Wiele rad gmin i miast oraz sejmików wojewódzkich podjęło uchwały w sprawie przyjęcia stanowiska o przestrzeganiu wyroków Trybunału, również tych nieopublikowanych w Dzienniku Ustaw. Oczywiście takie uchwały nie zostały utrzymane w porządku prawnym – w ślad za uchwałami pojawiły się liczne rozstrzygnięcia nadzorcze stwierdzające nieważność takich uchwał. Wojewodowie w swoich rozstrzygnięciach zarzucali uchwałom, iż podejmowanie ich nie mieści się w kompetencji uchwałodawczej rad gmin czy sejmików województw, w związku z czym były podjęte bez podstawy prawnej. Co więcej, w takich uchwałach bardzo często zamieszczane były „zalecenia” do stosowania wyroków Trybunału Konstytucyjnego przez organy wykonawcze oraz przez samorządowe jednostki organizacyjne.

Najczęstszą linią obrony strony samorządowej, która zazwyczaj skarżyła rozstrzygnięcia nadzorcze, było stwierdzenie, iż uchwały te są uchwałami intencyjnymi, które nie zawierają norm prawnych, a jedynie wyrażają stanowisko w danej sprawie, co nie powinno podlegać aż tak surowej ocenie ze strony organu nadzoru. Dodatkowo wskazywały, że statut danej jednostki samorządu terytorialnego przewiduje możliwość wyrażania stanowisk w formie uchwał.

W tych sprawach parokrotnie wypowiadały się już wojewódzkie sądy administracyjne. W każdej z tych spraw sądy nie miały wątpliwości co do uchybień zawartych w uchwałach. WSA w Łodzi zaznaczył, że „rada nie posiada bowiem jakichkolwiek kompetencji do udzielania innym organom wytycznych lub choćby zaleceń interpretacyjnych w kwestii stosowania prawa. W praktyce bowiem Rada nie ogranicza się do wyrażenia swojego stanowiska, poparcia działania którejś ze stron sporu wokół TK, nawoływania do jego zakończenia, czy wyrażenia swojej oceny zaistniałej sytuacji, lecz wyraźnie i w sposób jednoznaczny wskazuje, jakie normy uznaje za wiążące ją w związku z zaistniałą sytuacją” (wyrok WSA w Łodzi z 24.8.2016 r., III SA/Łd 555/16).

Podobnie w tym temacie wypowiedział się WSA w Gdańsku: „z żadnego także przepisu prawa nie wynika kompetencja rady do wskazywania organom administracji w sprawach indywidualnych mających być przedmiotem ich rozstrzygania w przyszłości – przepisów prawa, które powinny być w tych sprawach stosowane. Wybór przepisów, które mają być zastosowane w sprawie należy do wyłącznej kompetencji organu rozstrzygającego sprawę”. W tym samym wyroku można również przeczytać, iż „jeżeli organ gminy jakim jest rada wypowiada się w formie uchwały musi to być w ramach kompetencji przyznanej na podstawie obowiązujących przepisów prawa” (wyrok WSA w Gdańsku z 8.9.2016 r., III SA/Gd 732/16).

Reasumując, należy przypomnieć, że organ stanowiący może podjąć działania np. o charakterze intencyjnym, programowym na podstawie przepisu art. 18 ust. 1 SamGminU, ale tylko takie, które pozostają w granicach zadań gminy przewidzianych w przepisach prawa (por. m.in. wyrok NSA z 18.3.2003 r., II SA/Wr 2928/02, wyrok WSA w Łodzi z 14.8.2009 r., II SA/Łd 472/09, czy wyrok WSA we Wrocławiu z 12.2.2008 r., IV SA/Wr 656/07).