W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 2376 opublikowano ustawę z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw. Zmiany wprowadzono przede wszystkim do OdnŹródłaEnU.

Zgodnie z art. 2 pkt 27b i 29b OdnŹródłaEnU, które wejdą w życie 2.7.2024 r.:

  • prosument wirtualny energii odnawialnej to odbiorca końcowy wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w instalacji odnawialnego źródła energii przyłączonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w innym miejscu niż miejsce dostarczania energii elektrycznej do tego odbiorcy, która jednocześnie nie jest przyłączona do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej za pośrednictwem wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku wielolokalowego, pod warunkiem że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym wytwarzanie to nie stanowi przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej;
  • prosument zbiorowy energii odnawialnej to odbiorca końcowy wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji lub małej instalacji przyłączonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej za pośrednictwem wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku wielolokalowego, w której znajduje się punkt poboru energii elektrycznej tego odbiorcy, pod warunkiem że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym wytwarzanie to nie stanowi przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej.

Natomiast reprezentant prosumentów to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, uprawnioną na podstawie umowy, do reprezentacji prosumentów wirtualnych energii odnawialnej lub prosumentów zbiorowych energii odnawialnej. W szczególności chodzi o relacje z operatorem systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, zarządcą budynku wielolokalowego lub organami administracji architektoniczno-budowlanej, a w przpadku prosumenta wirtualnego energii odnawialnej – także podmiotem odpowiedzialnym za bilansowanie handlowe.

Nowelizacja określa zasady rozliczeń m.in.:

  • przez sprzedawcę zobowiązanego (art. 40 ust. 1a OdnŹródłaEnU) ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie od 1.4.2022 r. do 30.6.2022 r. wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w tym okresie w celu jej zużycia na potrzeby własne przez prosumenta energii odnawialnej lub prosumenta zbiorowego energii odnawialnej wytwarzającego energię elektryczną w mikroinstalacji lub małej instalacji, a także (od 2.7.2024 r.) wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej od 1.7.2022 r. przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, wytwarzającego energię elektryczną w instalacji odnawialnego źródła energii, której przyłączenie do sieci elektroenergetycznej i wprowadzenie z niej energii elektrycznej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej po raz pierwszy nastąpiło po 31.3.2022 r., z wyłączeniem mikroinstalacji przyłączonych do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej (art. 4 ust. 1a–1d OdnŹródłaEnU);
  • między sprzedawcą zobowiązanym a prosumentem energii odnawialnej, prosumentem zbiorowym energii odnawialnej lub prosumentem wirtualnym energii odnawialnej prowadzonych na podstawie ilości energii sumarycznie zbilansowanej w każdej godzinie (art. 4 ust. 2b–2d OdnŹródłaEnU, które wejdą w życie 2.7.2024 r.);
  • opłat, na zasadach określonych w art. 4 ust. 4a–4c OdnŹródłaEnU (wejdą w życie 2.7.2024 r.);
  • energii elektrycznej wprowadzonej do i pobranej z sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej niezależnie od liczby stref czasowych w danej grupie taryfowej, na zasadach określonych w art. 4 ust. 5a–5e OdnŹródłaEnU.
Ważne

Instalacja odnawialnego źródła energii wykorzystywana przez prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej spełnia wymogi określone dla jednostek wytwórczych w przepisach odrębnych (art. 4 ust. 9a OdnŹródłaEnU, który wejdzie w życie 2.7.2024 r.).

W przypadku gdy więcej niż jeden prosument zbiorowy energii odnawialnej wytwarza energię elektryczną w mikroinstalacji lub małej instalacji lub gdy więcej niż jeden prosument wirtualny energii odnawialnej wytwarza energię elektryczną w instalacji odnawialnego źródła energii, prosumenci zbiorowi energii odnawialnej lub prosumenci wirtualni energii odnawialnej zawierają umowę na zasadach określonych w art. 4a OndŹródłaEnU. Przy czym, przepisy art. 4a ust. 1, 3–7 OdnŹródłaEnU wejdą w życie 2.7.2024 r.

Jeżeli prosument energii odnawialnej lub prosument zbiorowy energii odnawialnej wytworzył energię elektryczną w odnawialnym źródle energii i wprowadził ją do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w okresie od 1.7.2022 r. do 30.6.2024 r., wartość energii elektrycznej określa się zgodnie z art. 4b OdnŹródłaEnU. Przy czym, przepisy art. 4b ust. 2, 3 i 11 OdnŹródłaEnU wejdą w życie 2.7.2024 r.

Sprzedawca zobowiązany, w celu prowadzenia rozliczeń prowadzi konto dla prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej, na którym ewidencjonuje ilości energii elektrycznej i wartości energii elektrycznej oraz wynikającą z nich wartość środków za energię elektryczną należną prosumentowi za energię elektryczną wprowadzoną do sieci, na zasadach określonych w art. 4c OndŹródłaEnU, które wejdą w życie 2.7.2024 r.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 OdnŹródłaEnU, sprzedawca zobowiązany dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej wobec ilości energii elektrycznej pobranej z tej sieci w celu jej zużycia na potrzeby własne przez prosumenta energii odnawialnej wytwarzającego energię elektryczną w mikroinstalacji o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej:

  • większej niż 10 kW – w stosunku ilościowym 1 do 0,7;
  • nie większej niż 10 kW – w stosunku ilościowym 1 do 0,8.

Natomiast z art. 4d ust. 1 OdnŹródłaEnU wynika, że prosument energii odnawialnej dotychczas korzystający z tych rozliczeń, który skorzysta z rozliczeń wartości energii elektrycznej wprowadzonej przez prosumentów do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej od 1.7.2022 r. zgodnie z art. 4 ust. 1a pkt 2 OdnŹródłaEnU, nie może ponownie skorzystać z rozliczeń z art. 4 ust. 1 OdnŹródłaEnU.

