W kontekście podanej problematyki na uwagę zasługują nowe przepisy art. 23a PomocUkrainaU dodanego ostatnią nowelizacją przeprowadzoną ustawą z 8.4.2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 830).

Zgodnie z ww. artykułem:

1. Obywatele Ukrainy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, lub obywatele Ukrainy przebywający legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mogą być zatrudniani na stanowiskach pomocniczych i obsługi w jednostkach wymienionych w art. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 530).

(…)

4. Wymogu potwierdzenia znajomości języka polskiego dokumentem, o którym mowa w art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych oraz art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej, nie stosuje się do obywateli Ukrainy przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, lub obywateli Ukrainy przebywających legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przytoczone wyżej regulacje prawnej mają na celu umożliwienie zatrudniania obywateli Ukrainy w strukturach administracji samorządowej i to bez konieczności potwierdzania znajomości języka polskiego. W ramach struktur administracji samorządowej, o których mowa w art. 2 PracSamU, obywatele Ukrainy będą mogli być zatrudniani na stanowiskach pomocniczych i obsługowych. Struktura ta obejmuje:

1) urzędy marszałkowskie oraz wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne;

2) starostwa powiatowe oraz powiatowe jednostki organizacyjne;

3) urzędy gmin, jednostki pomocnicze gmin, gminne jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe;

4) biura (ich odpowiedniki) związków jednostek samorządu terytorialnego oraz samorządowych zakładów budżetowych utworzonych przez te związki;

5) biura (ich odpowiedniki) jednostek administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego.

Warto jednak podkreślić, że legalność wydatkowania środków budżetowych przez JST w ww. trybie nie dotyczy wszystkich stanowisk w powyższych strukturach samorządowych, a jedynie stanowisk pomocniczych i obsługi. Według rozporządzenia z 25.10.2021 r. Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1960) zaliczyć można do nich m.in.: kierowców, sekretarkę, zaopatrzeniowca, konserwatora, palacza i innych enumeratywnie wymienionych.

Podsumowując, wskazana regulacja sankcjonuje legalność wydatkowania środków budżetowych JST na zatrudnienie obywateli Ukrainy, mimo braku spełnienia wymogu związanego z potwierdzeniem znajomości języka polskiego. Wydaje się, że to rozwiązanie jest korzystne dla JST, bowiem z jednej strony usuwa pewną barierą biurokratyczną, a z drugiej strony umożliwi legalne ponoszenie wydatków budżetowych na wynagrodzenia wskazanych osób.