Rewitalizacja terenu zieleni jako podstawa do zwolnienia z opłaty za usuwanie drzew

Przesłanki zwolnienia z obowiązku zwolnienia z naliczenia opłaty

Co do zasady, zgodnie z art. 84 ust. 1 ustawy z 16.4.2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1614 ze zm.; dalej: OchrPrzyrU) posiadacz nieruchomości ponosi opłaty za usunięcie drzewa lub krzewu. Artykuł 86 ust. 1 OchrPrzyrU przedstawia szeroki katalog zwolnień z naliczania opłat za usuwanie drzew i krzewów, z których część jest powiązana z przyczyną zamierzonego usunięcia drzew lub krzewów. Zgodnie z art. 86 ust.1 pkt 9 OchrPrzyrU nie nalicza się opłat za usunięcie drzew lub krzewów w związku z zabiegami pielęgnacyjnymi drzew lub krzewów na terenach zieleni. Zastosowanie wymienionego zwolnienia z opłat wymagała łącznego spełnienia dwóch przesłanek. Usuwanie drzew lub krzewów:

Definicja pojęcia tereny zieleni

Ustawodawca w art. 5 pkt 21 OchrPrzyrUzdefiniował pojęcie terenów zieleni – wskazując, że są to tereny urządzone wraz z infrastrukturą techniczną i budynkami funkcjonalnie z nimi związanymi, pokryte roślinnością, pełniące funkcje publiczne, a w szczególności parki, zieleńce, promenady, bulwary, ogrody botaniczne, zoologiczne, jordanowskie i zabytkowe, cmentarze, zieleń towarzysząca drogom na terenie zabudowy, placom, zabytkowym fortyfikacjom, budynkom, składowiskom, lotniskom, dworcom kolejowym oraz obiektom przemysłowym. Spełnienie tej przesłanki do zwolnienia z opłaty w analizowanym przypadku nie budzi wątpliwości. Teren zieleni jest urządzony i funkcjonalnie powiązany z budynkiem pełniącym funkcję siedziby urzędu, przez co pełni funkcje publiczne.

Spełnienie drugiej przesłanki wymaga analizy pod kątem związku planowanego usunięcia drzew z zabiegami pielęgnacyjnymi drzew i krzewów . Wskazany w pytaniu zamiar rewitalizacji terenu zieleni jest niewystarczający do oceny zasadności zastosowania zwolnienia z opłaty za usuwanie drzew z przedmiotowego terenu zieleni . Nie wydaje się przy tym problemem brak legalnej definicji pojęcia rewitalizacji terenu zieleni. Pojęcie rewitalizacji jest wieloznaczeniowe i używane w tak licznych kontekstach, że wywodzenie z niego podstawy do zwolnienia z opłaty za usuwanie drzew i krzewów jest obarczone wysokim ryzykiem popełnienia błędu.

Zasadność stosowania zwolnień

O zasadności zastosowania zwolnienia z opłaty jest ustalenie w toku prowadzonego postępowania administracyjnego odpowiedzi na następujące pytanie: Czy planowane usunięcie 16 drzew ma związek z zabiegami pielęgnacyjnymi innych drzew i krzewów znajdujących się na przedmiotowym terenie zielni? Działania o charakterze pielęgnacyjnym niewątpliwie mają za zadanie utrzymanie funkcji terenu i poprawę warunków, w tym przypadku wegetacji roślin. Zabiegom pielęgnacyjnym można poddawać drzewa i krzewy przez zastosowanie cięć pielęgnacyjnych ale nie jest wykluczone wykonanie pielęgnacji terenów zieleni polegające na usunięciu drzew po to, by inne znajdujące się na terenie zieleni drzewa i krzewy miały lepsze warunki wzrostu czy ekspozycji. Wolne od opłat będzie więc usunięcie drzew konieczne by dokonać pielęgnacji innych. Za Słownikiem Języka Polskiego: pielęgnować oznacza doglądać kogoś lub czegoś, podtrzymać ciągłość czegoś. Usunięcie natomiast oznacza likwidację, zabranie aby zrobić miejsce czemuś innemu.

Zabiegi pielęgnacyjne drzew

Zabiegi pielęgnacyjne drzew powinny więc służyć podtrzymaniu dobrej kondycji drzew, co w niektórych przypadkach oznacza zapewnienie lepszych warunków wzrostu drzew – z uwagi na ich szczególne walory – nawet kosztem wycięcia innych. Eliminację drzew należy jednak uznać za szczególną formę zabiegów pielęgnacyjnych, którą uzasadnia wyłącznie poprawa warunków innych, bardziej wartościowych ożywionych elementów terenu zieleni . I choć usunięcie drzew mieści się w ramach pielęgnacji terenu zieleni, to zastosowanie tej postawy do zwolnienia z opłat wymaga jednoznacznego stwierdzenia czy każde z planowanych usunięć przyczyni się do uzyskania poprawy warunków innych drzew lub krzewów o wartości wyższej niż usuwane. Niedopuszczalne wydaje się usunięcie wartościowego drzewostanu na rzecz pielęgnacji zieleni o niższej wartości. Zasadne natomiast jest usunięcie drzew chorych, zagrożonych zamieraniem, kolidujących z zakładaną kompozycją, pogarszających estetykę itp.