Nowe regulacje w zakresie niedostatecznej kapitalizacji zostaną wprowadzone na mocy przepisów ustawa z 27.10.2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175, dalej: Nowelizacja). Choć sama Nowelizacja wejdzie w życie 1.1.2018 r., to jednak według art. 7 Nowelizacji, dotychczasowe przepisy o niedostatecznej kapitalizacji (art. 15c lub art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz ust. 6, 7b, 7g i 7h ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych; t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1888, dalej: PDOPrU, w brzmieniu obowiązującym do 31.12.2017 r.) będą dalej stosowane do odsetek od kredytów (pożyczek), w przypadku których kwota udzielonego podatnikowi kredytu (pożyczki) została temu podatnikowi faktycznie przekazana do 31.12.2017 r. Jednakże dotychczasowe przepisy nie będą mogły być stosowane dłużej niż do 31.12.2018 r.

Podatnicy, których nie dotyczą regulacje

Nowe regulacje nie będą dotyczyły podatników, którzy:

– osiągnęli w roku podatkowym nadwyżkę kosztów finansowania dłużnego w kwocie nie przekraczające 3 mln zł (jeżeli ich rok podatkowy jest dłuższy albo krótszy niż 12 miesięcy, kwotę tego progu oblicza się, mnożąc kwotę 250 000 zł przez liczbę rozpoczętych miesięcy roku podatkowego),

– są zaliczani do przedsiębiorstw finansowych (art. 15c ust 16 PDOPrU zalicza tu przykładowo: instytucje kredytowe, SKOK, zakład ubezpieczeń, fundusze emerytalne, fundusze inwestycyjne) choć wyjątek ten nie dotyczy instytucji pożyczkowych prowadzących działalność na podstawie przepisów o kredycie konsumenckim.

Limit odsetek finansowania dłużnego

Natomiast podatnicy, którzy nie będą korzystali z dwóch opisanych wyłączeń będą zobowiązani do obliczania wskaźnika popularnie określanego jako „podatkowa EBITDA”. Będzie on miał wpływ na wysokość kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie bowiem z art. 15c ust 1 PDOPrU, podatnicy będą obowiązani wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów nadwyżkę kosztów finansowania dłużnego w części przekraczającej 30% „podatkowej EBITDA”, czyli nadwyżki sumy przychodów ze wszystkich źródeł przychodów, pomniejszonych o przychody z tytułu odsetek, nad sumą kosztów uzyskania przychodów pomniejszonych o wartość dokonanych w roku podatkowym odpisów amortyzacyjnych oraz kosztów finansowania dłużnego nieuwzględnionej w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Nowe przepisy nie odnoszą się więc do wartości zadłużenia wobec pożyczkodawcy względem kapitału własnego, natomiast powiązują wprowadzane przez siebie limity z dochodami podatnika wykazywanymi dla celów podatkowych.

Koszty finansowania dłużnego przez podmioty powiązana i niepowiązane

Nowelizacja wprowadza zasadę, zgodnie z którą dla potrzeb obliczania „podatkowej EBITDA” bierze się pod uwagę transakcje finansowania długiem zarówno przez podmioty powiązane, jak i podmioty niepowiązane. Jak bowiem wskazuje art. 15c ust 12 PDOPrU, koszty finansowania dłużnego będą obejmować:

– wszelkiego rodzaju koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów, w tym od podmiotów niepowiązanych, środków finansowych i z korzystaniem z tych środków,

– przykładowo: w szczególności odsetki, w tym skapitalizowane lub ujęte w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, opłaty, prowizje, premie, część odsetkową raty leasingowej, kary i opłaty za opóźnienie w zapłacie zobowiązań oraz koszty zabezpieczenia zobowiązań, w tym koszty pochodnych instrumentów finansowych,

– niezależnie na rzecz kogo zostały one poniesione.

Istotnym elementem obliczania „podatkowej EBITDA” będą również przychody o charakterze odsetkowym, które według art. 15c ust 13 PDOPrU obejmą nie tylko przychody z tytułu odsetek, w tym odsetek skapitalizowanych, ale również inne przychody równoważne ekonomicznie odsetkom odpowiadające kosztom finansowania dłużnego.

Z drugiej strony, przy obliczaniu „podatkowej EBITDA” nie będą uwzględniane koszty finansowania dłużnego realizacji długoterminowego projektu z zakresu infrastruktury publicznej, który będzie spełniał warunki wskazane w art. 15c ust 8 i ust. 10 PDOPrU, a więc m.in. angażował znaczący składnik aktywów oraz będzie realizowany w ogólnym interesie publicznym.

Rozliczanie kosztów finansowania dłużnego przez 5 lat

Nowelizacja wprowadzi również zasadę, zgodnie z którą koszty finansowania dłużnego poniesione w danym roku podatkowym, jednak wyłączone z dotyczących go kosztów uzyskania przychodów ze względu na przekroczenie limitu 30% „podatkowej EBITDA”, będą mogły być uznane za koszt podatkowy w kolejnych 5 latach podatkowych, jednakże według limitów obliczonych dla tych lat podatkowych.

Nowa możliwość szacowania dochodów

Organy podatkowe, dzięki dodaniu przez Nowelizację art. 15ca 8 PDOPrU, uzyskają kolejną możliwość szacowania dochodów lub strat podatnika w razie gdy wykazane przez niego koszty finansowania dłużnego będą nieadekwatne do „rynkowej zdolności kredytowej podatnika”, czyli wartości finansowania, jaką mógłby uzyskać, gdyby takie finansowanie udzielone zostało podatnikowi przez podmioty niepowiązane z podatnikiem. Przy szacowaniu nie będą uwzględniane zabezpieczenia udzielone przez podmioty powiązane, ani też wpływ powiązań z nimi na zdolność kredytową podatnika.