Czynność materialno-techniczna zamiast decyzji ministra

Zmiany wprowadzono m.in. do ustawy o dowodach osobistych (dalej: DowodyU). Jedna z nich dotyczy udostępniania danych z Rejestru Dowodów Osobistych (RDO) w trybie pełniej i uproszczonej transmisji danych, które obecnie odbywa się na podstawie decyzji ministra właściwego do spraw informatyzacji (obecnie ministra cyfryzacji), zgodnie z art. 66 ust. 2 oraz 68 ust. 3 DowodyU. Po zmianie przepisów udostępnienie danych w obydwu trybach nastąpi w drodze czynności materialno-technicznej.

Jak chcą twórcy nowelizacji, takie rozwiązanie ma przyczynić się do:

1) szybszego udostępniania danych;

2) odciążenia administracji publicznej od konieczności wydawania decyzji, jeżeli uwzględniają one w całości wniosek;

3) zmniejszenia formalności i skrócenia procedur.

Wprowadzenie tych zmian nie spowoduje dodatkowych kosztów dla budżetu państwa.

Porównywanie danych zawartych w RDO

Zgodnie z nowymi przepisami ust. 1a i 1b dodanymi do art. 68 DowodyU, w przypadku:

1) pozytywnego wyniku porównania danych z dowodu osobistego z danymi zawartymi w RDO uprawniony podmiot otrzyma raport o zgodności danych. Raport potwierdzi istnienie ważnego dowodu osobistego zawierającego określony zestaw danych;

2) negatywnego wyniku porównania danych z dowodu osobistego z danymi zawartymi w RDO uprawniony podmiot otrzyma raport o niezgodności danych. Raport potwierdzi, która z porównywanych danych została zweryfikowana negatywnie, a w przypadku gdy dokument jest unieważniony – informację o jego unieważnieniu.

Dodano też przepisy art. 68a DowodyU, zgodnie z którymi w celu potwierdzenia tożsamości posiadacza dowodu osobistego, po uzyskaniu pozytywnego wyniku porównania danych z dowodu osobistego z danymi zawartymi w RDO w trybie ograniczonej teletransmisji danych, z RDO udostępni się w trybie pełnej teletransmisji danych fotografię osoby fizycznej podmiotom wymienionym w art. 68a ust. 1 DowodyU, tzn. m.in. dostawcy usług komunikacji elektronicznej, dostawcom usług płatniczych, bankom krajowym, kwalifikowanemu dostawcy usług zaufania wpisanemu do rejestru dostawców usług zaufania, kredytodawcy w rozumieniu przepisów o kredycie konsumenckim, firmie inwestycyjnej i towarzystwu funduszy inwestycyjnych.

Minister informatyzacji, na wniosek banku krajowego lub innego przedsiębiorcy, udzieli zgody na nieodpłatne wykorzystywanie środków identyfikacji elektronicznej stosowanych do uwierzytelniania w systemie teleinformatycznym banku krajowego lub innego przedsiębiorcy do potwierdzania profilu zaufanego oraz do uwierzytelnień i autoryzacji związanych z jego wykorzystaniem po spełnieniu przez bank krajowy lub innego przedsiębiorcę określonych warunków. Jak wynika z art. 38a ust. 3 DowodyU, podmiotom takim będzie można udostępnić fotografię po spełnieniu warunków określonych w art. 68 ust. 3 DowodyU (udostępnianie danych w trybie ograniczonej teletransmisji danych odbędzie się w drodze czynności materialno-technicznej na jednorazowy wniosek złożony przez uprawniony podmiot na warunkach określonych w tym przepisie).

Z nowych przepisów wynika też, że udostępnianiu w trybie pełnej teletransmisji danych będzie podlegać fotografia zamieszczona w ostatnim wydanym dowodzie osobistym, który w dniu dokonywania jego weryfikacji w trybie ograniczonej teletransmisji danych jest dokumentem ważnym. Udostępnianie fotografii następuje nieodpłatnie.

Jak stwierdzono w uzasadnieniu do projektu nowelizacji, głównym celem zmian w tym zakresie jest podniesienie skuteczności oraz bezpieczeństwa procesów ustalania tożsamości osób fizycznych przez zapewnienie warunków prawnych pozwalających na uzupełnienie tych procesów o weryfikację wizerunku twarzy osoby fizycznej z wizerunkiem tej osoby przechowywanym w RDO.

Jak podkreślono w uzasadnieniu, proceder tzw. kradzieży tożsamości realizowany jest głównie z wykorzystaniem imitacji dowodów osobistych. W takich przypadkach, sfałszowany dokument zawiera zdjęcie sprawcy oraz dane ofiary, pod którą podszywa się sprawca. Wobec powyższego sama weryfikacja danych zawartych w okazywanym dowodzie osobistym, a w niektórych przypadkach także zabezpieczeń fizycznych takiego dokumentu, może prowadzić usługodawcę do fałszywego przekonania o prawdziwości okazywanego dokumentu. Zapewnienie usługodawcom możliwości weryfikacji, oprócz danych, jakie zawiera dowód osobisty, także zdjęcia, jakie zawiera autentyczny dokument, ma znacząco wpłynąć na ukrócenie tego procederu, a samo rozwiązanie jest komplementarne do instytucji zastrzeżenia PESEL, wpływając na ochronę osób, które z takiego zastrzeżenia nie korzystają.