Zmiana zasad uzyskania tytułu ratownika medycznego
Projekt nowelizacji przewiduje zmianę zasad uzyskiwania tytułu ratownika medycznego. Jednocześnie zakłada się, że w zakresie kształcenia przeddyplomowego wprowadzona zostanie jedna ścieżka kształcenia ratowników medycznych. Po zmianach kształcenie ratowników będzie odbywało się w trybie licencjatu, zamiast dotychczasowych dwóch ścieżek tj. studiów licencjackich (3 lata, 3800 godzin) oraz szkół policealnych (2 lata, 2100 godzin). Zamknięcie kształcenia ratowników medycznych na poziomie szkół policealnych wymagało uzyskania uprzedniej zgody Ministra Edukacji Narodowej. Ostatnim rokiem naboru w szkołach policealnych był rok 2012/2013 i kształcenie będzie trwało do zakończenia cyklu kształcenia. Projektodawca przewidział, że kształcenie w zawodzie ratownika medycznego zostanie utrzymane wyłącznie na poziomie studiów wyższych pierwszego stopnia na kierunku ratownictwo medyczne.
Ponadto w projekcie ustawy przewidziano, że osoby które rozpoczną studia wyższe na kierunku ratownictwo medyczne po 1.10.2015 r. po złożeniu ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu, będą przystępowały do 6-miesięcznego stażu (960 godzin dydaktycznych). Wspomniany staż będzie odbywał się w podmiotach uprawnionych do prowadzenia staży wpisanych na listę prowadzoną przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce odbywania stażu. Zgodnie z założeniami projektu osoby, które po 1.10.2015 r. ukończą studia na kierunku ratownictwo medyczne w celu wykonywania zawodu ratownika medycznego zobowiązane będą do złożenia Państwowego Egzaminu z Ratownictwa Medycznego.
Państwowy Egzamin Ratownictwa Medycznego ma zastąpić przeprowadzany przez Centralną Komisję Egzaminacyjną zewnętrzny egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie ratownik medyczny (egzamin ten był organizowany dla absolwentów szkół policealnych kształcących w zawodzie ratownik medyczny). Egzamin ten będzie organizowany przez Centrum Egzaminów Medycznych działające przy ministrze właściwym do spraw zdrowia a przeprowadzany przez Państwową Komisję Egzaminacyjną powoływaną przez Dyrektora Centrum Egzaminów Medycznych. Z założenia projektu wynika, że egzamin będzie przeprowadzany w formie testowej, nie rzadziej niż raz w roku, równocześnie w tych samych terminach, zgodnie z regulaminem wydanym przez Dyrektora Centrum Egzaminów Medycznych. Natomiast szczegółowe zasady i tryb dopuszczania ratownika medycznego do egzaminu oraz przeprowadzania przedmiotowego egzaminu, jak również wzór zaświadczenia o złożeniu Państwowego Egzaminu Ratownictwa Medycznego z wynikiem pozytywnym zostaną określone w drodze rozporządzenia.
Zmiany w zakresie wykonywania zawodu ratownika
Zgodnie z proponowanymi zmianami zawód ratownika medycznego będzie możliwy do wykonywania po uzyskaniu prawa wykonywania zawodu ratownika medycznego oraz wpisie do rejestru ratowników medycznych. Prawo wykonywania zawodu będzie wydawał wojewoda właściwy ze względu na zamierzone miejsce wykonywania zawodu ratownika medycznego. Natomiast w zakresie rejestru projektodawca przewidział, iż rejestr ratowników medycznych będzie prowadził minister właściwy do spraw zdrowia, zaś wpisów oraz wykreśleń w tym rejestrze będzie dokonywał wojewoda właściwy ze względu na zamierzone miejsce wykonywania zawodu ratownika medycznego. Projekt ustawy określa, jakie dokładnie dane powinien zawierać taki rejestr.
Przedmiotowy rejestr ratowników medycznych z założenia ma stanowić narzędzie ułatwiające ocenę zapotrzebowania na kadrę medyczną w systemie ochrony zdrowia, a także umożliwić monitorowanie wykonywania przez ratowników medycznych obowiązku doskonalenia zawodowego.
