Rządowe propozycje zmian w ustawie wypadkowej

W myśl art. 37 ust. 2 pkt 1 ustawy z 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1242 ze zm. – dalej: WypadkiU) do zadań ZUS należy finansowanie działalności związanej z zapobieganiem wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym, z uwzględnieniem zdolności do pracy przez cały okres aktywności zawodowej w aspekcie jej wpływu na powstawanie tych zdarzeń, w szczególności na dofinansowanie działań skierowanych na utrzymanie zdolności do pracy przez cały okres aktywności zawodowej, prowadzonych przez płatników składek. Artykuł 37 ust. 2 pkt 1 WypadkiU nie określa obecnie trybu wydatkowania środków finansowych na ten cel.

Corocznie ustalana kwota wydatków na prewencję wypadkową

Rządowy projekt nowelizacji ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych przewiduje, że w planie finansowym Funduszu Ubezpieczeń Społecznych określana będzie corocznie kwota wydatków na prewencję wypadkową, pokrywanych ze środków finansowych zgromadzonych w funduszu wypadkowym, w wysokości od 1,00% należnych składek na ubezpieczenie wypadkowe, przewidzianych w planie finansowym Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na dany rok budżetowy.

Wybór projektów objętych dofinansowaniem ma następować w drodze konkursu ogłaszanego przez prezesa ZUS

Prezes ZUS będzie ogłaszał konkurs raz w roku, z tym że wyboru projektów, które mogą być objęte dofinansowaniem, ZUS dokona nie później niż do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rok budżetowy, w którym ma zostać udzielone dofinansowanie.

Ogłoszenie o konkursie będzie zamieszczone na stronie ZUS w Biuletynie Informacji Publicznej oraz udostępnia w centrali Zakładu i terenowych jednostkach organizacyjnych.

Termin składania wniosków o dofinansowanie projektu określony w ogłoszeniu o konkursie nie będzie mógł być krótszy niż miesiąc od dnia opublikowania tego ogłoszenia. Maksymalna wysokość dofinansowania będzie uzależniona od liczby osób, za które płatnik składek opłaca składki na ubezpieczenia społeczne na dzień złożenia wniosku o dofinansowanie projektu.

Udział procentowy wysokości dofinansowania

Udział procentowy wysokości dofinansowania w przypadku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za:

Wartość projektu określa płatnik składek

Szacowaną wartość projektu określa płatnik składek we wniosku o dofinansowanie projektu.

W konkursie będzie mógł brać udział płatnik składek, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) nie zalega z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne;

2) nie zalega z opłacaniem podatków;

3) nie znajduje się w stanie upadłości, pod zarządem komisarycznym, w toku likwidacji, postępowania upadłościowego lub postępowania układowego z wierzycielem.

Płatnik składek będzie mógł ubiegać się o dofinansowanie projektu więcej niż jeden raz, przy czym o kolejne dofinansowanie może ubiegać się po 3 latach od dnia wypłaty przez ZUS całości ostatniego dofinansowania. Płatnik składek, który został zobowiązany do zwrotu przyznanego dofinansowania, nie będzie mógł się ubiegać o kolejne dofinansowanie projektu w okresie 3 lat od dnia zwrotu dofinansowania.

Wnioski o dofinansowanie

Do wniosku o dofinansowanie projektu płatnik składek będzie musiał dołączyć dokument przedstawiający poziom czynników uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia na stanowisku pracy oraz ocenę ryzyka zawodowego.

Procedura dofinansowania oraz ewentualnego zwrotu środków

Dofinansowanie będzie następować w drodze umowy o dofinansowanie zawartej między ZUS a płatnikiem składek w ramach posiadanych przez Zakład środków finansowych na realizację projektu.

W przypadku naruszenia procedury konkursowej lub innych naruszeń formalnych płatnikowi składek, którego projekt o dofinansowanie nie został umieszczony na liście rankingowej projektów, będzie przysługiwało odwołanie do Komisji Odwoławczej powołanej przez Prezesa Zakładu.

Płatnik składek będzie musiał zwrócić przyznane dofinansowanie wraz z odsetkami liczonymi od następnego dnia po przekazaniu środków na rachunek bankowy płatnika składek do dnia ich zwrotu w przypadku:

Prezes ZUS ogłosi konkurs w terminie nie dłuższym niż 9 miesięcy od dnia wejścia w życie omawianej ustawy. Do postępowań w sprawie dofinansowania, określonych we wnioskach złożonych przez płatników składek przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosowane będą dotychczasowe zasady do czasu wyczerpania kwoty środków przeznaczonych na dofinansowanie w 2018 r.

Omawiana nowelizacja ma wejść w życie 1.1.2018 r.

Raporty Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dotyczące korzystania z dofinansowania działalności związanej z zapobieganiem wypadkom przy pracy

Z danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wynika, że wysokość kwot przeznaczonych w ramach prowadzonego od 2013 r. przez ZUS Programu Dofinansowania Przedsiębiorstw na dofinansowanie działalności związanej z zapobieganiem wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym systematycznie rośnie: z około 0,3 mln zł w 2013 r. do 55,4 mln zł w 2016 r. Liczba projektów zrealizowanych w tych latach wzrosła z 7 w 2013 r. do 704 w 2016 r.

W latach 2013-2016 z dofinansowania projektów poprawiających warunki pracy i zwiększających bezpieczeństwo na konkretnych stanowiskach pracy skorzystało ponad 1000 przedsiębiorstw.

W latach 2013-2016 z dofinansowania projektów poprawiających warunki pracy i zwiększających bezpieczeństwo na konkretnych stanowiskach pracy skorzystało ponad 1000 przedsiębiorstw. W ciągu 4 lat ponad 15 tysięcy (15 307) pracowników zostało objętych programem prowadzącym do poprawy bezpieczeństwa na stanowisku pracy. Stanowią oni średnio 26% wszystkich pracowników zatrudnionych w przedsiębiorstwach korzystających z dofinansowania ZUS. W średnich przedsiębiorstwach pracownicy objęci programem stanowili ponad 27% wszystkich pracowników, w małych przedsiębiorstwach – prawie 50%, natomiast w mikroprzedsiębiorstwach – ponad 67%.