przypadku kontroli wykonywanej przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta na podstawie art. 9u CzystGmU”.

W odpowiedzi na uwagi zgłaszane do proponowanego sposobu prowadzenia kontroli w trybie konsultacji projektowanych przepisów projektodawca przedstawił następujące stanowisko: „Formę kontroli pozostawia się w gestii gminy. Należy mieć na uwadze, iż kontrola umów i dowodów uiszczania opłat za odbiór nieczystości ciekłych nie wymaga kontroli na terenie nieruchomości i może być realizowana w formie wezwania do przekazania kopii stosownych dokumentów. W przypadku powstania wątpliwości przez gminy, może ona podjąć decyzję o przeprowadzeniu kontroli w terenie przy udziale właściciela”.