Rozporządzenie to jest istotne z punktu widzenia szkół i przedszkoli (również tych niepublicznych), ponieważ określa ono takie kwestie jak:
1) sposób przeliczania na punkty poszczególnych kryteriów uwzględnianych w postępowaniu rekrutacyjnym,
2) skład i szczegółowe zadania komisji rekrutacyjnych,
3) szczegółowy tryb i terminy przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego oraz postępowania uzupełniającego.
Tym samym nowe rozporządzenie wprowadzi jednolite, obowiązujące na terenie całego państwa zasady przeprowadzania rekrutacji (w tym terminy przeprowadzania postępowania), a także zasady ustalania maksymalnej liczby punktów decydujących o przyjęciu do klas pierwszych poszczególnych typów szkół.
Delegację ustawową do wydania omawianego rozporządzenia stanowi art. 20l ustawy z 7.9.1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm., dalej: OświatU), który także wejdzie w życie z dniem 1.1.2016 r. – jest to tym samym najwcześniejszy termin, w którym może wejść w życie wydane na jego podstawie rozporządzenie.
Nowe rozporządzenie zakłada (§ 11), że w skład komisji rekrutacyjnej będzie wchodziło co najmniej trzech przedstawicieli rady pedagogicznej. Ich celem będzie zapewnienie prawidłowego przebiegu postępowania. W przypadku, gdy z jakiegoś powodu liczba nauczycieli wchodzących w skład rady pedagogicznej będzie niższa, niż wymagana liczba osób koniecznych do obsadzenia komisji rekrutacyjnej, rozporządzenie da możliwość uzupełnienia jej składu. Dodatkowymi członkami komisji będą mogli zostać przedstawiciele organu prowadzącego, a także przedstawiciele rady rodziców lub rady szkoły.
Rozporządzenie przewiduje także katalog osób, które ze względu na konieczność zapewnienia bezstronności w postępowaniu rekrutacyjnym, nie będą mogły wchodzić w skład komisji. Przepisy wymieniają tutaj:
1) dyrektora danego przedszkola lub szkoły,
2) osobę, której dziecko uczestniczy w postępowaniu rekrutacyjnym przeprowadzanym do danego przedszkola, szkoły lub placówki.
Szczegółowy tryb pracy i zadania komisji rekrutacyjnej określa § 12 rozporządzenia. Głównym zadaniem komisji jest oczywiście weryfikacja spełniania przez kandydata odpowiednich warunków lub kryteriów w postępowaniu rekrutacyjnym. Co istotne, komisja będzie mogła rozstrzygnąć o przyjęciu lub odmowie przyjęcia do przedszkola lub szkoły także przy udziale co najmniej 2/3 składu komisji. Oznacza to, że w przypadku nieobecności nawet 1/3 składu komisji możliwe będzie przeprowadzanie przez nią prac. W przypadku, gdy przy podejmowaniu rozstrzygnięcia o przyjęciu lub odmowie przyjęcia kandydata głosy rozłożą się po równo, decydujący głos będzie należał do przewodniczącego komisji. Rolą przewodniczącego komisji będzie także umożliwienie zapoznania się członków komisji z wnioskami oraz załączonymi do nich dokumentami, a także ustalenie szczegółowych terminów i godzin posiedzeń komisji. Do zadań przewodniczącego będzie także należało zwoływanie, prowadzenie i nadzorowanie posiedzeń komisji. Będzie miał on także możliwość zwoływania posiedzeń w trybie nadzwyczajnym. Z posiedzenia komisji będzie sporządzany protokół, który powinien zawierać w szczególności takie dane jak:
1) data posiedzenia,
2) imiona i nazwiska przewodniczącego oraz członków komisji obecnych na posiedzeniu,
3) informacje o podjętych czynnościach lub rozstrzygnięciach.
Protokół będzie podpisywany przez przewodniczącego i obecnych na posiedzeniu członków komisji.
W § 13 rozporządzenia wskazano kuratora oświaty jako podmiot odpowiedzialny za:
1) przekazanie gminom i dyrektorom gimnazjów informacji o szkołach ponadgimnazjalnych umożliwiających realizację obowiązku nauki,
2) organizację punktów informacyjnych o wolnych miejscach w szkołach ponadgimnazjalnych umożliwiających realizację obowiązku nauki.
Dzięki powyższemu, kandydat, który nie zostanie przyjęty do żadnej z wybranych przez siebie w postępowaniu rekrutacyjnym szkół, będzie miał możliwość uzyskania informacji o szkołach, które wciąż posiadają wolne miejsca, a w związku z czym będą organizowały nabór uzupełniający.
