Sama uchwała to za mało – musi być uzasadnienie

Zgodnie z przepisami ustawy o samorządzie gminnym organy wykonawcze gmin mają do 31 maja każdego roku przedstawić raport o stanie gminy. Tak też było w zaskarżonej sprawie. Wójt, który objął urząd w listopadzie 2018 r. przygotowała dokument, dotyczący w większości działań jej poprzednika. Raport został poddany debacie, w której wzięli udział jedynie radni. Kwestionowano zasadniczo zakres i treść przedłożonego raportu, a nie działalność organu wykonawczego w zakresie prowadzonej polityki, programów czy uchwał. Następnie przystąpiono do głosowania nad wotum zaufania i po przeliczeniu głosów okazało się, że wójt nie uzyskał wymaganej bezwzględnej większości głosów.

Skargę na tę uchwałę wniósł do WSA wojewoda warmińsko-mazurski. Zarzucił radnym, że uchwała została podjęta z rażącym naruszeniem prawa, bo zabrakło w niej uzasadnienia. To z kolei, uniemożliwiało ustalenie, z jakich powodów podjęto uchwałę. Wojewoda wysnuł wniosek, że działali arbitralnie. Brak uzasadnienia powodował, że sama pani wójt nie mogła się dowiedzieć, jakie działania powinna była podjąć, by organ stanowiący zaakceptował jej działalność.

Rada gminy, wnioskując o odrzucenie skargi w całości jako bezzasadnej podkreśliła, że uchwała została podjęta bezwzględną większością głosów, a jako uzasadnienie powinna posłużyć debata.

Wojewódzki Sąd Administracyjny, rozpatrując skargę przypomniał, że wyłącznie rada gminy ma uprawnienie do rozpatrywania raportu i niepodjęcie uchwały o udzieleniu wójtowi wotum zaufania (bezwzględną większością głosów), jest równoznaczne z podjęciem uchwały o nieudzieleniu wotum zaufania. Sąd podkreślił też, że chociaż przepisy SamGminU nie formułują wprost nakazu uzasadniania takich uchwał, to nie można uznać, że rada gminy jest tutaj niczym nieskrępowana i może wykorzystać instytucję wotum zaufania wyłącznie jako instrument polityczny. Z zasady praworządności (art. 7 Konst) można wysnuć wniosek, że organy władzy publicznej mają obowiązek uzasadniania swoich rozstrzygnięć, żeby można było je ocenić.

Wotum zaufania w przedmiotowej sprawie, zgodnie z art. 28aa SamGminU dotyczy całokształtu działania organu wykonawczego w roku poprzednim i koniecznie minimum przy jego udzielaniu to dokonanie oceny realizacji polityk, programów i strategii, uchwał oraz budżetu obywatelskiego przez wójta. Brak uzasadnienia skutkuje tym, że nie można ustalić rzeczywistego motywu podjęcia uchwały o nieudzieleniu wotum zaufania. Takim uzasadnieniem nie może być treść debaty, bo z jej zapisu wynika, że kwestionowany był jedynie zakres i treść przedłożonego raportu, a nie działalność organu wykonawczego w 2018 r., a dodatkowo w debacie nie brali udziału mieszkańcy.