W ramach zapowiedzianej nowelizacji, która ma wejść w życie w 1.7. 2022 r. mają zostać dokonane istotne zmiany w ramach podatkowych przepisów w Polsce. Najważniejsze ze zmian to:
- wprowadzenie 12% stawki PIT dla osób na skali podatkowej,
- likwidacja ulgi dla klasy średniej – brak ulgi dla nowych grup podatników pomimo styczniowych zapowiedzi,
- zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców,
- zmiany w PIT–2 możliwość składania PIT–2 w kilku miejscach,
- zmiany dla samotnych rodziców,
- zmiany w 0% PIT dla rodzica/rodziców co najmniej 4 dzieci,
- czerwcowa weryfikacja PIT–2.
W prowadzenie 12% stawki PIT dla osób na skali podatkowej
Pierwsza zmiana zaproponowana przez rząd obejmuje zmianę w wysokości stawki PIT przez obniżenie pierwszej ze stawek z 17 % do 12%. Warto przypomnieć, że poprzednie obniżenie miało miejsce w 2019 roku z 18% na 17%. W praktyce oznacza to, że osoby wykonujące pracę na podstawie np. umowy o pracę czy umowy zlecenia zapłacą niższy podatek w pierwszy progu, czyli do 120 tys. zł. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez resort finansów, rozwiązanie obejmie w sumie 25 mln podatników. Będzie skierowane do emerytów i rencistów, pracowników, zleceniobiorców, przedsiębiorców. Dzięki tej zmianie, wskazani podatnicy nie będą odczuwali negatywnych skutków związanych z nowymi zasadami i mechanizmem składki zdrowotnej. Nie będzie też konieczności stosowania skomplikowanego algorytmu ulgi dla klasy średniej.
Likwidacja ulgi dla klasy średniej
W związku z faktem, że zmiany podatkowe, które weszły w życie od 1.1.2022 r. były korzystne tylko dla pracowników, którzy zarabiali do 5700 zł brutto (średnio-miesięcznie), ustawodawca postanowił wprowadzić ulgę dla klasy średniej. W praktyce był to specjalny algorytm dla pracowników i przedsiębiorców na skali podatkowej, którzy zarabiali miesięcznie od 5701 zł brutto do 11 141 zł brutto – czyli od 68 412 zł brutto do 133 692 zł brutto w skali roku, który miał zneutralizować negatywne skutki braku możliwości odliczenia części składki zdrowotnej od podatku. Opisana powyżej zmiana w ramach obniżenia stawki PIT z 17% na 12% ma zastąpić ulgę dla klasy średniej. Rząd wskazał, że zostanie zagwarantowane, że nowy mechanizm ma być korzystny albo neutralny dla osób z widełek ulgi dla klasy średniej, a osoby dla których rozliczenie z tzw. ulgą dla klasy średniej okaże się bardziej opłacalne niż rozliczenie według nowego mechanizmu, będą mogły rozliczyć podatek za 2022 r. na wcześniejszych zasadach (z tzw. ulgą dla klasy średniej).
Należy wskazać, że ulga dla klasy średniej od 1.7.2022 r. zostanie całkowicie zlikwidowana, nie zostaną nią objęte nowe grupy podatników – np. zleceniobiorcy i emeryci – te kategorie podatników mają korzystać na zmianach w stawce PIT.
Ponadto zapowiedziana została likwidacja jeszcze jednej ulgi – ulgi na zabytki od 2023 r., wzbudzała ona wiele kontrowersji, a także ma zostać wstrzymana tzw. abolicja podatkowa, finalnie rozwiązanie nie wejdzie w życie.
Zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców
Kolejna zmiana, która została zaprezentowana ma objąć przedsiębiorców na podatku liniowym, ryczałcie i karcie podatkowej. Będą oni mogli pomniejszać podstawę opodatkowania o zapłacone składki zdrowotne do określonego limitu. W zależności od tego w jakiej formie podatkowej jest prowadzona działalność, inną kwotę będzie można odliczać:
- dla podatników na liniowce limit wyniesie 8,7 tys. zł (pomniejszenie dochodu),
- dla ryczałtowców – 50% zapłaconych składek zdrowotnych (pomniejszenie przychodu),
- dla podatników na karcie – 19 % zapłaconej składki (pomniejszenie podatku).
To pierwszy raz kiedy Polski Ład przewiduje korzystne zmiany dla przedsiębiorców innych niż ci na skali podatkowej w związku ze zmianą mechanizmu składki zdrowotnej. Należy wskazać, że skierowane do konsultacji społecznych przepisy nie przewidują możliwości zmiany formy opodatkowania w trakcie roku podatkowego, czyli forma opodatkowania, która została wybrana do 20.2.2022 r. będzie obowiązywała do końca 2022 r. Warto jednak wskazać, że część przedsiębiorców już dzisiaj zgłasza zastrzeżenia, bowiem wybierali oni w lutym formę opodatkowania nie znając zmian, które mogą wejść w życie od lipca 2022 r., w związku z tym możliwe, że pojawi się jeszcze możliwość zmiany formy opodatkowania.
