Sąd Najwyższy potwierdził – o zabezpieczeniu hipotecznym może decydować wyłącznie sąd

Opis sprawy

Takie zabezpieczenie uzyskała spółka P. w procesie przeciwko dłużnikowi - spółce M. Zabezpieczenie ustanowił sąd na nieruchomości w użytkowaniu wieczystym spółki M. Następnie zapadło korzystne dla wierzyciela orzeczenie sądu, które uprawomocniło się 2.3.2016 r. i wobec tego hipoteka zabezpieczająca roszczenia spółki P. powinna upaść z dniem 2.4.2016 r., ale spółka P. wniosła o przedłużenie okresu zabezpieczenia hipotecznego. Wynikało to z potencjalnego przedłużenia się procesu, gdyż dłużnik - spółka M. - złożyła zażalenie na postanowienie odrzucające jej apelację. Wprawdzie sąd przychylił się do wniosku wierzyciela, spółki P., ale sąd II instancji dostrzegł w sprawie problem prawny,czy sądowe zabezpieczenie hipoteczne upada z upływem miesiąca od daty prawomocności orzeczenia uwzględniającego powództwo, niezależnie od tego, czy wierzyciel podjął przed tym terminem jakiekolwiek działania dla rozpoczęcia egzekucji.

W ocenie Sądu Najwyższego

SN, do którego pytanie prawne trafiło, nie udzielił odpowiedzi, ale przejął sprawę do rozpoznania, uchylił orzeczenie sądu I instancji i nakazał ponowne rozpoznanie sprawy.

Uzasadniając orzeczenie SN przypomniał, że przepis art. 754¹ § 1 KPC został przez Trybunał Konstytucyjny uznany za niezgodny z Konstytucją wyrokiem z 25.10.2016 r. (SK 71/13). Toteż w obecnym stanie prawnym, wobec podważenia obowiązywania przepisu ograniczającego trwałość zabezpieczenia hipotecznego, to sąd ma zdecydować o zakresie i długości okresu zabezpieczenia .

Sąd rozpoznający wniosek może więc: wydłużyć okres zabezpieczenia hipotecznego długu, może też ustalić inny zakres zabezpieczenia. Nie musi też działać wyłącznie na wniosek, może także podejmować stosowne decyzję z urzędu, mając jednak na uwadze, że zabezpieczenie ma charakter tymczasowy - uznał w konkluzji SN.