W kontekście podanej problematyki kluczowe znaczenie ma przepis art. 40 ust. 2 pkt 4 SamGminU, z którego wynika, że na podstawie tej ustawy organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.

Przepis ten należy interpretować w ten sposób, że wszelkie uchwały podejmowane przez radę gminy muszą nie tylko mieć umocowanie w obowiązujących przepisach prawa, ale też zapisy zawarte w uchwałach nie mogą przepisów tych naruszać. Ustawodawca, formułując określoną delegację do wydania aktu wykonawczego, przekazuje upoważnienie do uregulowania wyłącznie kwestii nieobjętych dotąd żadną normą o charakterze powszechnie obowiązującym w celu ukształtowania stanu prawnego uwzględniającego m.in. specyfikę, możliwości i potrzeby środowiska, do którego właściwy akt wykonawczy jest skierowany. Z istoty aktu prawa miejscowego wynika zatem niedopuszczalność takiego działania organu realizującego delegację ustawową, które polega na wykraczaniu poza zakres przekazanego upoważnienia oraz powtarzaniu bądź modyfikacji wiążących go norm o charakterze powszechnie obowiązującym.

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Śląskiego z 3.6.2022 r. (NR NPII.4131.1.558.2022), w ramach którego organ nadzoru zakwestionował m.in. następujące zapisy:
8. Osoby nie stosujące się do regulaminu lub ich opiekunowie prawni będą ponosić odpowiedzialność za uszkodzenia lub zniszczenia obiektów małej architektury, w tym między innymi zobowiązani zostaną do poniesienia kosztów związanych z naprawą oraz innymi działaniami zmierzającymi do przywrócenia fontannie prawidłowego funkcjonowania oraz za uszkodzenia elementów wyposażenia przestrzeni Rynku.

W analizie prawnej zwrócono uwagę na kilka kwestii;

1) rada miasta umieszczając w regulaminie postanowienia dotyczące odpowiedzialności prawnej, przekroczyła przyznane jej ustawą kompetencje w zakresie uregulowania aktem prawem miejscowego zasad korzystania z gminnych obiektów użyteczności publicznych;

2) użyte w art. 40 ust. 2 pkt 4 SamGminU pojęcie „zasady i tryb korzystania” determinuje kompetencję organu stanowiącego gminy do formułowania jedynie norm określających zasady prawidłowego postępowania i zachowania się przez korzystających z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej;

3) w przypadku wystąpienia zdarzenia, czy szkody uruchamiającej odpowiedzialność danego podmiotu, to one będą miały bezpośrednie zastosowanie (przepisy KC lub KK, czy KW). Tym samym jakiekolwiek próby stanowienia przez radę w akcie prawa miejscowego (w regulaminie) o odpowiedzialności materialnej, odszkodowawczej, czy karnej, stanowią istotne naruszenie prawa.

Podsumowując, stanowisko organu nadzoru jest prawnie uzasadnione. W ramach uchwały dotyczącej korzystania z rynku miejskiego nie można ujmować zapisów o odpowiedzialności cywilnej za różne szkody, w tym wyrządzone przez mieszkańców.

Źródło: http://dzienniki.slask.eu.