Stan faktyczny

Dnia 10.6.2001 r. na lotnisku Aeroklubu K. doszło do wypadku lotniczego w którym zginął Dariusz K. Pilotem samolotu, który uległ wypadkowi był Janusz C. pracownik Aeroklubu K. Aeroklub i sam pilot zostali pozwani przez bliskich zmarłego, którzy zażądali zadośćuczynienia oraz renty.

Powództwo zostało jednak zgłoszone dopiero 8.6.2011 r. Pozwany Aeroklub zgłosił więc zarzut przedawnienia roszczeń w stosunku do siebie, wskazując, że był on pracodawcą Janusza C., a w tej sytuacji zgodnie z art. 291 § 1 ustawy z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm. – dalej: KP) termin przedawnienia roszczeń upływa po 3 latach.

Janusz C. również zgłosił zarzut przedawnienia, wskazując z kolei, że pilotował samolot w ramach swoich obowiązków pracowniczych, więc także zgodnie z KP, okres przedawnienia wynosi w stosunku do niego wynosi także 3 lata. Ponadto wskazywał, że w tej sytuacji powinien odpowiadać jako pracownik, a nie za delikt jako osoba fizyczna na podstawie art. 415 ustawy z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r. poz. 380 ze zm. – dalej: KC).

Sąd I i II instancji

Sąd I instancji przyjął więc odpowiedzialność Janusza C. jako pracownika i oddalił powództwo, uwzględniając zarzut przedawnienia. Rozpoznający apelację sąd II instancji dopatrzył się w sprawie poważnego problemu prawnego, które spowodowało skierowanie do Sądu Najwyższego następującego pytania prawnego: czy norma art. 120 § 1 KP wyłącza odpowiedzialność pracownika za szkodę wyrządzoną nieumyślnie przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych podmiotowi pośrednio poszkodowanemu, także wówczas, gdy z przyczyn innych niż faktyczne, możliwość wyrównania jej przez pracodawcę jest wykluczona?​

Rozstrzygnięcie SN

W odpowiedzi SN wydał uchwałę, zgodnie z którą przedawnienie roszczenia o naprawienie szkody, przysługującego poszkodowanemu wobec pracodawcy, nie wyłącza zastosowania art. 120 § 1 KP. Uzasadniając orzeczenie SN wskazał na art. 120 § 1 KP zgodnie z którym: w przypadku wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca. Jedynie w zupełnie wyjątkowych sytuacjach dopuszcza się indywidualną odpowiedzialność pracownika. Osobista odpowiedzialność pracownika może nastąpić tylko wówczas, gdy pracodawca nie jest w stanie naprawić szkody, a brak realizacji roszczenia osoby poszkodowanej byłby rażąco niesprawiedliwy. Sąd Najwyższy uznał, że upływ czasu nie jest tutaj nadzwyczajną sytuacją, która usprawiedliwiałaby wyjątkowe skierowanie roszczeń przeciwko pracownikowi. Ponadto zarzut przedawnienia może być odrzucony przez sąd np. ze względu na zasady współżycia społecznego. Istnieje więc szansa na zasądzenie nawet formalnie przedawnionego roszczenia.