Zmiany w PIT – 2 możliwość składania PIT – 2 w kilku miejscach
Od 1.1.2022 r. kwota wolna od podatku wzrosła do 30 tys. zł, co w praktyce oznaczało, że kwota zmniejszająca podatek w skali roku wynosiła 5100 zł (czyli 425 zł miesięcznie). W przypadku osób, które świadczą pracę w ramach kilku stosunków, np. umowa o pracę + umowa zlecenia lub umowa o pracę + umowa o pracę, możliwość skorzystania z tej kwoty obecnie jest tylko z umowy o pracę w jednym miejscu. Po zmianach osoby, które mają kilka źródeł zarobkowania będą mogli podzielić miesięczną kwotę zmniejszająca podatek na kilka źródeł (maksymalnie trzy). W związku z obniżeniem stawki podatkowej z 17% do 12%, kwota zmniejszająca podatek nie będzie już wynosiła 425 zł miesięcznie tylko 300 zł w skali miesiąca (3600 zł w skali roku) i tak w przypadku:
- jednej umowy kwota zmniejszająca podatek wyniesie 300 zł,
- dwóch umów – po 150 zł z każdej umowy,
- trzech umów – po 100 zł.
Dzięki temu wieloetatowcy będą mogli w pełni korzystać z kwoty wolnej już na etapie zaliczek na podatek. Po zmianach, nie będzie już obowiązku podwójnego wyliczania zaliczek za 2022 r., który obowiązuje od nowelizacji ustawy z 24.2.2022 r. (która przeniosła na grunt ustawy rozporządzenie ministra finansów z 7.1.2022 r.).
Zmiany dla samotnych rodziców
Rząd w końcu wsłuchał się w głosy krytyków i zdecydował wycofać niekorzystne dla wielu podatników zmiany związane z likwidacją możliwości wspólnego rozliczenia z dzieckiem rodzica samotnie wychowującego dzieci. Po zmianach wróci przywracamy możliwość wspólnego rozliczenia z dzieckiem. W praktyce, oznacza to, że samotni rodzice będą mogli korzystać podwójnie z kwoty wolnej od podatku wynoszącej 30 tys. zł. To oznacza, że zostanie zlikwidowana ulga kwotowa w wysokości 1500 zł w skali roku, która pojawiła się 1.1.2022 r.
Zmiany w 0% PIT dla rodzica/rodziców co najmniej 4 dzieci
W 2022 r. wprowadzono do systemu podatkowego 0% PIT dla trzech nowych kategorii podatników. Pierwsza z nich obejmuje rodzica/rodziców co najmniej 4 dzieci, druga osób w wieku emerytalnym, które nadal pracują zamiast pobierać emeryturę, trzecia osoby, które przynajmniej przez 3 lata miały rezydencje podatkową w innym kraju a od 1.1.2022 r. wróciły do Polski. W ramach zmian, dokonano modyfikacji w ramach definicji dziecka dla pierwszej grupy podatników.
Pełnoletnie dziecko będzie mogło zarobić w skali roku zamiast nieco ponad 3 000 zł 16 061,28 zł w 2022 r. (12-krotność renty socjalnej), tak żeby rodzic/rodzice nie stracili prawa do 0% PIT, poza tym dziecko musi nadal mieszkać z rodzicami, uczyć się i nie może osiągnąć 25. roku życia. Ponadto, zmiany przewidują, że renty rodzinne małoletnich dzieci nie były doliczane do dochodów rodziców. To oznacza, że dziecko będzie traktowane jako odrębny podatnik i obok rodzica korzystać będzie z kwoty wolnej 30 tys. zł.
Ponadto zgodnie z zapowiedzią, ulgi podatkowe (ulga dla młodych, na powrót, dla rodzin 4+, pracujących seniorów) powinny obejmować również zasiłki macierzyńskie przyznawane rodzicom i opiekunom przyjmującym dzieci na wychowanie. Dzięki temu od zasiłków nie byłoby podatku – do ustalonego w tych ulgach limitu.
Czerwcowa weryfikacja PIT–2
Płatnicy, o których mowa w art. 32 ustawy o PIT, będą obowiązani w terminie do 15.6.2022 r. wystąpić do podatników o aktualizację oświadczenia PIT–2. Aktualizacji, podatnik dokonuje przez złożenie oświadczenia o stosowaniu pomniejszenia, o którym mowa w art. 31b ust. 1 ustawy o PIT, przy czym aktualizacja dokonana do 30.6.2022 r. wywołuje skutek od 1.7.2022 r. W sytuacji, kiedy podatnik do 30.6.2022 r. nie dokonana aktualizacji, oświadczenie, staje się̨ oświadczeniem o stosowaniu pomniejszenia. W praktyce oznacza to, że pracodawcy będą mieli mało czasu na poinformowanie pracowników o konieczności weryfikowania złożonych PIT–2 zwłaszcza, że nastąpi to w okresie przedwakacyjnym.