Ważne

Z rozliczeń z art. 4 ust. 1 OdnŹródłaEnU, korzysta prosument energii odnawialnej, którego mikroinstalacja została przyłączona do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej (art. 4d ust. 2 OdnŹródłaEnU):

  • po 31.3.2022 r. na podstawie kompletnego i poprawnego zgłoszenia złożonego przez tego prosumenta energii odnawialnej do 31.3.2022 r.;
  • do 31.3.2022 r., ale wprowadzenie energii elektrycznej do tej sieci nastąpiło po raz pierwszy po 31.3.2022 r.

Jeżeli zgłoszenie złożone przez prosumenta energii odnawialnej do właściwego operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego do 31.3.2022 r. jest niekompletne lub niepoprawne, operator wzywa prosumenta do uzupełnienia lub poprawienia zgłoszenia w ciągu 14 dni od dnia otrzymania wezwania z pouczeniem, że niewykonanie wezwania w wyznaczonym terminie spowoduje brak możliwości skorzystania przez prosumenta energii odnawialnej z rozliczeń. W tym przypadku operator systemu dystrybucyjnego wskazuje w wezwaniu przyczyny uznania zgłoszenia za niepoprawne lub niekompletne. Jeżeli w odpowiedzi na wezwanie w terminie w nim wskazanym prosument energii odnawialnej złoży kompletne i poprawne zgłoszenie, to uznaje się, że zgłoszenie zostało złożone do 31.3.2022 r. (art. 4d ust. 3–5 OdnŹródłaEnU).

Ważne

Przepisy art. 4d ust. 2–5 OdnŹródłaEnU obowiązują od 22.12.2021 r.

Do art. 5 OndŹródłaEnU dodano nowe przepisy ust. 1a–1c, zgodnie z którymi reprezentant prosumentów, działając w imieniu i na rzecz prosumentów zbiorowych energii odnawialnej lub prosumentów wirtualnych energii odnawialnej, informuje operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, do sieci którego ma zostać przyłączona mikroinstalacja, o terminie jej przyłączenia, a także składa wniosek o przyłączenie do sieci elektroenerge-tycznej i zawiera z operatorem systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego umowę o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej instalacji odnawialnego źródła energii. Przepisy te wejdą w życie 2.7.2024 r.

Reprezentant prosumentów przekazuje operatorowi systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, do sieci którego przyłączana jest instalacja odnawialnego źródła energii, nie później niż w ciągu 30 dni przed dniem planowanego rozpoczęcia wytwarzania energii elektrycznej z tej instalacji, zgłoszenie instalacji odnawialnego źródła energii zawierające informacje na zasadach określonych w art. 5 ust. 3–6 OdnŹródłaEnU, które wejdą w życie 2.7.2024 r.

Ważne

Sprzedawca zobowiązany (art. 40 ust. 1 OdnŹródła), zawiera umowę sprzedaży lub umowę kompleksową z prosumentem wirtualnym energii odnawialnej, o ile wskaże on instalację odnawialnego źródła energii, w której będzie wytwarzał energię elektryczną na własne potrzeby, wykaże się tytułem prawnym do tej instalacji, albo, w przypadku, gdy podmiot trzeci jest właścicielem instalacji odnawialnego źródła energii, wykaże się posiadaniem praw do wydawania poleceń i instrukcji temu podmiotowi, a instalacja ta będzie spełniała wymogi wymagane przepisami prawa (art. 40 ust. 1ab OdnŹródłaEnU, który wejdzie w życie 2.7.2024 r.).

Z przepisów przejściowych zawartych w art. 6 nowelizacji wynika, że:

  • operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, którego sieć dystrybucyjna posiada bezpośrednie połączenia z siecią przesyłową oraz który ma zawarte umowy o świadczenie usług dystrybucji z co najmniej 200.000 odbiorców końcowych, przekazuje operatorowi informacji rynku energii informacje o ilości energii elektrycznej wprowadzanej do sieci elektroenergetycznej w okresie od 1.6.2022 r. do 30.6.2025 r. przez prosumentów energii odnawialnej oraz prosumentów zbiorowych energii odnawialnej wytwarzających energię elektryczną w instalacjach odnawialnego źródła energii przyłączonych do jego sieci;
  • informacje powyższe operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego przekazuje w ujęciu miesięcznym obejmującym kolejne miesiące kalendarzowe i podziale na poszczególne okresy rozliczania niezbilansowania składające się na te miesiące, do 10. dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, którego informacje dotyczą;
  • w przypadku gdy informacje uległy następczej korekcie, właściwy zobowiązany operator systemu dystrybucyjnego przekazuje operatorowi informacji rynku energii korektę informacji w terminie do 10. dnia po zakończeniu miesiąca kalendarzowego, którego korekta dotyczy; obowiązek przekazywania skorygowanych informacji wygasa wraz z upływem 12. miesiąca po zakończeniu miesiąca kalendarzowego, którego dotyczą korygowane informacje;
  • jeżeli do rozliczeń danego prosumenta energii odnawialnej, prosumenta zbiorowego energii odnawialnej lub prosumenta wirtualnego energii odnawialnej wykorzystywane są dane pomiarowe wyznaczane dla okresów dłuższych niż okres rozliczania niezbilansowania, ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego ustala, dzieląc po równo ilości energii elektrycznej z okresu, dla którego dane są wyznaczane, na obejmujący ten okres okresy rozliczania niezbilansowania.