Terminy przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego, uzupełniającego oraz terminy składania dokumentacji zostały określone w załącznikach do rozporządzenia:
1) załącznik 1 – określa terminy dla przedszkoli lub innych form wychowania przedszkolnego;
2) załącznik 2 – określa terminy dla szkół podstawowych;
3) załącznik 3 – określa terminy dla gimnazjów;
4) załącznik 4 – określa terminy dla szkół ponadgimnazjalnych, z wyjątkiem szkół policealnych oraz szkół dla dorosłych;
5) załącznik 5 – określa terminy dla szkół policealnych;
6) załącznik 6 – określa terminy dla szkół podstawowych dla dorosłych, gimnazjów dla dorosłych i liceów ogólnokształcących dla dorosłych.
Określone w załącznikach terminy odnoszą się do wszystkich etapów postępowania, a także wszelkiego rodzaju czynności dokonywanych w ramach przeprowadzanego postępowania rekrutacyjnego lub uzupełniającego – z uwzględnieniem specyfiki panującej w danej jednostce oświatowej, a także kalendarza roku szkolnego. Rozporządzenie przewiduje także możliwość przedłużania terminów poszczególnych etapów postępowania ze względu na zmienny kalendarz, a także święta i dni wolne od pracy.
Nowe rozporządzenie zakłada również wprowadzenie jednolitych, obowiązujących w całej Polsce zasad ustalania maksymalnej liczby punktów decydujących o przyjęciu do:
1) klasy pierwszej publicznej szkoły podstawowej sportowej, publicznej szkoły podstawowej mistrzostwa sportowego i oddziału sportowego w publicznej szkole podstawowej ogólnodostępnej;
2) oddziału międzynarodowego w publicznej szkole podstawowej ogólnodostępnej;
3) publicznego gimnazjum dwujęzycznego, oddziału dwujęzycznego i oddziału międzynarodowego w publicznym gimnazjum ogólnodostępnym;
4) publicznego gimnazjum sportowego, publicznego gimnazjum mistrzostwa sportowego i oddziału sportowego w publicznym gimnazjum ogólnodostępnym;
5) publicznej szkoły ponadgimnazjalnej, z wyjątkiem szkoły, o której mowa w art. 9 ust. 1 pkt 3 lit. d i e OświatU;
6) publicznej szkoły ponadgimnazjalnej dwujęzycznej, oddziału dwujęzycznego i oddziału międzynarodowego w publicznej szkole ponadgimnazjalnej ogólnodostępnej;
7) publicznej szkoły ponadgimnazjalnej sportowej, publicznej szkoły ponadgimnazjalnej mistrzostwa sportowego i oddziału sportowego w publicznej szkole ponadgimnazjalnej ogólnodostępnej.
W trakcie postępowania rekrutacyjnego do powyższych szkół przelicza się odpowiednie kryteria określone w OświatU, mianowicie:
1) wynik sprawdzianu szóstoklasistów (§ 3 rozporządzenia);
2) wynik egzaminu gimnazjalnego (§ 4 rozporządzenia);
3) wymienione na świadectwie ukończenia gimnazjum oceny z języka polskiego, matematyki, dwóch wybranych obowiązkowych zajęć edukacyjnych, (§ 5 rozporządzenia);
4) świadectwo ukończenia odpowiednio szkoły podstawowej i gimnazjum z wyróżnieniem (§ 6 rozporządzenia);
5) szczególne osiągnięcia wymienione na świadectwie ukończenia odpowiednio szkoły podstawowej i gimnazjum w tym za uzyskanie wysokiego miejsca nagrodzonego lub uhonorowanego zwycięskim tytułem w zawodach wiedzy, artystycznych i sportowych, organizowanych przez kuratora oświaty, albo organizowanych co najmniej na szczeblu powiatowym przez inne podmioty działające na terenie szkoły, z wyjątkiem tytułu laureata lub finalisty ogólnopolskiej olimpiady przedmiotowej oraz tytułu laureata konkursu przedmiotowego o zasięgu wojewódzkim lub ponadwojewódzkim, o którym mowa w art. 20d ustawy oraz osiągnięcia w zakresie aktywności społecznej, w tym na rzecz środowiska szkolnego, w szczególności w formie wolontariatu (§ 7–8 rozporządzenia);
oceny wymienione na świadectwie ukończenia szkoły podstawowej lub gimnazjum – w przypadku osób zwolnionych odpowiednio ze sprawdzianu szóstoklasistów lub egzaminu gimnazjalnego (§ 9–10 rozporządzenia).