Doskonalenie zawodowe
W projekcie ustawy znalazły się również przepisy określające zasady i tryb doskonalenia zawodowego ratowników medycznych oraz dyspozytorów medycznych. Doskonalenie zawodowe ratowników medycznych i dyspozytorów medycznych będzie realizowane w sposób dwojaki:
1) w formie kursu doskonalącego, 2) oraz samokształcenia.
Dodatkowo projekt ustawy określa wymagania, jakie powinien spełnić podmiot realizujący kurs doskonalący. Warto zauważyć także, że zgodnie z proponowanymi zmianami podmiot prowadzący kurs doskonalący powinien przed jego rozpoczęciem uzyskać zezwolenie wojewody na prowadzenie tego kursu. Zezwolenie będzie wydawane przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce, w którym podmiot prowadzący będzie realizował kurs doskonalący. Wojewoda będzie prowadził i podawał do wiadomości publicznej na stronach urzędu wojewódzkiego obsługującego wojewodę, wykaz podmiotów, które uzyskały zezwolenie na prowadzenie kursu doskonalącego na obszarze województwa, wraz z podaniem miejsca prowadzenia kursu.
Pozostałe zmiany
Z ważniejszych zmian zawartych w projekcie należy wymienić zmianę, w wyniku której ratownik medyczny będzie mógł wykonywać swój zawód nie tylko w zespołach ratownictwa medycznego i szpitalnych oddziałach ratunkowych. Po zmianach ratownik będzie mógł wykonywać zawód także w innych jednostkach organizacyjnych podmiotów leczniczych, wszędzie tam, gdzie wiedza i umiejętności ratowników medycznych będą miały swoje zastosowanie. Projektowane przepisy umożliwiają ponadto ratownikowi medycznemu wykonywanie (poza podmiotami leczniczymi) kwalifikowanej pierwszej pomocy bez konieczności ukończenia kursu kwalifikowanej pierwszej pomocy. Dotyczy to również lekarzy, pielęgniarek i położnych.
Kolejna zmiana dotyczy art. 15 ustawy z 8.8.2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym, który określa jednostki współpracujące z systemem, przyznając dodatkowo taki status podmiotom uprawnionym do wykonywania ratownictwa górniczego oraz jednostkom ochotniczej straży pożarnej. Projekt ustawy przewiduje, że wpis do rejestru jednostek współpracujących z systemem prowadzonego przez wojewodę będzie się odbywał z urzędu, z wyłączeniem społecznych organizacji ratowniczych obowiązanych do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego w ramach swoich zadań ustawowych lub statutowych, które to organizacje będą wpisywane na ich wniosek.
W projekcie zaproponowano uregulowanie stanu podwyższonej gotowości. Nowelizowany przepis art. 30 ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym zwiększa liczbę sytuacji, w których będzie możliwe wprowadzenie stanu podwyższonej gotowości. Przewiduje także, że zaistnienie przesłanek do wprowadzenia stanu podwyższonej gotowości spowoduje podjęcie czynności przez lekarza koordynatora ratownictwa medycznego zmierzających do niezwłocznego poinformowania wojewody o potrzebie postawienia w stan podwyższonej gotowości wszystkich lub niektórych podmiotów leczniczych na obszarze województwa. Obowiązek pozostawania w stanie podwyższonej gotowości zgodnie z projektem dotyczy miejsca udzielania świadczeń, w tym możliwości udzielania ich poza przedsiębiorstwem podmiotu leczniczego, personelu medycznego, sprzętu i aparatury medycznej oraz dostępnych mobilnych zestawów medycznych.
Pozostałe zmiany przewidziane w projekcie ustawy związane są z podpisaną 21.12.2011 r. Umową Ramową między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o współpracy transgranicznej w ratownictwie medycznym. W tym zakresie projekt ustawy o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw przewiduje zmianę przepisów dotyczących tworzenia wojewódzkich planów działania systemu w rejonach operacyjnych obejmujących pas przygraniczny.