W kontekście podanej problematyki na uwagę zasługują stosowne regulacje SamGminU, która w art. 40 ust. 2 pkt 4 stanowi, że na podstawie niniejszej ustawy organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie zasad zarządu mieniem gminy. W ust. 3 postanowiono zaś, że w zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących rada gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.

Natomiast w art. 41 ust. 1 SamGminU postanowiono, że akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwały.

Generalnie rzecz ujmując, w orzecznictwie sądowym akcentuje się, że użyte w art. 40 ust. 2 pkt 4 SamGminU pojęcie „zasady i tryb korzystania” zawiera w sobie kompetencję organu stanowiącego gminy do formułowania w stosunku do terenów i urządzeń użyteczności publicznej norm i zasad prawidłowego postępowania. Jednak rada gminy na podstawie powyższej regulacji nie jest uprawniona do wprowadzenia do zaskarżonego aktu prawa miejscowego jakichkolwiek przepisów ustalających lub modyfikujących odpowiedzialność karną i cywilną.

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Wielkopolskiego z 1.9.2022 r. (Nr NP.-III.4131.1.160.2022.3). Z stanie faktycznym ww. sprawy ustalono różne zapisy, w tym:

  • „Osoba prowadząca zajęcia odpowiada za zdrowie swoich podopiecznych oraz mienie i sprzęt na obiekcie sportowym”;
  • „Za stan urządzeń Hali odpowiada prowadzący zajęcia, sprawdza ich stan przed i po zajęciach i ewentualne usterki zgłasza Administratorowi”;
  • „Odpowiedzialność za bezpieczeństwo korzystających z Hali i właściwą eksploatację obiektu w czasie zajęć sportowych, zawodów sportowych, turniejów, imprez i uroczystości na Hali ponosi osoba odpowiedzialna za grupę lub organizator”.

W analizie prawnej organ nadzoru wskazał zaś, że przywołane postanowienia nawiązują do problematyki odpowiedzialności cywilnej, w tym odszkodowawczej, uregulowanej przede wszystkim w przepisach KC dotyczących odpowiedzialności odszkodowawczej z tytułu czynów niedozwolonych (art. 415 i nast.) oraz z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań umownych (art. 471 i nast.). Kwestie odpowiedzialności odszkodowawczej, we wszystkich przypadkach wystąpienia szkody będą ostatecznie oceniały sądy powszechne w ramach swoich kompetencji, zarówno z punktu widzenia podmiotowego (kto ponosi odpowiedzialność), jak i w aspekcie przedmiotowym (na jakich zasadach i w jakiej wysokości).

Finalnie organ nadzoru wskazał, że ww. zapisy wykraczają poza delegację ustawową określoną w art. 40 ust. 2 pkt 4 SamGminU, co pociąga za sobą konieczność stwierdzenia ich nieważności.

Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest w pełni uzasadnione. Rada gminy musi przestrzegać zakresu ustawowego upoważnienia. Nie może w regulaminie korzystania z mienia samorządowego wprowadzać przepisów dotyczących odpowiedzialności cywilnej.

Źródło: https://www.poznan.uw.gov.pl